Το μουσείο στεγάζεται σε ένα γοτθικό κτίριο με κεντρική υπαίθρια αυλή που οικοδομήθηκε από τους Λουζινιανούς βασιλείς το 13ο αιώνα μ.Χ. και βρίσκεται εντός του αρχαιολογικού χώρου της Παλαιπάφου στα σημερινά Κούκλια,16 χλμ. νοτιοδυτικά της πόλης της Πάφου. Στην εποχή του μεσαίωνα αποτελούσε το κέντρο της περιφερειακής διοίκησης και επίβλεψης της παραγωγής ζάχαρης, ενώ στη μετέπειτα οθωμανική περίοδο, μετατράπηκε σε διοικητικό κέντρο του τσιφλικιού των Κουκλίων και εγκαταλείφθηκε στις αρχές του περασμένου αιώνα. Η συλλογή του μουσείου εκτίθεται σε δυο αίθουσες της ανατολικής πτέρυγας του κτιρίου και περιλαμβάνει ευρήματα από τις ανασκαφές του Ιερού της Αφροδίτης, καθώς και από τις νεκροπόλεις της ευρύτερης περιοχής.
Βλέπε λήμματα: Λουζινιανοί και Αφροδίτη θέα
Τα εκθέματα της πρώτης αίθουσας χρονολογούνται από την Ύστερη Εποχή του Χαλκού μέχρι τους ρωμαϊκούς χρόνους και προέρχονται από το παρακείμενο Ιερό της Παφίας θεάς. Εδώ εκτίθεται και η κωνική λίθος, που αποτελούσε την ανεικονική παρουσία της τιμώμενης Αφροδίτης. Ανάμεσα στα εκθέματα ιδιαίτερα εντυπωσιακή είναι η ασβεστολιθική σαρκοφάγος 6ου αιώνα π.Χ., ένα μοναδικό εύρημα, το οποίο ανακαλύφθηκε το 2006 στην περιοχή Κάτω Αλώνια. Φέρει ανάγλυφο επιζωγραφισμένο διάκοσμο με σκηνές εμπνευσμένες από τα ομηρικά έπη: στην κύρια όψη αναπαρίσταται πολεμική σκηνή με τον Ηρακλή στο κέντρο, ενώ στην άλλη πλευρά της σαρκοφάγου, απεικονίζεται η διαφυγή του Οδυσσέα και των συντρόφων του από την σπηλιά του Κύκλωπα Πολύφημου.
Στη δεύτερη αίθουσα του μουσείου εκτίθενται ευρήματα που προέρχονται από τις πλούσιες νεκροπόλεις της περιοχής, τα οποία χρονολογούνται από τη 2η χιλιετία π.Χ. μέχρι και την μεσαιωνική περίοδο. Τα εκθέματα εδώ ομαδοποιούνται χρονολογικά μέσα στο χώρο. Έτσι, μπαίνοντας ο επισκέπτης βλέπει αρχαιολογικό υλικό που χρονολογείται από την προϊστορική περίοδο μέχρι και τους ρωμαϊκούς χρόνους: λίθινα εργαλεία, μεταλλικά αντικείμενα, δείγματα κεραμικής, κοσμήματα, πήλινα ειδώλια, επιγραφές και γλυπτά. Στο κέντρο της αίθουσας έχουν τοποθετηθεί αρχιτεκτονικά λείψανα, μεταξύ των οποίων, ιωνικά και κορινθιακά κιονόκρανα. Το τελευταίο τμήμα του χώρου καταλαμβάνουν αντικείμενα βυζαντινής και μεσαιωνικής εποχής. Εδώ μπορεί να δει κανείς χρηστικά αγγεία που προοριζόταν για την παραγωγή ζάχαρης και προέρχονται από την παρακείμενη θέση Σταυροί, καθώς και αξιόλογα δείγματα εφυαλωμένης κεραμικής, εντόπιας αλλά και εισηγμένης. Ακόμα, στο βάθος της αίθουσας ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα δύο βενετσιάνικα κανόνια.
Πηγή
Τοπικό αρχαιολογικό μουσείο Παλαίπαφου