Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Η κατάκτηση της Κύπρου από τους Πέρσες συμπίπτει με την άνοδο του Κύρου Β΄ στο θρόνο. Οι Κύπριοι βασιλιάδες συνειδητοποιώντας ότι η Κύπρος, αργά ή γρήγορα, θα έπεφτε στα χέρια των Περσών, για να διατηρήσουν τα προνόμιά τους, πρόσφεραν στον Κύρο στρατιωτική βοήθεια στη διάρκεια του πολέμου εναντίον της Καρίας (545 π.Χ.), και αργότερα, το 538 π.Χ., στην κατάκτηση της Βαβυλώνας. Πράγματι, ο Κύρος όταν κατέλαβε το νησί δεν επενέβηκε στην εσωτερική του διοίκηση και δεν επέβαλε στους βασιλιάδες κανένα σατράπη. Τους υποχρέωσε μόνο να πληρώνουν φόρο υποτέλειας και να θέτουν στη διάθεσή του, κάθε φορά που τούτο ήταν αναγκαίο, τις στρατιωτικές και ναυτικές τους δυνάμεις. Έδωσε εξάλλου, το δικαίωμα στους βασιλιάδες να κόβουν δικά τους νομίσματα, τα οποία μάλιστα έφεραν εμβλήματα και τύπους που διάλεγαν οι ίδιοι. Πρώτος έκοψε ασημένια νομίσματα ο βασιλιάς της Σαλαμίνας Ευέλθων (560;-525;π.Χ.). Μπορούσαν επίσης οι Κύπριοι βασιλιάδες να διαχειρίζονται ελεύθερα τις εξωτερικές υποθέσεις του κράτους τους, όπως μπορούμε να συμπεράνουμε από την περίπτωση του βασιλιά Ευέλθοντα που δέχθηκε τη Φερετίμη, η οποία του ζήτησε στρατιωτική βοήθεια για να αποκαταστήσει στο θρόνο της Κυρήνης το γιο της, Αρκεσίλα Γ΄. Επίσης, όπως αναφέρει ο Ηρόδοτος, ο Ευέλθων αφιέρωσε στο μαντείο των Δελφών ένα θαυμάσιο θυμιατήρι.

Όταν ο Δαρείος Α΄ (521-485) οργάνωσε την περσική αυτοκρατορία με το σύστημα των σατραπειών, η Κύπρος μαζί με τη Φοινίκη, τη Συρία και την Παλαιστίνη, τοποθετήθηκε στην πέμπτη σατραπεία. Ο φόρος που πλήρωνε συνολικά η σατραπεία αυτή ανερχόταν σε 350 τάλαντα. Ποιο ποσό αναλογούσε στην Κύπρο δε γνωρίζουμε, αλλά θα ήταν αρκετά σημαντικό, αν κρίνουμε από τη στάση μερικών βασιλιάδων που άρχισαν να δυσφορούν και να φοβούνται ότι η συστηματική επιβολή του φόρου θα οδηγούσε στην απώλεια της πολιτικής τους ανεξαρτησίας. Άλλοι πάλι συνεργάστηκαν πιο στενά με τους Πέρσες και φαίνεται ότι στο νησί κατά το τέλος του 6ου και τις αρχές του 5ου αιώνα π.Χ. διαμορφώθηκαν δύο πολιτικά ρεύματα: το αντιπερσικό-φιλελληνικό και το φιλοπερσικό. Το αντιπερσικό εκπροσωπούσε η Σαλαμίνα με τους Βασιλιάδες Ονήσιλο και Ευαγόρα Α' και το Φιλοπερσικό η Αμαθούντα και το Κούριο με βασιλιά το Στασάνορα.  

Ο Κύρος

Ο Κύρος ο Β΄, ο Μέγας, ίδρυσε την αυτοκρατορία των Αχαιμενιδών.  Με τις κατακτήσεις του η Περσία απλώθηκε από τον ποταμό Ινδό ως τη Μ. Ασία και το Αιγαίο πέλαγος.  Βασίλευσε μεταξύ 580 – 529 π.Χ. περίπου.

Ο Κύρος κληρονόμησε το βασίλειο των Μήδων και την κυριαρχία επί των Περσών. Όταν ανέλαβε την εξουσία, σταθεροποίησε πρώτα την κυριαρχία του στις φυλές του Ιράν και μετά κινήθηκε εναντίον του Κροίσου της Λυδίας (στη Μ. Ασία) ο οποίος είχε επεκτείνει τις κτήσεις του εις βάρος των μηδικών συμφερόντων.  Απέσπασε τη συμμαχία του ηγεμόνα της Κιλικίας και στη συνέχεια εξουδετέρωσε τον Κροίσο και κατέλαβε τις Σάρδεις, την πρωτεύουσα της Λυδίας. Ταυτόχρονα, οι ελληνικές πόλεις της δυτικής Μ. Ασίας που ήταν ήδη υποταγμένες στον Κροίσο πέρασαν στην κυριαρχία του Κύρου.  Ύστερα στράφηκε προς ανατολάς και εισέβαλε στη Βαβυλωνία, την οποία κατέκτησε χωρίς δυσκολία.  Φάνηκε ανεκτικός προς τους Βαβυλωνίους και σεβάστηκε τη θρησκεία τους.  Με την κατάκτηση της Βαβυλώνας, η οποία ήδη κατείχε τις περιοχές της Συρίας και της Παλαιστίνης, το κράτος του Κύρου επεκτάθηκε πάρα πολύ.

Ο Κύρος με τη δύναμη των όπλων αλλά και με την άσκηση διπλωματίας κατάφερε να εγκαθιδρύσει τη μεγαλύτερη αυτοκρατορία στον τότε γνωστό κόσμο.  Κατάφερε να συμφιλιώσει και να ενώσει τους Πέρσες και τους Μήδους κάτω από το σκήπτρο του.  Υιοθέτησε αρκετά ξένα στοιχεία στον τρόπο διακυβέρνησης της μεγάλης αυτοκρατορίας του, προσαρμόζοντάς τα στα νέα δεδομένα.  Ο Κύρος υπήρξε ένας εξαιρετικά ευφυής ηγέτης ο οποίος όχι μόνο δημιούργησε ένα κράτος-υπερδύναμη, αλλά διαμόρφωσε και τον πνευματικό και υλικό πολιτισμό των Αχαιμενιδών.

Πηγές:

1. Στυλιανού Παναγιώτης (1997): «Τα αρχαία βασίλεια» σ. 465-618 εις Ιστορία της Κύπρου, τόμος Β΄: Αρχαία Κύπρος, Επιμ. Παπαδόπουλλου Θ., Ίδρυμα Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ΄ –  Γραφείο Κυπριακής Ιστορίας, Λευκωσία.
2. Καραγιώργης Β. (2002): Κύπρος, το σταυροδρόμι της Ανατολικής Μεσογείου, 1600-500 π.Χ., Εκδόσεις Καπόν, Αθήνα.