Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Η ιερά μονή αγίας Βαρβάρας κοντά στο χωριό Αργάκα, βρίσκεται βορειοανατολικά της Πόλης Χρυσοχούς. Εντός της Μονής υπήρξε αγίασμα το «Βρυσίν του Καλοήρου» ενώ δίπλα ειχαν δημιουργηθεί ιαματικά λουτρά. Η Μονή έγινε  γνωστή το 1821, χρονολογία κατά την οποία σφαγιάστηκε ο ηγούμενος της μονής Σωφρόνιος στην πλατεία Σεραγίου.

Βλέπε λήμμα: Ελληνική Επανάσταση και Κύπρος

Μετά από αυτό η μονή ερειπώθηκε και η έκταση γύρω από αυτή 1256 στρέμματα πωλήθηκε το 1952, μέρος του οποίο περιήλθε στην κατοχή του τμήματος δασονομίας. Σήμερα σώζεται μόνο ο ναός της μονής δίπλα από το  κοιμητήριο και χρησιμοποιείται ως ξωκκλήσι, ενώ στο Εκκλησιαστικό Μουσείο της Μητρόπολης Πάφου εκτίθενται εικόνες και αντικείμενα της μονής. 

Ο ναός ανακαινίσθηκε δυο φορές μετά από ζημιές που υπέστει λόγω πυρκαγιών και σεισμών. Από τις πρόσφατες ανασκαφές του τμήματος Αρχαιοτήτων η ίδρυση του μοναστηριού ανάγεται μεταξύ 8ου και 9ου αιώνα και λειτούργούσε μέχρι το 1821. Γύρω από το ναό υπάρχουν κελιά που φιλοξενούσαν τους τότε μοναχούς. Ο σημερινός ναός είναι αρκετά μικρός και λειτουργεί ως κοιμητηριακός ναός.

Ιστορικές πληροφορίες

Όπως αναφέρει ο Λοϊζος Φιλίππου στη μηνιαία φιλολογική έκδοση «Πάφος, Γενάρης 1944, ένας από τους ανώτερους κληρικούς, μέχρι σήμερα άγνωστους που εθυσιάσθει το 1821 ήτο ο Ηγούμενος Σωφρόνιος της παρά της Αργάκας (Πάφου) Μονής της Αγίας Βαρβάρας, η οποία μέχρι σήμερα (1944) ανήκει στο πατριαρχείο Ιεροσολύμων».

Όπως αναφέρει η παράδοση ο ηγούμενος Σωφρόνιος ήταν τουρκομαθής και διετέλεσεν Ιμάμης επι 7 χρόνια στο τζάμι της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη. Κατά την Κυριακή του Πάσχα του 1821 όταν ετέλεσε την αναστάσιμον λειτουργία κλαίγοντας εξωμολογήθηκε στους κατοίκους της Αργάκας ότι για να γνωρίσει τα μυστικά της μουσουλμανικής θρησκείας έγινε ιμάμης της Αγίας Σοφίας και κατόπιν μετανόησε και επανήλθε την θρησκεία των πατερών τους.

Ο Ηγούμενος γνωστός ως «καλόγηρος» ήτο φιλόξενος και περιποιητικός. Όταν εζύμωνε έδιδε «βραστόν» εις όλους όσοι ευρίσκοντο στο Μοναστήρι του. Κατά τον Ιούλιον του 1821 του ζητήθηκε να μεταβεί στη Λευκωσία και δεν επέστρεψεν πλέον. Τα υπάρχοντά του διενεμήθησαν οι Αργακιώτες. Ενθυμούνται ότι είχε μεταξύ άλλων ένα «σεντούκι» γεμάτο με «πατεριμές» κ.α. Ένα χειρόγραφόν «Νομοκάνονα του» έδωσε εις το Κυπριακόν Μουσείον ο Μιχαήλ Παπαχαραλάμπους εκ Πόλεως. Εις το κτηματολογικόν Κώδικα του Παναγίου τάφου σώζεται το ακόλουθο σημείωμα «εφονεύθη κατά την επανάστασιν των Ελλήνων και ο Ηγούμενος του εν Αργάκα Μετοχίου της Αγίας Βαρβάρας». Μετά τα γεγονότα του 1821 η Μονή παρήκμασε και ερημώθηκε. Τα κτήματα γύρω από τη Μονή εκτάσεως 1256 στρεμμάτων επωλήθησαν το 1952, μέρος αυτών δε, περιήλθε εις το Δασονομείο. Σήμερα στη Μονή σώζεται αγίασμα, το οποίο βρίσκεται σε μια τοποθεσία, τη λεγόμενη «βρυσίν του καλόγηρου». 

Πηγή

Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια

Εξαρχία Παναγίου Τάφου Εν Κύπρω