Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Βουνοκορφή ύψους 1.423 μέτρων στην οροσειρά του Τροόδους, η ψηλότερη του δάσους Μαχαιρά και επίσης η πιο ψηλή της ανατολικής Κύπρου και η 11η ολόκληρης της Κύπρου. Βρίσκεται περί τα 2,5 χμ. νότια του μοναστηριού του Μαχαιρά, μέσα στα διοικητικά όρια της επαρχίας Λευκωσίας, και είναι ευδιάκριτη από πολλά μέρη της Κύπρου.

Η κορφή Κιόνια βρίσκεται τοποθετημένη πάνω στα σκληρά ανθεκτικά πυριγενή πετρώματα του διαβάση, πάνω στα οποία αναπτύχθηκαν πυριτιούχα εδάφη. Από την κορφή αυτή, που είναι ταυτόχρονα και υδροκρίτης, πηγάζουν αρκετά, ρυάκια που αποτελούν παραπόταμους του Πηδιά και του Γιαλιά. Η κορφή δέχεται μια μέση ετήσια βροχόπτωση περί τα 770 χιλιοστόμετρα. Γύρω απ' αυτήν φυτρώνουν πεύκα καθώς και ποικίλη θαμνώδης βλάστηση. Σε χαμηλότερες περιοχές της απαντώνται επίσης αμυγδαλιές και ποικιλία από αγριολούλουδα.

Η κορυφή είναι αρκετά απότομη και μεγαλόπρεπη. Προσεγγίζεται με χωματόδρομο που αρχίζει από τον δρόμο Καπέδων - μοναστηριού Μαχαιρά, και από χωματόδρομο από το χωριό Άγιοι Βαβατσινιάς.

Περισσότερο ευδιάκριτη είναι κατά τα τελευταία χρόνια η κορφή εξαιτίας του ότι πάνω σ' αυτήν έχει ανεγερθεί (μεταξύ 1978 και 1980) το κυκλικό πολυώροφο οικοδόμημα του σταθμού αναμεταδόσεως του επίγειου δορυφορικού σταθμού της Αρχής Τηλεπικοινωνιών Κύπρου. Εξάλλου από την ίδια την κορφή η θέα είναι πανοραμική κι εξαιρετικά εντυπωσιακή ολόγυρα: Προς τα δυτικά ξεδιπλώνονται οι άλλες βουνοκορφές της οροσειράς (Μαδαρή, Παπούτσα, Όλυμπος), προς τα νοτιοανατολικά η κορφή του Σταυροβουνιού, ενώ φαίνονται τα γύρω από την κορφή χωριά, καθώς και η αρδευόμενη κοιλάδα του Πηδιά, το δάσος Μαχαιρά, η Λευκωσία και η πεδιάδα μέχρι τη Μόρφου, η πεδιάδα της Λάρνακας και η ίδια η πόλη, όταν δε η ορατότητα είναι καλή, η θέα απλώνεται ακόμη μακρύτερα προς τις περιοχές Αμμοχώστου και Λεμεσού.

Θεωρείται σήμερα βέβαιο ότι τα Κιόνια μπορούν να ταυτιστούν με το αρχαίο βουνό της Κύπρου Αώον* ή Αώιον που αναφέρεται σε αρχαίες φιλολογικές πηγές. Η λέξη αώος σημαίνει ανατολίτης, πράγμα ίσως που υποδήλωνε ότι τα Κιόνια είναι η ανατολικότερη κορφή της οροσειράς του Τροόδους. Στις αρχαίες φιλολογικές πηγές αναφέρεται και ο πρώτος μυθικός βασιλιάς της Κύπρου με το όνομα Αώος*, αλλά το ίδιο όνομα αναφέρεται και ως προσωνυμία του  Άδωνι (που υποδήλωνε την ανατολίτικη καταγωγή του). Από το όνομα του μυθικού βασιλιά (γιου της Αυγής και του Ήλιου) ή την προσωνυμία του Άδωνι, το βουνό ονομάστηκε Αώον καθώς κι ένας ποταμός (ο Πηδιάς ή ο Γιαλιάς που πηγάζουν από τα Κιόνια) ονομάστηκε επίσης Αώος.