Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Διακεκριμένος Κύπριος νομικός και πολιτευτής, που διετέλεσε μεταξύ άλλων και δήμαρχος Λευκωσίας από την 1η Ιουνίου 1946 μέχρι τις 31 Μαϊου 1949, πατέρας του πολιτικού Γλαύκου Κληρίδη και του νομικού Ξάνθου Κληρίδη. Γεννήθηκε στο χωριό Αγρός της επαρχίας Λεμεσού το 1887 και πέθανε το 1961. Αρχικά εργάστηκε ως δάσκαλος, στη συνέχεια όμως πήγε στην Αγγλία όπου σπούδασε νομικά και πήρε τον τίτλο του Barrister - at - Law. Μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του άρχισε να ασκεί το δικηγορικό επάγγελμα στη Λευκωσία από το 1914 και σε σύντομο χρονικό διάστημα επιβλήθηκε στους νομικούς κύκλους ως διακεκριμένος νομικός. Τιμήθηκε δε με τους βρετανικούς τίτλους CBE και QC.

Για ένα διάστημα διετέλεσε πρόεδρος της «Ενώσεως Κυπρίων Διδασκάλων» και μεταξύ του 1920 και του 1921 εξέδιδε στη Λευκωσία το διμηνιαίο παιδαγωγικό περιοδικό Αγωγή. Επίσης για σύντομο διάστημα, το 1920, διετέλεσε αρχισυντάκτης της εφημερίδας Ελευθερία. Υπηρέτησε επίσης ως μέλος της οικονομικής επιτροπής της Αρχιεπισκοπής και ως μέλος του Εθνικού Συμβουλίου. Υπήρξε μέλος της Εκπαιδευτικής Επιτροπής Λευκωσίας μεταξύ 1926 - 28 και 1930 - 33, όπως και μέλος της Επαρχιακής Εκπαιδευτικής Επιτροπής και του Ελληνικού Εκπαιδευτικού Συμβουλίου.

Το 1937 ήταν μέλος τριμελούς επιτροπής (τα άλλα δυο μέλη ήσαν ο Γ. Βασιλειάδης και ο Δ. Δημητρίου) που, αγνοώντας τα σκληρά δικτατορικά μέτρα της περιόδου της Παλμεροκρατίας που είχαν επιβληθεί στην Κύπρο μετά την εξέγερση του Οκτωβρίου του 1931, πήγε στο Λονδίνο για διερεύνηση των αγγλικών προθέσεων για το μέλλον της Κύπρου. Τα σχετικά πορίσματα της τριμελούς αυτής επιτροπής δημοσιεύθηκαν τότε στον τύπο και προκάλεσαν αίσθηση.

Κατά τη διάρκεια του δευτέρου Παγκοσμίου πολέμου ο Ιωάννης Κληρίδης κατατάχθηκε στον αγγλικό στρατό, στις τάξεις του Κυπριακού Συντάγματος Εθελοντών (ή Κυπριακής Δυνάμεως Εθελοντών [Cyprus Volunteer Force]) ως αξιωματικός, κι έφθασε μέχρι τον βαθμό του ταγματάρχη.

Αμέσως μετά το τέλος του πολέμου, αποτέλεσε και πάλι μέλος κυπριακής αντιπροσωπείας που πήγε στο Λονδίνο το 1946 για τους ίδιους λόγους όπως και η προηγούμενη, δηλαδή για διερεύνηση των αγγλικών προθέσεων ως προς το πολιτικό μέλλον της Κύπρου. Τον ίδιο χρόνο (1946) κέρδισε στη Λευκωσία τις δημαρχιακές εκλογές κι εκλέχθηκε δήμαρχος Λευκωσίας, αξίωμα στο οποίο υπηρέτησε μέχρι το 1949.

Το 1947 ο Ιωάννης Κληρίδης εκλέχθηκε πρόεδρος του ΕΑΣ (=Εθνικός Απελευθερωτικός Συνασπισμός), κυπριακού πολιτικού σχήματος της Αριστεράς που ιδρύθηκε το Δεκέμβριο του χρόνου αυτού κι έδρασε μέχρι το 1953 ως αντίποδας προς την εθνική κίνηση της Εθναρχούσας Εκκλησίας της Κύπρου αλλά και της οργανωμένης Δεξιάς. Ο ΕΑΣ συνεργαζόταν στενά με το ΑΚΕΛ, προς το οποίο όμως ο Κληρίδης ήλθε σε σύγκρουση και παραιτήθηκε στις 29 Ιουλίου 1948. Με το ΑΚΕΛ ο Κληρίδης είχε συνεργαστεί και κατά τις δημαρχιακές εκλογές του 1946, οπότε εκλέχθηκε δήμαρχος Λευκωσίας, ενώ κατά το 1947 - 48 μετείχε και των εργασιών της διασκεπτικής συνέλευσης που πραγματοποιήθηκε με πρωτοβουλία των Βρετανών στη Λευκωσία κι αφορούσε το πολιτικό μέλλον της Κύπρου, αλλά απέτυχε.

Μεταξύ του 1952 και του 1955 ο Κληρίδης διετέλεσε μέλος του Εκτελεστικού Συμβουλίου. Κατά τη διάρκεια του ένοπλου απελευθερωτικού αγώνα του 1955 -59 το δικηγορικό του γραφείο πρόσφερε υπηρεσίες υπερασπίζοντας ενώπιον των αποικιακών δικαστηρίων πολλούς αγωνιστές.

Μετά την επίτευξη συμφωνίας για ανεξαρτησία της Κύπρου, ο Ιωάννης Κληρίδης έγινε ένας από τους σφοδρότερους επικριτές της συμφωνίας αυτής (Ζυρίχης - Λονδίνου) και του ιδίου του αρχιεπισκόπου Μακαρίου που την είχε υπογράψει εκ μέρους του ελληνικού πληθυσμού της Κύπρου. Το Νοέμβριο του 1959 ίδρυσε, μαζί με τον δήμαρχο Λευκωσίας και πολιτευτή Θεμιστοκλή Δέρβη, την Δημοκρατικήν  Ένωσιν, πολιτικό κόμμα της Δεξιάς που αντιπολιτευόταν τον αρχιεπίσκοπο Μακάριο.

Πρώτες Προεδρικές 

Ο Ιωάννης Κληρίδης διεκδίκησε τις πρώτες προεδρικές εκλογές που έγιναν στην Κύπρο στις 13 Δεκεμβρίου 1959, ως αντίπαλος του αρχιεπισκόπου Μακαρίου. Στις εκλογές αυτές ο Κληρίδης (Βλέπε Ψηφιακός Ηρόδοτος -Αρχείο ΡΙΚ) υποστηρίχθηκε και από το ΑΚΕΛ το οποίο επίσης διαφωνούσε με τον αρχιεπίσκοπο Μακάριο για διάφορα θέματα και κυρίως την αποδοχή των συμφωνιών Ζυρίχης - Λονδίνου. Τις εκλογές κέρδισε ο αρχιεπίσκοπος Μακάριος με ποσοστό 66,85% των ψήφων, ενώ ο Ιωάννης Κληρίδης (που μεταξύ των πολιτικών του αντιπάλων ήταν και ο γιος του Γλαύκος Κληρίδης ο οποίος υποστήριξε την υποψηφιότητα Μακαρίου) συγκέντρωσε το 33,15% των ψήφων. Η Δημοκρατική Ένωσις δεν κατήλθε όμως στις πρώτες βουλευτικές εκλογές, γιατί διαφωνούσε με το εκλογικό σύστημα, όπως ανακοίνωσε. Ωστόσο ο Ιωάννης Κληρίδης παρέμεινε μέχρι τον θάνατό του — όπως κι ο Θεμιστοκλής Δέρβης — πιστός στις έναντι της πολιτικής Μακαρίου θέσεις και απόψεις του.

Βλέπε Βίντεο: Η κηδεία του Ιωάννη Κληρίδη. Ψηφιακός Ηρόδοτος -Αρχείο ΡΙΚ

Πηγή:

Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια