Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Ελλαδίτης καθηγητής της θεολογίας. Γεννήθηκε το 1905 στην Αθήνα και πέθανε στις 20  Οκτωβρίου 1987. Σπούδασε στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών κι έκαμε μεταπτυχιακές σπουδές στο Βερολίνο, όπου κι ανακηρύχθηκε σε διδάκτορα. Μεταξύ 1945 και 1951 υπηρέτησε ως καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και από το 1952 μέχρι το 1970 στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Έγραψε διάφορα έργα, μεταξύ δε αυτών και τα: Ὁ Θεσμός καί ὁ καταρτισμός τῆς Συνόδου ἐν τῇ Αὐτοκεφάλῳ 'Εκκλησίᾳ τῆς Ἑλλάδος και Ἀθηνῶν Ἐκκλησιαστική Ἱστορία.

Ο Κονιδάρης ανέπτυξε σημαντική κοινωνική και εθνική δράση. Κατά τη διάρκεια της Κατοχής της Ελλαδας  εργάστηκε στον «Εθνικό Οργανισμό Χριστιανικής Αλληλεγγύης» της  Αρχιεπίσκοπής Αθηνών ενώ συμμετείχε με συντονιστικό ρόλο στον  Κυπριακό Αγώνα. Κατά τη διάρκεια της Κατοχής, φυλακίστηκε από τους Ιταλούς εξαιτίας της δράσης του και αποφυλακίστηκε μετά από εγγύηση του Αρχιεπισκόπου Αθηνών Δαμασκηνού. Στον Κυπριακό Αγώνα, το σπίτι του χρησιμοποιήθηκε από τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο για την ορκωμοσία των αρχηγών της ΕΟΚΑ.

Ο Γεράσιμος Κονιδάρης είχε αναμειχθεί ενεργά στην προπαρασκευή του ένοπλου απελευθερωτικού αγώνα των Ελλήνων της Κύπρου το 1955-59, κι είχε διατελέσει μέλος της ΕΑΚ (=Επιτροπή Αγώνος Κύπρου) που είχε ιδρυθεί και δρούσε στην Αθήνα. 

Το Μάρτιο του 1953 ο Μακάριος Γ’ ταξίδεψε στην Αθήνα. Είχε προγραμματιστεί μία μυστική συνάντηση που θα έμενε στην ιστορία. Το βράδυ της 7ης Μαρτίου, στο σπίτι του καθηγητή θεολογίας Γεράσιμου Κονιδάρη, στην οδό Ασκληπιού 36, 12 άνθρωποι συγκεντρώθηκαν γύρω από ένα τραπέζι. Αυτοί ήταν ο αρχιεπίσκοπος Κύπρου, ο Γεώργιος Γρίβας, ο Σωκράτης Λοϊζίδης, ο Νικόλαος Παπαδόπουλος, ο Γεώργιος Στράτος, ο Ηλίας Τσατσόμοιρος, ο Δημήτρης Σταυρόπουλος, ο Σάββας Λοϊζίδης, ο Αντώνιος Αυγίκος, ο Δημήτριος Βεζανής, ο Ηλίας Αλεξόπουλος και φυσικά ο οικοδεσπότης, Γεράσιμος Κονιδάρης. Οι 12 άνδρες έδωσαν έναν κοινό όρκο: να επιτύχουν την πολυπόθητη ένωση. Αφού ήταν πια ξεκάθαρο ότι αυτό δε μπορούσε να γίνει με τα λόγια, έπρεπε να οργανωθούν και να πάρουν τα όπλα. Ιστορικό Ντοκουμέντο. Ο όρκος των δώδεκα. Το κείμενο του όρκου με τις υπογραφές και η Καινή Διαθήκη που χρησιμοποιήθηκε βρίσκονται σήμερα στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο της Ελλάδας Ο όρκος ήταν μόλις 48 λέξεις:

«Ορκίζομαι εις το όνομα της Αγίας και Ομοουσίου και Αδιαιρέτου Τριάδος να φυλάξω, θυσιάζων και την ιδίαν μου ζωήν, υποφέρων και τα πλέον σκληρά βάσανα, μυστικόν παν, ό,τι γνωρίζω και θέλω ακούσει διά την υπόθεσιν της Ενώσεως της Κύπρου. Θα υπακούω δε εις τας εκάστοτε διδομένας μοι διαταγάς».... 

Τις εμπειρίες του από την προπαρασκευή του κυπριακού αγώνα, ο Γεράσιμος Κονιδάρης εξέδωσε το 1964 σε βιβλίο με τίτλο: Ἀναμνήσεις ἀπό τήν προπαρασκευήν τοῦ Κυπριακοῦ  Ἀγῶνος πρός Ἀνεξαρτησίαν.

Εκκλησιαστική κρίση 

Έμμεσα αναμείχθηκε ξανά στις κυπριακές εξελίξεις ο Γεράσιμος Κονιδάρης το 1973, κατά τη διάρκεια της σοβαρής και καταστροφικής εκκλησιαστικής κρίσης που δημιουργήθηκε με το εκκλησιαστικό πραξικόπημα των τριών Κυπρίων μητροπολιτών κατά του προέδρου αρχιεπισκόπου Μακαρίου. Την επιστράτευση των τριών μητροπολιτών κατά του Μακαρίου είχε κάμει η ελληνική στρατιωτική χούντα. Την αξίωσή τους να εγκαταλείψει ο Μακάριος την προεδρία, με τη δικαιολογία ότι ήταν κοσμικό αξίωμα που δεν συμβιβαζόταν με το εκκλησιαστικό του αξίωμα, υποστήριξε από την Αθήνα και ο Γεράσιμος Κονιδάρης που είχε επίσης επιστρατευθεί για τη συγγραφή ειδικής εκκλησιαστικής μελέτης η οποία «δικαίωνε» την απαίτηση των τριών Κυπρίων μητροπολιτών. Στη μελέτη του υποστήριξε ότι με βάση τους Εκκλησιαστικούς κανόνες ο Μακάριος δεν μπορούσε να είναι ταυτόχρονα και Πρόεδρος και Αρχιεπίσκοπος κάνοντας λόγο για Παποκαισαρισμό.

Πηγή

Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια