Κίρταμον
Κρίθμον το παράλιον ή κρίταμον. Crithmum maritimum. Οικογένεια: Σκιαδανθών. Αγγλική ονομασία: Sea fannel. Φυτό πολυετές και ποώδες, αυτοφυόμενο τόσο στην Κύπρο όσο και στην Ελλάδα και σε άλλες μεσογειακές χώρες. Απαντάται σε βραχώδεις παραλίες κι αρέσκεται να βλαστάνει στις ρωγμές των βράχων. Τον χειμώνα ξηραίνεται κι αρχίζει να ξαναφυτρώνει την άνοιξη.
Έχει φύλλα σαρκώδη με ωραιότατη λεπτή μυρωδιά που μοιάζει με του άνιθου. Τα λουλούδια του είναι θυσανωτά κι έχουν κιτρινωπό χρώμα. Οι βλαστοί και τα φύλλα του λαχανεύονται, αποτελούν δε θαυμάσιο ορεκτικό, όπως το καππάριν.
Αφού μαζευτούν οι φρέσκοι τρυφεροί βλαστοί του μικρού αυτού φυτού, κατά την άνοιξη, πλένονται κι αλατίζονται. Στη συνέχεια αφήνονται εκτεθειμένοι στον ήλιο για μια ή δυο μέρες κι ύστερα τοποθετούνται σε δοχεία με ξίδι ή αλάρμη και διατηρούνται ολόχρονα. Εκτός από την ωραία μυρωδιά τους, οι βλαστοί του κίρταμου έχουν και ελαφρή αψάδα, όπως το πιπέρι, πράγμα που τους κάνει πολύ εύγευστους.
Το φυτό ήταν γνωστό από την Αρχαιότητα. Ο Διοσκουρίδης το αναφέρει ως κρίταμον και γράφει ότι λαχανεύεται ἐφθόν τε καί ὠμόν ἐσθιόμενον καί ταριχεύεται ἐν ἃλμῃ. Συνεπώς η ονομασία κίρταμον (πληθ: κίρταμα) με την οποία το φυτό είναι γνωστό στην Κύπρο, αποτελεί παραφθορά της αρχαίας ονομασίας του.
Στην Κύπρο απαντάται κυρίως σε βραχώδεις παραλίες στον Πωμό, στον Ακάμα, στην περιοχή της Κισσόνεργας μέχρι και την Κάτω Πάφο, και στις παραλίες της Αγίας Νάπας μέχρι και το ακρωτήρι του Αποστόλου Ανδρέα. Στις βόρειες παραλίες του νησιού είναι σπάνιο, ίσως δε τούτο να οφείλεται σ' εξόντωσή του από το πολύ μάζεμα.
Το φυτό αυτό δεν έχει καμιά σχέση με τα κάρταμα.
Πηγή
Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια