Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Άγγλος διοικητής της επαρχίας Λάρνακας (1879-1907) και μελετητής της Κυπριακής Ιστορίας. Γεννήθηκε στην Αγγλία το 1842 και σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, όπου πήρε το πρώτο του πτυχίο το 1866 και το Μ.Α. το 1869. Ήταν ένας από τους πρώτους Άγγλους ανώτερους υπαλλήλους που διορίστηκαν στην Κύπρο αμέσως μετά την κατάληψη του νησιού από την Αγγλία το 1878. Στην αρχή διορίστηκε βοηθός διοικητής Λάρνακας και στις 18 Μαρτίου 1879 διοικητής. Κατά τη μακρόχρονη υπηρεσία του στην Κύπρο υπηρέτησε τρεις φορές ως αναπληρωτής αρχιγραμματέας και ως αναπληρωτής αρχιτελώνης.

Λόγω της πλατιάς μόρφωσής του και της γλωσσομάθειάς του ενδιαφέρθηκε ζωηρά για την ιστορία και τον πολιτισμό της Κύπρου και σαν αποτέλεσμα των μελετών του προέκυψαν μερικά εξαιρετικού ενδιαφέροντος έργα. Σπουδαιότερο και πάρα πολύ χρήσιμο μέχρι σήμερα έργο του είναι το γνωστό Excerpta Cypria (Κυπριακά Αποσπάσματα), στο οποίο έχει ενσωματώσει σε δική του μετάφραση στα αγγλικά από 12 διαφορετικές γλώσσες τις αναφορές και περιγραφές της Κύπρου 80 συγγραφέων, κυρίως περιηγητών, από τον Στράβωνα (23 μ.Χ.) μέχρι τον Gervinus (1863), καθώς και βεράτια, επιτύμβιες επιγραφές και την πρώτη βιβλιογραφία που έγινε ως τότε για την Κύπρο. Οι περισσότεροι από τους συγγραφείς αυτούς είχαν περάσει κατά τα ταξίδια τους στη Μέση Ανατολή και τους Αγίους Τόπους από την Κύπρο και, αφού ταξίδεψαν από τις παραλιακές πόλεις μέχρι τη Λευκωσία και σ' άλλες περιοχές στο εσωτερικό του νησιού, έδωσαν πολύ ενδιαφέρουσες περιγραφές για γεγονότα, που συνέβαιναν κατά την επίσκεψή τους, για τους τόπους που επισκέφθηκαν, για τη διοίκηση, τη φορολογία, τις πόλεις και τα χωριά, το λαό, τα προϊόντα και γενικά για την κοινωνική και οικονομική κατάσταση του τόπου. Οι πληροφορίες αυτές αποτελούν εξαιρετικά χρήσιμη πηγή για τη γνώση της ιστορίας του νησιού, κυρίως από την εποχή της Φραγκοκρατίας μέχρι τα τέλη σχεδόν της Τουρκοκρατίας.

Ο Κόπχαμ αφιέρωσε πολύ χρόνο, κόπο και έξοδα για την ετοιμασία του έργου αυτού. Αφού εντόπισε τα σπάνια έργα των συγγραφέων που αναφέρονταν στην Κύπρο, κάνοντας ασφαλώς χρήση των πλουσιότατων βιβλιοθηκών του Βρετανικού Μουσείου και των αγγλικών πανεπιστημίων, άρχισε να μεταφράζει, και από το 1892 μέχρι το 1895 να δημοσιεύει τα σχετικά με την Κύπρο αποσπάσματα στο αγγλόφωνο περιοδικό της Λευκωσίας Owl. Ορισμένα άλλα αποσπάσματα τα πρωτοδημοσίευσε στη Λάρνακα για ιδιωτική κυκλοφορία μεταξύ των ετών 1896 και 1902. Τελικά, το 1908 εξέδωσε στο Cambridge σ' ένα τόμο όλα τα αποσπάσματα αυτά με τον τίτλο Excerpta Cypria.

Τα άλλα έργα του Κόπχαμ μπορούν να χωριστούν στις ακόλουθες τέσσερις κατηγορίες:

Α) Δικά του αυτοτελή έργα:

1. An attempt at a Bibliography of Cyprus (1886 και μεταγενέστερες εκδόσεις 1889, 1894, 1900, 1908)
2. Laws and Regulations affecting Waqf Property (1899)
3. Churches and Saints of Cyprus, London, 1910
4. Arnalda Captiva Vitrix, London, 1910
5. Patriarchs of Constantinople, Cambridge, 1911

Β) Μελέτες του σε περιοδικά:

1. Cypriot Words in ancient Greek (1899)
2. Story of Umm Haram (1897)

Γ) Μεταφράσεις του:

1. Ilmu Hal, a manual of Islam (1889)
2. Gio. Mariti, Travels In the Island of Cyprus (1895)
3. A.M. Graziani, The sieges of Nicosia and Famagusta, with a sketch of the earliest History of Cyprus, London, 1900.
4. U. Folietta, Sieges of Nicosia and Famagusta, London, 1903
5. (Μαζί με τον Β. Potter), A catechism of the Great Church (μετάφραση από τα ελληνικά), Λευκωσία, 1903

Δ) Σε συνεργασία με τον J.T. Hutchinson (ως το 1907): Handbook of Cyprus. Εκδόσεις κατά τα χρόνια 1901, 1903, 1904, 1905 και 1907. Το 1909 συνεργάστηκε για τελευταία φορά ο Κόπχαμ για τη δημοσίευση του έργου αυτού.

Εκτός από τη μεγάλη του συμβολή στην ανάπτυξη της κυπριολογικής έρευνας ο Κόπχαμ ενδιαφέρθηκε ζωηρά, μέσα στα περιορισμένα όρια των δυνατοτήτων της αγγλικής διοίκησης, για την ανάπτυξη της επαρχίας του. Σαν ατυχής θεωρείται η εισήγηση που έκανε μαζί με τον ύπατο αρμοστή Sir Robert Biddulph τον Ιούλιο του 1880 προς τοn υπουργό Αποικιών Κίμπερλυ* για εισαγωγή της αγγλικής γλώσσας στα ελληνικά και τουρκικά σχολεία της Κύπρου με τοn παραμερισμό των δυο γλωσσών των κατοίκων. Την εισήγηση αυτή, που όταν γνωστοποιήθηκε στην Κύπρο προκάλεσε πολλές αντιδράσεις, την απέρριψε ο Κίμπερλυ.

Ο Κόπχαμ κατοικούσε σε ένα πολύ μεγάλο παλαιό και ονομαστό αρχοντικό, που είχε αγοράσει στη Λάρνακα. Στις ελεύθερ;eς του ώρες ασχολείτο με τη μουσική και την κηπουρική. Πέθανε το 1915.