Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Ιταλίδα αρχαιολόγος- ερευνήτρια της Φοινικικής επιγραφικής και της Σημιτικής Φιλολογίας, η οποία συνδέθηκε με την Κύπρο μελετώντας τα φοινικικά κείμενα της Κύπρου. Γεννήθηκε το 1940 και πέθανε στις 31 Αυγούστου 2024.

Από την δεκαετία του 1970, άρχισε να μελετά και να ασχολείται με την ερμηνεία των φοινικικών κειμένων της Κύπρου και ειδικότερα του αρχαίου Κιτίου, θεμελιώνοντας την εις βάθος μελέτη της φοινικικής επιγραφικής στην κυπριακή αρχαιολογία. 

Βλέπε λήμμα: Φοίνικες και Κύπρος

Η Maria Giulia Guzzo Amadasi ήταν καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο «La Sapienza» της Ρώμης, όπου δίδαξε για δεκαετίες. Συμμετείχε σε πολλές αρχαιολογικές αποστολές σε ολόκληρη τη Μεσόγειο και δημοσίευσε βιβλία και άρθρα, που την καθιέρωσαν ως επιστήμονα με τεράστια ακτινοβολία στη μελέτη των σημιτικών γλωσσών και επιγραφών. 

Το Φοινικικό Αρχείο του Ιδαλίου

Οι ανασκαφές του Τμήματος Αρχαιοτήτων Κύπρου στη δυτική ακρόπολη της πρωτεύουσας του Βασιλείου του Ιδαλίου (1991-2012) υπό τη διεύθυνση της δρος Μαρίας Χατζηκωστή έφεραν στο φως ένα τεράστιο οχυρωμένο κτηριακό συγκρότημα, που χαρακτηρίζεται ως το Ανάκτορο του Βασιλείου και το μετέπειτα Φοινικικό Διοικητικό Κέντρο της Κλασικής και πρώιμης Ελληνιστικής περιόδου.

Βλέπε λήμμα: Ιδάλιον- Ιστορία της πόλης

Το Φοινικικό Αρχείο εντοπίστηκε στα δωμάτια και τις αυλές του Ανακτόρου και περιλαμβάνει πάνω από 730 επιγραφές σε όστρακα από μάρμαρο, θραύσματα αγγείων και μερικές ακατέργαστες πέτρες. Οι επιγραφές, στην μεγάλη τους πλειονότητα Φοινικικές και πολύ λιγότερες Κυπροσυλλαβικές, είναι γραμμένες με μαύρο μελάνι, ενώ πολύ λίγες είναι εγχάρακτες. Το Αρχείο αποτελεί την πειστικότερη μαρτυρία ότι η πρωτεύουσα του Ιδαλίου κατακτήθηκε από τους Φοίνικες βασιλείς του Κιτίου.

Το 2010, η καθ. Maria Giulia Amadasi ανέλαβε τη μελέτη του Αρχείου σε συνεργασία με τον καθ. J.-A. Zamora. Τα κείμενα είναι κυρίως οικονομικής φύσεως, ωστόσο η ανάγνωσή τους παρουσιάζει δυσκολίες λόγω της ανεπίσημης ρέουσας φύσεως της γραφής –μέχρι σήμερα σχεδόν άγνωστης σε αυτήν την μορφή. Για παράδειγμα, μία ομάδα επιγραφών αναφέρεται στις ποσότητες του λαδιού. Το λάδι αποθηκευόταν σε δοχεία που ονομάζονταν KWT, λέξη που δεν εντοπίστηκε μέχρι σήμερα στην Φοινικική, αλλά συναντάται στα Ουγγαριτικά της Ύστερης Εποχής του Χαλκού. Έχουν επίσης εντοπιστεί διαφορετικής φύσεως κείμενα, όπως για παράδειγμα ένα γράμμα και επιγραφές με ονόματα θεοτήτων.

 Όσον αφορά στα προσωπικά ονόματα, ο εντοπισμός του ίδιου προσώπου σε περισσότερα από ένα όστρακα  βοηθά να αντιληφθούμε την οργάνωση του βιοτεχνικού συστήματος (π.χ. παρουσία αξιωματούχων). Επιπρόσθετα, η εμφάνιση του ονόματος του βασιλιά Μυλκιάθον συνδέει τα Αρχεία με την Αυλή του Κιτίου. Η εμφάνιση μη Φοινικικών ονόματων και οι Κυπροσυλλαβικές επιγραφές καταδεικνύουν την περιπλοκότητα της κοινωνίας του Ιδαλίου στον 4ο αιώνα π.Χ.

 Η Maria Giulia Guzzo Amadasi τα τελευταία χρόνια εργαζόταν στο τιτάνιο έργο της τελικής δημοσίευσης των επιγραφών του Ιδαλίου, έργο που δεν πρόλαβε να δει ολοκληρωμένο. 

Πηγή

Τμήμα Αρχαιοτήτων Κύπρου

www.polignosi.com