Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Η εκκλησία της Παναγίας των Χαρίτων βρίσκεται κοντά στην Πύλη Πάφου στη Λευκωσία. Το εντυπωσιακό οικοδόμημα κυπριακού μοντερνισμού εγκαινιάστηκε από τον Αρχιεπίσκοπο των Μαρωνιτών Ηλία Φάραχ, με την παρουσία του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας Αρχιεπίσκοπου Μακαρίου Γ’ στις 28 Οκτωβρίου 1961.   

Η Εκκλησία της Παναγίας των Χαρίτων είναι ο Καθεδρικός ναός των Μαρωνιτών, Η Μαρωνίτικη Εκκλησία της Κύπρου είναι ανεξάρτητη Αρχιεπισκοπή από το έτος 1988 καθόσον ο Αρχιεπίσκοπος Μαρωνιτών Κύπρου διαμένει μόνιμα στην Κύπρο.     

Βλέπε λήμμα: Μαρωνίτες

Ιστορικό πλαίσιο

Η εκκλησία αρχικά ήταν αφιερωμένη στον Άγιο Ιωάννη, αλλά επί Τουρκοκρατίας μετατράπηκε σε τέμενος. Έτσι, οι Μαρωνίτες ίδρυσαν άλλη εκκλησία, τον Τίμιο Σταυρό, ο οποίος πέρασε στα χέρια των Φραγκισκανών, με την προϋπόθεση όμως να εξυπηρετούνται και οι Μαρωνίτες της Λευκωσίας. Αργότερα ιδρύθηκε η Παναγία των Χαρίτων, η οποία οικοδομήθηκε σε σχέδια του αρχιτέκτονα Χαρίλαου Δίκαιου το 1961, όπως και το διπλανό σύμπλεγμα γραφείων. Το εντυπωσιακό οικοδόμημα κυπριακού μοντερνισμού εγκαινιάστηκε από τον τότε Αρχιεπίσκοπο των Μαρωνιτών Ηλία Φάραχ, με την παρουσία του 1ου Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας Αρχιεπίσκοπου Μακαρίου Γ’ στις 28 Οκτωβρίου 1961.        

Στο χώρο που χτίστηκε η εκκλησία μέχρι και το 1960, υπήρχε το «Μοναστήρι των Μαρωνιτών» ή αλλιώς και «παλιομονάστηρο», που ήταν ο τόπος συνάθροισης των Μαρωνιτών στη Λευκωσία, όταν έρχονταν στην πρωτεύουσα από τα χωριά τους.

Η αρχιεπισκοπή Μαρωνιτών Κύπρου είναι ανεξάρτητη από το 1988 και ο Αρχιεπίσκοπός της μένει μόνιμα στην Κύπρο.

Αρχιτεκτονική

Έξω από την είσοδο, ο επισκέπτης αντικρίζει σημαίες της Κύπρου, της Ε.Ε., του Βατικανού και του Λιβάνου, ως υπενθύμιση της καταγωγής των μαρωνιτών της Κύπρου.

Η Παναγία των Χαρίτων με το ψηλό καμπαναριό, τις τρεις εισόδους και τα παράθυρα ρωμανικού ρυθμού, διαθέτει το ιερό, τον κυρίως ναό και το νάρθηκα, πάνω στον οποίο υπάρχει ο γυναικωνίτης που χρησιμοποιείται από την χορωδία στις επίσημες λειτουργίες. Δίπλα από κάθε είσοδο, υπάρχει μια μικρή λεκάνη με αγιασμένο νερό το οποίο βάζουν οι πιστοί στο μέτωπο, καθώς εισέρχονται στο ναό. Ο κυρίως ναός χωρίζεται σε τρία μέρη με κολώνες, στα οποία υπάρχουν στασίδια και καρέκλες. Ο άμβωνας είναι περιτοιχισμένος με μωσαϊκά που απεικονίζουν τους 4 Ευαγγελιστές, ενώ στο εσωτερικό υπάρχει επίσης Αρχιεπισκοπικός Θρόνος, η Αγία Τράπεζα, και τα αναλόγια για την ανάγνωση των κειμένων. Πίσω από το ιερό συναντάται το μεγάλο ψηφιδωτό της Παναγίας, στην οποία είναι αφιερωμένος ο ναός και γύρω της οι 12 άγγελοι, εκ των οποίων μόνο οι δύο είναι ολόκληροι που βρίσκονται στα πλάγια. Από τους άλλους δέκα που βρίσκονται γύρω από την Παναγία, φαίνονται μόνο τα κεφάλια τους. Στα αριστερά και στο βάθος του ναού, συναντάται η αίθουσα με την κολυμπήθρα και στην έξοδο, το Εξομολογητήριο. Οι τρεις τοίχοι της εκκλησίας κοσμούνται από  αγάλματα που συμβολίζουν τις 14 στάσεις του Δρόμου του Σταυρού.

Δίπλα από την Παναγία των Χαρίτων λειτουργεί καφενείο με το όνομα του μεγαλύτερου μαρωνίτικου χωριού, του Κορμακίτη. Εκεί μπορεί να ακούσει ο επισκέπτης να μιλούν την Σάννα, τη μοναδική παγκοσμίως προφορική γλώσσα, η οποία διατηρείται από τους κατοίκους του Κορμακίτη για αιώνες. Μάλιστα, η γλώσσα αυτή έχει αναγνωριστεί  από το 2008 ως μειονοτική γλώσσα από την Κυπριακή Δημοκρατία, με την επίσημη ονομασία «Κυπριακή Μαρωνιτική Αραβική».

Πηγή

Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια

Καθεδρικός Ναός Παναγίας των Χαρίτων