Κλήδονας
Παλαιό γυναικείο παραδοσιακό παιγνίδι που παιζόταν στις αρχές Μαΐου, γι’ αυτό λεγόταν και έβκαρμαν του Μα. Παιζόταν στις 5 του 5ου μήνα του χρόνου, δηλαδή στις 5 Μαΐου, αργότερα όμως μεταφέρθηκε στις 3 του μηνός κι άρχιζε την Πρωτομαγιά. Ο κλήδονας παιζόταν ως εξής, από τις κοπέλες:
Την Πρωτομαγιά οι κοπέλες πήγαιναν σε μια πηγή ή πηγάδι κι έπαιρναν «αμίλητο» νερό, σε πλατύστομη στάμνα. Στο νερό έριχναν άνθη ή τρυφερά κλαδιά και το άφηναν τρεις νύχτες εκτεθειμένο στα άστρα. Την τρίτη μέρα παίρνανε το νερό με τη στάμνα και κάθονταν σε κύκλο. Στη μέση η στάμνα που την κρατούσε ένα κοριτσάκι. Στη συνέχεια οι κοπέλες έριχναν μέσα στη στάμνα με το «αμίλητο» νερό διάφορα προσωπικά τους αντικείμενα (δακτυλίδι, σκουλαρίκι, σταυρουδάκι κλπ.) αφού τα «νομάτιζαν» (καθόριζαν δηλαδή το πρόσωπο που αντιπροσωπευόταν από το καθένα από τα αντικείμενα). Ακολούθως η στάμνα σκεπαζόταν με άσπρο ή κόκκινο μαντήλι και οι κοπέλες τραγουδούσαν ένα καθορισμένο τραγούδι, το τραγούδι του Μάη, που αρχίζει ως εξής:
Τζ' αί μπαίνν’ ο Μας τζ' αι βκαίνν’ ο Μας
τζ' αι μπαίνν’ ο Πρωτογιούνης,
ο Μας με τα τραντάφυλλα τζ' ο Γιούνης με τα μήλα,
Άουστος με τα χλιά νερά, με τα χλωρά αθάσια.
Τζ' αννοίξετε τον κλήδοναν να ’μπούσιν τα κορίτσια.
Τζ' ίνταμ’ πόν να κάμουσιν; Να δουν το ριζικόν τους.
Το ριζικόν τους ίντα ’νει; Σταυρός γιά δακτυλίδιν...
Μετά την τελετή αυτή, άνοιγε ο κλήδονας με τη βοήθεια του μικρού κοριτσιού: το κοριτσάκι βουτούσε το χέρι του στο νερό της στάμνας κι έβγαζε στην τύχη ένα από τα αντικείμενα. Εκείνη στην οποία ανήκε, θα είχε καλή τύχη που καθοριζόταν με αυτοσχέδιο δίστιχο. Η κάτοχος του αντικειμένου που θα έβγαινε από τη στάμνα δεύτερο, θα είχε κακή τύχη, η τρίτη καλή, η τέταρτη κακή, η πέμπτη καλή κ.ο.κ.
Συνεπώς το έθιμο του κλήδονα ήταν είδος μαντείας για το ριζικό της κάθε κοπέλας και όλα τα μέρη της τελετής, ακόμη και τα λόγια του τραγουδιού, ήσαν συμβολικά. Η φράση, για παράδειγμα, που καθορίζει το ριζικό: σταυρός γιά δακτυλίδιν, σήμαινε είτε θάνατο (σταυρός) είτε ευτυχία (δακτυλίδι = γάμος). Εξάλλου το πηγάδι και το «αμίλητο» νερό σχετίζονται με τον «κάτω κόσμο» και τους νεκρούς που καλούνται να καθορίσουν την μοίρα της κάθε κοπέλας.
Το παλαιό αυτό έθιμο δεν εκτελείται πλέον. Ήταν έθιμο που υφίστατο και στην Ελλάδα.