Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Η κκεραζιά, όπως λέγεται στην Κύπρο η κερασιά, είναι καρποφόρο δέντρο που καλλιεργείται στο νησί εδώ και αρκετές εκατοντάδες χρόνια. Είναι άγνωστο πότε ακριβώς εισήχθη στο νησί. Πατρίδα της θεωρείται η Ασία και κυρίως η περιοχή μεταξύ Ευξείνου Πόντου και Κασπίας Θάλασσας, απ' όπου πιστεύεται ότι είχε διαδοθεί στην Ευρώπη και αλλού. Αρχικά η εξάπλωσή της θεωρείται ότι έγινε όχι με την ανθρώπινη βοήθεια αλλά με τη μεταφορά κουκουτσιών από μεταναστευτικά πουλιά. Καλλιεργείται σήμερα εκτεταμένα, μεταξύ άλλων, στην Ιταλία, Γαλλία, Γερμανία και ΗΠΑ.

 

Στην Κύπρο απαντώνται τρία είδη κκεραζιάς, που είναι δυο άγρια κι ένα ήμερο:

α) Η κερασέα η μικρόκαρπος (Prunus mahaleb).

β) Η αρκοκκεραζιά (αγριοκερασιά ή κερασέα η οξύκαρπος - Prunus cerasus).

γ) Η ήμερη (κερασέα η γλυκύκαρπος - Prunus avium).

 

Το είδος που καλλιεργείται στην Κύπρο κατά τα τελευταία χρόνια πάνω σε συστηματική - επιστημονική βάση, είναι η Prunus avium, που εμβολιάζεται σε φυτά των δυο άλλων ειδών. Υπάρχουν διάφορες ποικιλίες των δυο ειδών αγριοκερασιάς (Α. Πανάρετος, Κυπριακή Γεωργική Λαογραφία, 1967, σσ. 188-189), γνωστές με τα ακόλουθα κυπριακά ονόματα: αδρόν μπασταρτίν, μοσχάτον μπασταρτίν, καρδατζ'ώτικον, μακρονούρικον μαύρον, μαύρον μικρόν και σπούρτικον.

 

Επίσης, με διάφορα κυπριακά ονόματα είναι γνωστές και αρκετές ποικιλίες της καλλιεργούμενης ήμερης κκεραζιάς, που — όπως και της άγριας — προέρχονται από το είδος του καρπού που δίνει το φυτό: αδρόν χαμνόν, κοντονούρικον σφιχτόν, μουττωτόν χαμνόν, πετροκκέραζον, σπούρτικον σφιχτόν, σφιχτόν κότσ΄ινον, πρώμα μαύρα, όψιμα μαύρα κ.ά.

 

Βέβαια οι τοπικές αυτές ονομασίες αντιστοιχούν προς ξένες ονομασίες των ειδών. Οι βασικές ποικιλίες που καλλιεργούνται σήμερα στην Κύπρο, είναι:

α) Η σενέκα (seneca), η πιο πρώιμη απ' όλες στο νησί, αφού ωριμάζει κατά το δεύτερο 15νθήμερο του Μαΐου˙ αρχίζει να καρποφορεί από τον 6ο - 7ο χρόνο, έχει μεγάλη απόδοση και καρπό μέτριου μεγέθους,

β) Η έρλι ρίβερς (early rivers), πρώιμη επίσης ποικιλία που ωριμάζει το τρίτο 10ήμερο του Μαΐου˙ αρχίζει να καρποφορεί από τον 5ο - 6ο χρόνο και δίνει καρπό μέτριου μεγέθους αλλά μεγαλύτερο από την προηγούμενη,

γ) Η μέρτον χαρτ (merton hart), πρώιμη ποικιλία με καρπό μεγάλου μεγέθους και βαθιού κόκκινου χρώματος,

δ) Η μπιγκ (bing), που είναι πετροκερασιά και ωριμάζει τον Ιούνιο, καρποφορεί από τον 6ο - 7ο χρόνο και δίνει καρπούς μεγάλου μεγέθους με βαθύ κόκκινο χρώμα,

ε) Η μπλακ ταρταριάν (black tartarian), επίσης πετροκερασιά που ωριμάζει και αυτή τον Ιούνιο˙ δίνει καρπούς μεγάλου έως πολύ μεγάλου μεγέθους με βαθύ κόκκινο χρώμα,

στ) Η πικαρώ ναπολεόν (bigarreau napoleon), που ωριμάζει στις αρχές του Ιουλίου˙ αρχίζει να καρποφορεί από τον 5ο - 6ο χρόνο κι έχει καλή απόδοση˙δίνει καρπούς μεγάλου έως πολύ μεγάλου μεγέθους με χρώμα απαλό κίτρινο με κόκκινες αποχρώσεις˙ η ποικιλία αυτή είναι η μόνη στην Κύπρο που προσφέρεται για κονσερβοποίηση, ενώ απ' αυτήν κατασκευάζεται και γλυκό.

 

Καλλιεργούνται σήμερα στην Κύπρο, σε δοκιμαστική βάση, και αρκετές άλλες ποικιλίες όπως η christobalina, η moreau, η demprana de sot, η divignola prima, η vie, η malizia, η b. burlat, η b. reverchon και η rainier.

 

Οι κύριες περιοχές όπου καλλιεργούνται οι κκεραζιές, βρίσκονται στο Τρόοδος: στα χωριά Πρόδρομος, Πεδουλάς, Μουτουλλάς, Πλάτρες, Κάμπος, Τσακκίστρα, Καλοπαναγιώτης και άλλα χωριά της Μαραθάσας και της Πιτσιλιάς.