Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Ένα μέρος της πλούσιας πτηνοπανίδας της Κύπρου κατέχουν τα κορακοειδή, τα οποία όμως δεν τυγχάνουν ιδιαίτερης εκτίμησης και αγάπης από τον κόσμο όπως άλλα πουλιά, επειδή συγκαταλέγονται στα επιβλαβή είδη για τον άνθρωπο, αλλά είναι επιβλαβή και για άλλα είδη πουλιών. Καταστρέφουν τις σοδιές των γεωργών καθώς και φωλιές άλλων πουλιών τρώγοντας αβγά και νεοσσούς και γι’ αυτό καταπολεμούνται ανηλεώς σε ολόκληρο τον πλανήτη με διάφορους τρόπους, αλλά, παρά την καταπολέμηση που τους γίνεται, οι αριθμοί τους δεν μειώνονται δραματικά επειδή πρόκειται για πουλιά τα οποία φημίζονται για τη μεγάλη εξυπνάδα τους. Τα τελευταία χρόνια μερικά είδη ζουν και αναπαράγονται στις πόλεις και τρέφονται με ανθρώπινα σκουπίδια. Ως επί το πλείστον πρόκειται για παμφάγα πουλιά και τρέφονται με ό,τι βρουν, σπόρους, σαύρες, τρωκτικά, φρούτα, καρπούς, ανθρώπινα σκουπίδια, νεκρά ψάρια, έντομα, αράχνες, σκουλήκια και νεκρά ζώα στους δρόμους πατημένα από αυτοκίνητα. Έχουν πολύ δυνατό ράμφος και μπορούν να σπάσουν με ευκολία ακόμα και καρύδι. Όλα τα κορακοειδή ανήκουν στην οικογένεια Κορακίδες (Corvidae).

Τα κορακοειδή της Κύπρου, λόγω της εξυπνάδας και της καχυποψίας που διαθέτουν, πολύ δύσκολα πλησιάζουν τους ανθρώπους, επειδή ξέρουν ότι ο άνθρωπος είναι ένας από τους μεγαλύτερους εχθρούς τους. Επί καιρώ Αγγλοκρατίας, για να βγάλει κάποιος άδεια κυνηγιού έπρεπε να παρουσιάσει έναν αριθμό από κεφάλια κορακοειδών και αλεπούδων. Τα κορακοειδή είναι κοσμοπολιτικά πουλιά και τα συναντούμε σε ολόκληρο τον πλανήτη και έχουν καταγραφεί μέχρι στιγμής 120 διαφορετικά είδη.

Στην Κύπρο έχουν καταγραφεί 7 είδη κορακοειδών, τα οποία είναι:

1. Κολιός, Κάργια - Jackdaw (Corvus monedula)
2. Κόρωνος, Κουρούνα - Hooded Crow (Corvus cornix)
3. Κατσικορώνα, Καρακάξα - Common magpie (Pica pica)
4. Κλόκκαρος, Κόρακας, Κοράκι Common raven (Corvus corax)
5. Κίσσα - Eurasian jay (Garrulus glandarius)
6. Κράγκα, Χαλκοκουρούνα European Roller (Coracias garrulus) (Linnaeus,1758)
7. Ερημοκόρακας - Brown-necked raven (Corvus ruficollis)

Ο Κολιός έχει χρώμα κατάμαυρο με λίγο γκρίζο στην περιοχή του λαιμού και τον συναντούμε σε ορεινές αλλά και πεδινές περιοχές καθώς και μέσα στις πόλεις. Τρέφεται κυρίως με έντομα, αλλά και με ό,τι άλλο βρει. Φτιάχνει τη φωλιά του σε τρύπες ψηλών γκρεμνών, αλλά και σε εγκαταλελειμμένα κτήρια. Γεννά μέχρι 5 γαλαζοπράσινα αβγά. Ο Κόρωνος έχει χρώμα μαύρο και γκρίζο και τον συναντούμε σε ολόκληρη την Κύπρο καθώς και μέσα στις πόλεις. Τρέφεται με ό,τι βρει και κτίζει τη φωλιά του πάνω σε ψηλά δέντρα, όπως ευκάλυπτους και κυπαρίσσια με χοντρά κλαδιά, ενώ στο εσωτερικό τοποθετεί διάφορα μαλακά υλικά, όπως φτερά άλλων πουλιών, σπάγκους, κομμάτια από χαρτιά, ακόμα και πλαστικές σακούλες. Γεννά και αυτός μέχρι 5 γαλαζοπράσινα αβγά. Η Κατσικορώνα ή Καρακάξα έχει ιριδίζων μαυρόασπρο χρώμα με πολύ μακριά ουρά και τρέφεται και αυτή με ό,τι βρει και τη συναντούμε σε ολόκληρη την Κύπρο καθώς και μέσα στις πόλεις. Θεωρείτε το ποιο επιβλαβές είδος από όλα τα κορακοειδή που συναντούμε στον τόπο μας, ιδιαίτερα για άλλα είδη πουλιών. Εντυπωσιακή είναι η φωλιά της Κατσικορώνας που συνήθως την κτίζει πάνω σε παλλούρες και μοσφιλιές. Ξεκινά την κατασκευή της φωλιάς πρώτα με χοντρά κλαδιά και μετά επενδύει το εσωτερικό με ένα χοντρό στρώμα λάσπης που πλάθει με το στόμα της. Αυτό το κάνει για να μονώσει τη φωλιά από το κρύο. Ακολούθως τοποθετεί πολύ λεπτά, μαλακά, ξερά χόρτα στο εσωτερικό και τέλος κατασκευάζει ένα είδος τέντας με ξερά κλαδιά πάνω από τη φωλιά για προστασία των νεοσσών από τη βροχή και τον ήλιο. Γεννά μέχρι 6 γαλαζοπράσινα αβγά.

Προστατευόμενα είδη

Η Κατσικορώνα είναι ένα από τα πιο έξυπνα πουλιά που έχουμε στον τόπο μας. Ο Κλόκκαρος έχει χρώμα μαύρο και είναι το πιο σπάνιο είδος κορακοειδούς που συναντούμε στην Κύπρο. Είναι καθαρά σαρκοφάγο πουλί και τρέφεται με είδη πανίδας που μπορεί να πιάσει, αλλά και με ψοφίμια. Παλιά υπήρχε στην Κύπρο σε μεγάλους αριθμούς, ιδίως στην οροσειρά του Τροόδους, αλλά τώρα δυστυχώς τον έχουμε εξαφανίσει, όπως και τους γύπες, με τη χρήση δηλητηρίων που τοποθετούσαν πολλοί σε νεκρά ζώα για καταπολέμηση των αλεπούδων. Έχουν μείνει μόνο μερικά ζευγάρια στα κατεχόμενα, κυρίως στην οροσειρά του Πενταδακτύλου. Φωλιάζει σε απόκρημνους γκρεμνούς και πολύ ψηλά δέντρα. Είναι αυστηρά προστατευόμενο είδος. Να αναφέρω ότι τα τελευταία 10 χρόνια υπήρχε ένα ζευγάρι στους γκρεμνούς του κατεχόμενου χωριού Λάρνακας της Λαπήθου που όποτε περνούσα από εκεί πάντα τους έβλεπα. Πριν τρία χρόνια τους είδα να κρατούν από ένα μεγάλο κομμάτι κρέας ο καθένας, που προφανώς να ήταν δηλητηριασμένο, διότι αυτή ήταν και η τελευταία φορά που τους είδα. Τα εγκλήματα κατά της φύσης καλά κρατούν. Η Κίσσα είναι το μικρότερο είδος από τα κορακοειδή της Κύπρου και αποτελεί ενδημικό υποείδος της Κύπρου. Είναι αυστηρά προστατευόμενο είδος και τη συναντούμε σε ψηλές ορεινές περιοχές του Τροόδους. Τρέφεται με ό,τι βρει και πολύ συχνά προκαλεί ζημίες σε καρποφόρα δέντρα. Φωλιάζει πάνω σε δέντρα. Στην πλατεία του Τροόδους έχουν μάθει να κλέβουν ξηρούς καρπούς από τα ράφια των πωλητών. Συχνάζουν στους εκδρομικούς χώρους μετά που θα φύγουν οι εκδρομείς και τρώνε τα σκουπίδια που βρίσκουν εκεί. H Κράγκα ή Χαλκοκουρούνα είναι αποδημητικό είδος και το ομορφότερο από τα κορακοειδή που συναντούμε στον τόπο μας. Φωλιάζει σε τρύπες σε όχθες και γεννά μέχρι 5 λευκά αβγά. Τρέφεται κυρίως με έντομα και μικρά ερπετά.

Πρώτη καταγραφή για την Κύπρο

Η παρουσία του Ερημοκόρακα στην Κύπρο αποτέλεσε μια μεγάλη έκπληξη και πολύ πιθανόν να μην ξαναδούμε το είδος αυτό στην Κύπρο. Ο Ερημοκόρακας ήταν ένα σπανιότατο πουλί για την Κύπρο. Έχει βρεθεί από τους Keith και Raija Howard στις 24 Μαρτίου του 2016 στο Κάβο Γκρέκο. Πρόκειται για τυχαίο επισκέπτη και αποτελεί την πρώτη καταγραφή για την Κύπρο. Ανήκει στην οικογένεια Corvidae και δεν είναι μεταναστευτικό είδος και το συναντάμε στη Νότιο Αφρική, Αιθιοπία, Μέση Ανατολή, Καζακστάν, Ιράν και Πακιστάν. Δυστυχώς το πουλί έμεινε μόνο δύο μέρες και ελάχιστοι είχαν την ευκαιρία να το δουν και να το φωτογραφίσουν. Ο Ερημοκόρακας μοιάζει πολύ με τον Κλόκκαρο. Ο Ερημοκόρακας έχει χρώμα μαύρο και καφέ στην περιοχή του λαιμού. Είναι ελαφρώς μικρότερος σε μέγεθος από τον Κλόκκαρο και με λεπτότερο ράμφος.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ