Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Από την ίδρυσή του, το 1984, μέχρι σήμερα, το Πολιτιστικό Ίδρυμα Τραπέζης Κύπρου έχει αναπτύξει πλούσια και πολύμορφη δραστηριότητα, υπηρετώντας τους σκοπούς που η Τράπεζα Κύπρου είχε θέσει με την ίδρυσή του. Βασικοί στρατηγικοί στόχοι του Πολιτιστικού Ιδρύματος είναι η προώθηση της έρευνας, της μελέτης και προαγωγής του κυπριακού πολιτισμού στους τομείς της αρχαιολογίας, της ιστορίας, της τέχνης και της λογοτεχνίας, καθώς επίσης και η διάσωση και προβολή της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς του νησιού, στην Κύπρο και στο εξωτερικό, με έμφαση στη διεθνή προβολή του μακραίωνου ελληνικού πολιτισμού.

Το Πολιτιστικό Ίδρυμα έχει την έδρα του στο παλαιό κτήριο Διοίκησης της Τράπεζας Κύπρου, το οποίο οικοδομήθηκε το 1936 και βρίσκεται στην γειτονιά της Φανερωμένης, στο ιστορικό κέντρο της Λευκωσίας.

Βλέπε λήμμα: Ταμιευτήριο "Η Λευκωσία"

Πέντε Κυπρολογικές Συλλογές

Το Πολιτιστικό Ίδρυμα διαφυλάσσει πέντε κυπρολογικές συλλογές: Νομισμάτων - Χαρτών - Σπάνιων Bιβλίων & Χειρογράφων, Χαρακτικών, Παλαιών Φωτογραφιών και Υδατογραφιών - Σύγχρονης Kυπριακής Tέχνης και Kυπριακών Aρχαιοτήτων. Επίσης, διαχειρίζεται δύο Μουσεία, το Μουσείο Ιστορίας της Κυπριακής Νομισματοκοπίας και το αρχαιολογικό Μουσείο της Συλλογής Γεωργίου και Νεφέλης Τζιάπρα Πιερίδη, δωρεά Κλειούς και Σόλωνα Τριανταφυλλίδη.

Οι συλλογές του Πολιτιστικού Ιδρύματος έχουν εμπλουτιστεί με τις ακόλουθες δωρεές: το 1987 με 51 υδατογραφίες με θέμα «Τα αγριολούλουδα της Κύπρου» από τη δημιουργό τους Electra Megaw, το 1988 με τη Χαρτογραφική συλλογή του Μίκη και της Αγνής Μιχαηλίδη, και ακολούθως το 1993 με τη Χαρτογραφική συλλογή του Αντωνάκη και της Λώρας Γεωργιάδη. Το 2008 ο Μanuel Baud-Bovy και η Αριστέα Τζάνου Baud-Bovy δώρισαν στο Ίδρυμα το φωτογραφικό τους αρχείο.

Στόχοι του ιδρύματος

Οι στόχοι του Ιδρύματος υλοποιούνται μέσα από δραστηριότητες, όπως η εκδοτική παραγωγή στους τομείς της αρχαιολογίας, της ιστορίας, της τέχνης, της λογοτεχνίας και του φυσικού περιβάλλοντος. Για τον ίδιο σκοπό, το Ίδρυμα προβαίνει στη διοργάνωση περιοδικών εκθέσεων με θέματα εικαστικά, λογοτεχνικά, ιστορικά και περιβαλλοντικά, καθώς και διαλέξεων και επιστημονικών συνεδρίων.

Πέρα από αυτά, το Πολιτιστικό Ίδρυμα επεκτείνει τη δραστηριότητά του και εκτός Κύπρου, αναπτύσσοντας στενές σχέσεις συνεργασίας με σημαντικούς οργανισμούς και μουσεία όχι μόνο της Κύπρου αλλά και του εξωτερικού και έχοντας μέχρι στιγμής διοργανώσει περισσότερες από 45 εκθέσεις στην Κύπρο, την Ελλάδα και άλλες ευρωπαϊκές πόλεις. Tον Φεβρουάριο του 2000 ιδρύθηκε παράρτημα του Πολιτιστικού Ιδρύματος στην Ελλάδα.

Η πολύπλευρη και συνεχής δραστηριότητα του Ιδρύματος, έχει τύχει αναγνώρισης από φορείς τόσο της Κύπρου, όσο και του εξωτερικού. Ενδεικτικές της αναγνώρισης αυτής είναι και οι βραβεύσεις με τις οποίες τιμήθηκε το Ίδρυμα.

• Το 1990 από το Διεθνή Οργανισμό Συλλεκτών Χαρτών (ΙΜCoS).
• To 1991 από την Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος.
• Το 2007 από το Μουσείο Μπενάκη.
• Το 2008 με το «Βραβείο Αρχαιολογίας 2008» της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Το Πολιτιστικό Ίδρυμα απορροφά τις εργασίες του Πολ. Κέντρου της Λαϊκής

Από τον Ιούνιο του 2013, το Πολιτιστικό Ίδρυμα ενσωμάτωσε το σύνολο των εργασιών του Πολιτιστικού Κέντρου της πρώην Λαϊκής Τράπεζας, ανέλαβε τις Συλλογές και τις Εκδόσεις του όπως και τη διαχείριση του Μουσείου Πιερίδη στη Λάρνακα. Οι συλλογές φυλάσσονται στην «Αίθουσα Συλλογών» του Πολιτιστικού Ιδρύματος Τραπέζης Κύπρου στο κτήριο της Φανερωμένης. 

Οι εκδόσεις του Ίδρύματος διατίθενται προς πώληση από την Αγορά, το ηλεκτρονικό κατάστημα του Ιδρύματος.

Το Πολιτιστικό Κέντρο  δεν ήταν εγγεγραμμένο ίδρυμα, αλλά αποτελούσε Τμήμα του Συγκροτήματος της Λαϊκής Τράπεζας. Επί τριάντα χρόνια οι κύριες δραστηριότητές του κάλυπταν τους τομείς της Τέχνης και της Ιστορίας. Το Κέντρο διαχειριζόταν από το 2000 το Μουσείο Πιερίδη στη Λάρνακα, το οποίο στεγάζει την συλλογή Αρχαίας Κυπριακής Τέχνης και την Εθνογραφική Συλλογή. Από το 2003 λειτούργησε το Μουσείο Βύρωνος στη Λευκωσία, όπου το Πολιτιστικό Κέντρο ανά διετία διοργάνωνε εκθέσεις, τις οποίες  εμπλούτιζαν εκπαιδευτικά προγράμματα και ειδικές ξεναγήσεις για μαθητές και οργανωμένα σύνολα. Διατηρούσε επίσης τέσσερις σπάνιες Συλλογές:
α) Συλλογή Έργων Τέχνης Κυπρίων Καλλιτεχνών,
β) Σπάνιων Βιβλίων και Εγγράφων,
γ) Χαρακτικών, Φωτογραφιών και Καρτ-Ποστάλ και
δ) Εθνογραφική Συλλογή.
Είχε αναπτύξει ένα εκδοτικό πρόγραμμα το οποίο περιλάμβανε περισσότερες από 40 εκδόσεις που αφορούσαν στην ιστορία και τον πολιτισμό της Κύπρου. 

H Τράπεζα Κύπρου, ως ο αρχαιότερος τραπεζικός οργανισμός του νησιού, από την ίδρυση της, το 1899, ανέλαβε και συνεχίζει να διαδραματίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην οικονομική αλλά και στην κοινωνική και πολιτιστική ανάπτυξη της Κύπρου.
Η οικονομική ιστορία της Κύπρου κατά τον 20ό αιώνα είναι συνδεδεμένη με τις δραστηριότητες της Τράπεζας Κύπρου, ιδιαίτερα μετά το 1960, όταν η Κύπρος απέκτησε την ανεξαρτησία της. Από τότε, η Τράπεζα Κύπρου έχει εμπλουτίσει τις δραστηριότητές της με μια νέα διάσταση, τον πολιτισμό. Σταδιακά, η Τράπεζα Κύπρου εξελίχτηκε σε πρωτοστάτη και μείζονα χορηγό του πολιτισμού, της έρευνας και της δημιουργίας, διαθέτοντας ένα σημαντικό ποσοστό των ετήσιων κερδών της για το σκοπό αυτό και εκτείνοντας την παρέμβασή της τόσο στο νησί όσο και στο εξωτερικό. Η σημαντική αυτή διεύρυνση του ρόλου της, που συνεχίζει δημιουργικά μια παράδοση που εδραιώθηκε από τράπεζες του εξωτερικού, εμπέδωσε στην Κύπρο μια νέα αντίληψη περί κοινωνικής εταιρικής ευθύνης και αποτέλεσε το έναυσμα για παρόμοια δράση από πλευράς άλλων οικονομικών και φιλανθρωπικών οργανισμών στην Κύπρο.

Το έμβλημα του Πολιτιστικού Iδρύματος φιλοτέχνησε ο Άντης Iωαννίδης. Όπως ο ίδιος ο καλλιτέχνης αναφέρει σε σχετικό σημείωμά του, για την επιλογή του συγκεκριμένου εμβλήματος έχει λάβει υπόψιν του τα ακόλουθα:

"Δεδομένου ότι η Tράπεζα Kύπρου με το έμβλημά της ταυτίζει την ύπαρξή της με την αρχαιότητα και την ιστορία της Kύπρου και ιδιαίτερα με το λαό του τόπου (Kοινόν Kυπρίων), το Πολιτιστικό Ίδρυμα της Tράπεζας, ακολουθώντας παράλληλο πνεύμα χρησιμοποιεί δείγμα της λαϊκής έκφρασης στην τέχνη (απεικόνιση τμήματος μιας αρσέρας – φεγγίτη), συμβάλλοντας έτσι σε μια ολοκληρωμένη έκφραση του χαρακτήρα και του πολιτισμού του τόπου.

Eίναι φυσικό ο ήλιος, πυρήνας ζωής, να βρίσκει λειτουργική έκφραση στη λαϊκή τέχνη γιατί πέρα από τη μεταφορική σημασία του, είναι ένα χαρακτηριστικό στοιχείο του τόπου. H λειτουργία της αρσέρας έχει άμεση σχέση με το φως που μεταφορικά εκφράζει την πνευματική υπόσταση. Tο ίδιο το σχέδιο της αρσέρας σχηματικά περιγράφει την κίνηση του ήλιου. Xρησιμοποιείται το τετράγωνο σαν σχήμα απόλυτης στατικότητας, για να περιβάλει τον κύκλο, σχήμα που εκφράζει την αέναη κίνηση. Tα δύο σχήματα (τετράγωνο και κύκλος) εναρμονίζονται στη σχέση τους με ένα κοινό ακτινοβόλο κέντρο".

Πηγή

Πολιτιστικό Ίδρυμα Τραπέζης Κύπρου