Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Επιστήμων, ερευνητής και πανεπιστημιακός καθηγητής. Γιος του Μίκη Κιτρομηλίδη και της Μάγδας Πασχαλίδου - Κιτρομηλίδου, γεννήθηκε στη Λευκωσία το 1949. Φοίτησε στο Παγκύπριο Γυμνάσιο, από το Κλασσικό Τμήμα του οποίου αποφοίτησε με άριστα το 1968. Ακολούθως, με συνεχείς υποτροφίες, σπούδασε πολιτική επιστήμη, νεότερη ευρωπαϊκή ιστορία και κοινωνιολογία στα αμερικανικά Πανεπιστήμια Wesleyan (Κοννέκτικατ) και Harvard. Στις μεταπτυχιακές του σπουδές ειδικεύθηκε στην ιστορία των πολιτικών θεωριών, με έμφαση στην κλασσική Αρχαιότητα και στη νεότερη ευρωπαϊκή σκέψη (16ος - 19ος αιώνας). Τον Σεπτέμβριο του 1978 υποστήριξε στο Πανεπιστήμιο του Harvard τη διδακτορική του διατριβή Tradition, Enlightenment and Revolution: Ideological Change in Eighteenth and Nineteenth Century Greece, και πήρε τον τίτλο του διδάκτορος της Φιλοσοφίας (Ph.D.). Κατά τη διάρκεια των σπουδών του δίδαξε θέματα της ειδικότητάς του στο Πανεπιστήμιο του Harvard. Από το Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης του ίδιου Πανεπιστημίου εξελέγη το 1978 λέκτωρ της Πολιτικής Επιστήμης. Στο Harvard εκλήθη και αργότερα (1985) να διδάξει ως επισκέπτης καθηγητής. Από το φθινόπωρο του 1980 έλαβε εντολή διδασκαλίας του μαθήματος της Ιστορίας των Πολιτικών Θεωριών στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Δίδαξε επίσης στο Κέντρο Διπλωματικών Σπουδών του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών. Το 1983 έγινε αναπληρωτής καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και το 1986 τακτικός καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο ίδιο Πανεπιστήμιο.

(Βλέπε Βίντεο: Συνομιλώντας με Ιστορικούς. Πασχάλης Κιτρομηλίδης) 

Ως ερευνητής εργάστηκε στο Κέντρο Ευρωπαϊκών Μελετών του Πανεπιστημίου Harvard (1976-1980), ως φιλοξενούμενος ερευνητής στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών των Αθηνών (1980 - 1981) και στο Ελληνικό Ινστιτούτο Βενετίας (1976, 1977, 1983, 1986) και ως συνεργάτης στο Bentham Project του University College του Λονδίνου.

Από το 1980 κατέχει τη θέση του διευθυντή του Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών των Αθηνών. Υπό την ιδιότητά του αυτή διευθύνει το επιστημονικό Δελτίο του Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών και τις άλλες εκδόσεις και ερευνητικά προγράμματα του Κέντρου.

Ο Πασχάλης Κιτρομηλίδης έχει λάβει το βραβείο Eξαίρετης Πανεπιστημιακής διδασκαλίας εις μνήμην Β. Ξανθόπουλου και Στ. Πνευματικού, Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας Πανεπιστήμιο Κρήτης, καθώς και το First Lifetime Achievement Award, Ευρωπαϊκή Εταιρεία της Ιστορίας της Πολιτικής Σκέψης, το 2018.

 Η ολομέλεια της Ακαδημίας Αθηνών, εξέλεξε στις 6 Φεβρουαρίου 2020 τον καθηγητή Πασχάλη Κιτρομηλίδη, τακτικό μέλος της στην προκηρυχθείσα έδρα «Ιστορία των πολιτικών θεωριών», στην τάξη των Ηθικών και Πολιτικών Επιστημών.

Ο Πασχάλης Κιτρομηλίδης εξέδωσε τα ακόλουθα βιβλία: Νεότερη Πολιτική Θεωρία Ι: Θεωρίες του Κοινωνικού Συμβολαίου (1984), //: Ωφελιμιστικός φιλελευθερισμός (1986), Ιώσηπος Μοισιόδαξ - οι συντεταγμένες της Βαλκανικής σκέψης τον δέκατον όγδοο αιώνα (1985). Εξέδωσε επίσης, με τη συνεργασία άλλων, τα βιβλία: Small States in the Modern World - The Conditions of Survival (1979), Culture and Society in Contemporary Europe - A casebook (1981) και στη σειρά World Bibliographical Series το βιβλίο Cyprus (1982). Δημοσίευσε επίσης πολλά άρθρα στην αγγλική και ελληνική σε ξένα και ελληνικά επιστημονικά περιοδικά, πάνω σε ποικιλία θεμάτων, ανάμεσα στα οποία και τα ακόλουθα: Το Κυπριακό πρόβλημα (υπό διάφορες απόψεις του)˙ Πλευρές της κυπριακής ζωής και κοινωνίας τον δέκατον όγδοο αιώνα˙ Συλλογική συνείδηση και Ποίηση στην Κύπρο των τελευταίων χρόνων˙ Τα Βαλκάνια κάτω από την επίδραση του Διαφωτισμού και της Γαλλικής Επανάστασης˙ Η πολιτική θεωρία του Μοντεσκιέ˙ Ο εξισλαμισμός της Μικράς Ασίας και οι ιστορικές καταβολές των ελληνοτουρκικών σχέσεων˙ Η έξοδος των Ελλήνων της Κεντρικής και Νότιας Μικράς Ασίας κατά τη Μικρασιατική Καταστροφή˙ Το ελληνικό Κράτος ως εθνικό Κέντρο Jeremy Bentham και Αδαμάντιος Κοραής˙Το τέλος της εθναρχικής παράδοσης Διαφωτισμός και νομιμότητα και πολλά άλλα. Συνέγραψε επίσης στο μεγάλο συλλογικό έργο Ιστορία του ελληνικού έθνους τα κεφάλαια «Κύπρος 1830 - 1878», «Κύπρος 1878 - 1914» και «Κύπρος 1914 - 1941», καθώς και τα λήμματα για τους κορυφαίους εκπροσώπους της νεότερης πολιτικής σκέψης στο Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό της Εκδοτικής Αθηνών.

(Βίντεο Πασχάλης Κιτρομιλήδης. Συνομιλώντας με Ιστορικούς)

Εξέδωσε επίσης τα ακόλουθα έργα:

Κοινωνικές σχέσεις και νοοτροπίες στην Κύπρο του δέκατου όγδοου αιώνα (1992), Το όραμα της ελευθερίας στην ελληνική κοινωνία (1992), Ρήγα Βελεστινλή:Απάνθισμα κειμένων (1998), Πολιτικοί στοχαστές των νεωτέρων χρόνων στην Ευρώπη (1998), Νεοελληνικός Διαφωτισμός (1999), Η Γαλλική Επανάσταση και η Νοτιοανατολική Ευρώπη (2000), Νεότερη πολιτική θεωρία (2000), Κυπριακή λογιοσύνη 1571-1878:Προσωπογραφική θεώρηση (2002), Η ιδέα της αντίστασης στη νεότερη πολιτική σκέψη (2003), An  Orthodox  Commonwealth. Symbolic  Legacies  and  Cultural  Encounters  in  Southeastern  Europe  (2007).

Στο έργο του περιλαμβάνονται ακόμη βιβλιοκρισίες δημοσιευμένες σε ξένα κυρίως περιοδικά, για βιβλία Ελλήνων και ξένων συγγραφέων.

Το 2000 ο Πασχάλης Μ. Κιτρομηλίδης διορίστηκε διευθυντής του Ινστιτούτου Νεοελληνικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, στην Ελλάδα.

Επίτιμος διδάκτορας

Το Πανεπιστήμιο Κύπρου τίμησε τον Καθηγητή Πασχάλη Κιτρομηλίδη σε ειδική τελετή αναγορεύοντάς τον σε Επίτιμο Διδάκτορα της Φιλοσοφικής Σχολής στις 21 Σεπτεμβρίου 2023. Η αναγόρευση του αποτελεί αναγνώριση του πολυδιάστατου επιστημονικού και ερευνητικού του έργου, που έχει μεγάλη απήχηση διεθνώς και τιμά και την ιδιαίτερή του πατρίδα Κύπρο, όπως έχει ήδη αναγνωριστεί με την αναγόρευσή του ως μέλους της Ακαδημίας Αθηνών και ως εξωτερικού μέλους της Κυπριακής Ακαδημίας Επιστημών, Γραμμάτων και Τεχνών, καθώς επίσης και την αναγνώριση της προσφοράς του από την Κυπριακή Δημοκρατία στο Διεθνές Συνέδριο Αποδήμων που πραγματοποιήθηκε τον Αύγουστο του 2023.