Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Οι Διακοινοτικές Συνομιλίες Κληρίδη -Ντενκτάς στα μέσα του 1974 φαινόταν ότι μπορούσαν να αποδώσουν κάποιους καρπούς. Στις 13 Ιουλίου 1974 είχε ολοκληρωθεί προκαταρκτικά ένα προσχέδιο συμφωνίας για το Κυπριακό από τους συνταγματολόγους Μιχαήλ Δεκλερή και Ορχάν Αλτικαστή από την Ελλάδα και την Τουρκία αντίστοιχα η αποστολή των οποίων ήταν να συμβάλουν στην επιτυχία των ενισχυμένων ενδοκυπριακών συνομιλιών.

Η συμφωνία αυτή, η οποία προνοούσε ένα ενιαίο κράτος με στοιχεία κοινοτικής αυτοδιοίκησης σε θέματα χαμηλής πολιτικής, επρόκειτο να μονογραφηθεί από τους δύο συνομιλητές Γλαύκο Κληρίδη και Ράουφ Ντενκτάς στις 16 Ιουλίου 1974.  Όμως το πραξικόπημα και η εισβολή διαφοροποίησαν άρδην τα δεδομένα. Στις 23 Ιουλίου 1974 ο Γλαύκος Κληρίδης εισηγήθηκε στον Ράουφ Ντενκτάς την επαναφορά του Συντάγματος του 1960. Ο Τουρκοκύπριος ηγέτης σε συνεννόηση με την Άγκυρα απάντησε ότι ήταν πλέον αργά. Με τις ιδέες και τους χάρτες που η Άγκυρα και ο Ντενκτάς κατέθεσαν μεταξύ του πρώτου και του δεύτερου γύρου της εισβολής οι τουρκικοί σχεδιασμοί κατέστησαν προφανείς.

Το Σύνταγμα του 1960 ήταν βασισμένο στη συναινετική δημοκρατία (ήταν μια μορφή διοικητικής δικοινοτικής ομοσπονδίας χωρίς γεωγραφική βάση). Το 1968-1974 διεξήχθηκαν ενδοκυπριακές συνομιλίες με βάση λύσης το ενιαίο κράτος. Μετά τις 20 Ιουλίου η βάση λύσης μετατοπίσθηκε δραματικά καθώς έκτοτε συζητείται η ομοσπονδία σε γεωγραφική βάση. Αρχικά οι συζητήσεις περιστρέφοντο γύρω από τη διπεριφερειακή και πολυπεριφερειακή ομοσπονδία. Οι δυνάμεις της ελληνοκυπριακής κοινότητας που αντιτίθονταν σε αυτή την προοπτική δεν κατέθεσαν οποιαδήποτε ολοκληρωμένη εναλλακτική πρόταση.

Υπήρξαν πέντε Συμφωνίες Υψηλού Επιπέδου ως ακολούθως:

1. 12 Φεβρουαρίου, 1977 Μακαρίου – Ντενκτάς
2. 19 Μαΐου, 1979 Κυπριανού – Ντενκτάς
3. 8 Ιουλίου, 2006 Παπαδόπουλου – Ταλάτ
4. 23 Μαΐου, 2008 Χριστόφια – Ταλάτ
5. 11 Φεβρουαρίου, 2014 Αναστασιάδη – Έρογλου.

Διζωνική

Ο  όρος διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία χρησιμοποιείται από τα τέλη της δεκαετίας του 1980 σε διάφορα επίπεδα και από τον ΟΗΕ, για πρώτη φορά συμπεριλήφθηκε σε Συμφωνία Υψηλού Επιπέδου το 2006 (στη Συμφωνία Παπαδοπούλου – Ταλάτ γνωστή, ως Συμφωνία της 8ης Ιουλίου). Ο Πρόεδρος Παπαδόπουλος προσπάθησε να διαφοροποιήσει την έννοια αυτή χρησιμοποιώντας τον όρο «διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία με το σωστό περιεχόμενο». Ακολούθησαν στη συνέχεια οι  Συμφωνίες Χριστόφια-Ταλάτ και Αναστασιάδη-Έρογλου στις οποίες ενσωματώθηκε η πρόνοια για «συνιστώντα κράτη».

Η λύση Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας αποτέλεσε την κεντρική ιδέα επίλυσης του Κυπριακού και στο Σχέδιο Γκάλι και στο Σχέδιο Ανάν. Αποτέλεσε επίσης τη βάση των Συγκλίσεων Χριστόφια -Ταλάτ και της διαπραγματεύσης που έλαβε χώρα στο Κραν Μοντανά μεταξύ Νίκου Αναστασιάδη και Μουσταφά Ακιντζί. 

Πηγές:

1. Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια
2. Οι διακοινοτικές συνομιλίες 1974-2017 και οι προοπτικές