Δημοσιογράφος -Συγγραφέας. Η Μάγδα Ονεφαλς Ρίχτερ γεννήθηκε στις 10 Μαίου του 1873 στο Langenberg. Από αρχεία του Μουσείου του Βερολίνου και ειδικότερα από εκθέσεις και αιτήσεις του μετέπειτα συζύγου της Max Ohnefalsch Richter, μαθαίνουμε ότι η συγγραφέας ακολούθησε σπουδές φωτογραφικής και σχεδίου, στη γνωστή γυναικεία τεχνική σχολή Lette του Βερολίνου. Η ίδια αναφέρει στον πρόλογο του βιβλίου της, ότι ακολούθησε σπουδές στην ελληνική και τουρκική γλώσσα. Γνωρίζει ήδη από το 1891, τον Γερμανό πολυτάλαντο και πολυσύνθετο «δημοσιογράφο και αρχαιολόγο» Max Ohnefalsch — Richter, τον οποίο και παντρεύεται το 1894. Τον ίδιο χρόνο το ζευγάρι με την οικονομική υποστήριξη του Γερμανού αυτοκράτορα, φθάνει στην Κύπρο για ανασκαφές. Η συγγραφέας συνοδεύει τον Max Ohnefaslch Richter, όχι μόνο ως σύζυγος, αλλά ως βοηθός και επίσημη φωτογράφος και σχεδιάστρια των ανασκαφών. Ζουν στην Κύπρο για οκτώ χρόνια (1894¬1912) σε διάφορα μέρη, ανάλογα με τις ανάγκες των ανασκαφικών εργασιών και στο τσιφλίκι του Ricardo Mattei στη Νήσου, γεννιέται ο γιος τους. Παράλληλα με την επίσημη απασχόλησή της ως φωτογράφος των ανασκαφών... «φωτογράφιζε και τους εργάτες και τις ενδιαφέρουσες ενδυμασίες τους στην ακρόπολη του Ιδαλίου». Στο διάστημα αυτό μαζεύει ένα σημαντικό φωτογραφικό και άλλο υλικό σχετικό με τα ελληνικά ήθη και τα έθιμα στην Κύπρο, που όπως λέει η ίδια αρχίζουν να εξαφανίζονται λόγω των ευρωπαϊκών επιδράσεων που συνοδεύουν την Αγγλική κατοχή του νησιού. Το 1912 βρίσκεται με τον σύζυγο της στο Λονδίνο, όπου επεξεργάζεται με τη βοήθεια της βιβλιοθήκης του Βρετανικού Μουσείου, το χειρόγραφο του βιβλίου που τελειώνει το 1913.
Η Magda Ohnefalsch-Richter (1873-1922) έζησε στην Κύπρο κατά την περίοδο 1894-1912. Το 1913 δημοσίεψε στα γερμανικά βιβλίο με τίτλο τα “Ελληνικά ήθη και έθιμα στην Κύπρο”, από όπου και το διασκεδαστικό περιστατικό που ακολουθεί, όπως και η φωτογραφία του συζύγου της. (Ο Max Ohnefalsch-Richter βρισκόταν στην Κύπρο από το 1878, ασχολούμενος και με το εμπόριο αρχαιοτήτων)
Ο Μάγος Θεοδόσης
Όταν κάποτε ο σύζυγός μου, που διέμενε τότε μόνος στην Κύπρο, αρρώστησε με ιλαρά, έστειλε τον υπηρέτη του να καλέσει κάποιο γνωστό του γιατρό. Ο υπηρέτης δεν βρήκε τον γιατρό, πληροφορήθηκε όμως από το φαρμακοποιο ότι πολύ καλύτερα από οποιονδήποτε γιατρό ή φάρμακο μπορούσε να τον βοηθήσει ο γερο-μάγος Θεοδόσης, φύλακας των κλειδιών της εκκλησίας του Άη Γιάννη στην παλιά Λάρνακα. Μια γραφή, σταλμένη από το μάγο, θα ήταν αρκετή για να γίνει ο άρρωστος κύριός του εντελώς καλά. Φοβισμένος ο υπηρέτης πήγε στον Μάγο, ο οποίος όμως, αντί να στείλει τη γραφή, ήρθε ο ίδιος στον άρρωστο. Είπε ότι δεν αρκούσε να στείλει την ευχή, παρά έπρεπε να γράψει προσωπικά ο ίδιος πάνω στο κεφάλι του αρρώστου -επειδή, βέβαια, ανέμενε να πληρωθεί καλά (όταν έμαθε ότι πρόκειται για ξένο άρρωστο).
Ο μάγος κάθισε τον σύζυγό μου σε μια καρέκλα, και όταν εκείνος είδε τον μάγο να βγάζει από την τσάντα του ένα κομμάτι ξύλο τυλιγμένο με ολόλευκο βαμβάκι, χωρίς να υποψιαστεί τίποτα κακό, δέχθηκε να υποστεί τη διαδικασία του εξορκισμού. Δεν πρόσεξε όμως ότι ο μάγος κρατούσε κι ένα μικρό φιαλίδιο με μελάνι, κι έτσι, σε λίγα λεπτά, ο άρρωστος ήταν παντού ζωγραφισμένος με μαύρα ιερογλυφικά, τα οποία ούτε οι μεγαλύτεροι και σπουδαιότεροι ειδικοί δεν θα μπορούσαν να αποκρυπτογραφήσουν. Για περίπου δεκαπέντε λεπτά ακολούθησε ένα ξόρκι στα ελληνικά, που εναλλασσόταν με μιαν άλλη γλώσσα που έμοιαζε με αραβικά. Γινόταν επίκληση σε όλους τους αγγέλους, αρχαγγέλους, αποστόλους, ευαγγελιστές και αγίους, στο όνομα της Αγίας Τριάδας να διώξουν όλους τους δαίμονες, μικρούς και μεγάλους, από τον ταπεινό ταλαίπωρο Max Ohnefalsch-Richter. Ο μεσολαβητής μίλησε επίσης για την αρρώστια του συζύγου μου και σε συναδέλφους του, όπως τον Άγιο Πέτρο κλειδοκράτορα του ουρανού. Μερικές φορές φυσούσε επάνω στον άρρωστο τρεις φορές και τον ράντιζε με νερό, έως ότου -όπως πίστευε- μαζί με τους διαβόλους και τους δαίμονες εγκαταλείψουν τον άρρωστο όλων των ειδών οι φωτιές: διασταυρούμενες, κρύες και ζεστές, από κάρβουνα ή από ξύλα, από τον αέρα. Τέλος, ο μάγος ζήτησε από τον σύζυγό μου να τον συγχωρέσει για όση ταλαιπωρία του προκαλούσε. “Καταλαβαίνω”, απάντησε ο σύζυγός μου, “ότι όλα πρέπει να τα υπομένει κανείς χάριν της επιστήμης”. Ύστερα όμως ήρθε το χειρότερο: ο μάγος τον έφτυσε τρεις φορές, χωρίς εκείνος να προλάβει να το αποφύγει.
Τέλος ο “Μάγος” τον διαβεβαίωσε ότι κατείχε μαγικό έγγραφο χαρτί από το βασιλιά Σολομώντα, στα αραβικά, που του έδινε αυτή τη δύναμη. Έφυγε ο Μάγος και, πριν προλάβει να καθαρίσει ο άντρας μου το πρόσωπό του από το μελάνι, ήλθε ο γιατρός. Ο σύζυγός μου του διηγήθηκε τι είχε συμβεί, επειδή ο γιατρός, ένας έξυπνος Κύπριος με καλές ιατρικές σπουδές στην Ευρώπη, ήθελε να πληροφορηθεί όλα τα σχετικά για τις μαγείες. Ο νεαρός γιατρός αναστατώθηκε από όσα άκουσε και είπε στον σύζυγό μου: “Τούτο θα είναι ντροπή για τους Κυπρίους, αν εσείς το δημοσιεύσετε”. Όμως αυτή η ντροπή δεν είναι τόσο μοναδική. Και σε χώρες προοδευμένες και με υψηλή πνευματική ανάπτυξη, ακόμη και σήμερα συνηθίζεται να “διαβάζουν ξόρκια” για την αρρώστια αυτή.
Πηγές:
- Περιοδικό Χρονικό: Οι πρώτες εικόνες -φωτογράφοι στην Κύπρο
- Magda Ohnefalsch-Richter: Ο Μάγος Θεοδόσης από τη Λάρνακα
