Ο Βενέδικτος ΙΣΤ’ ( 16 Απριλίου 1927 – 31 Δεκεμβρίου 2022) διετέλεσε 265ος Πάπας, Επίσκοπος Ρώμης, επικεφαλής της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας και ανώτατος άρχοντας του ανεξάρτητου κράτους-πόλεως του Βατικανού. Ο Βενέδικτος ΙΣΤ΄ θεωρήθηκε Πάπας που έμεινε προσηλωμένος στις παραδοσιακές απόψεις της καθολικής εκκλησίας.
Ο Πάπας Βενέδικτος ΙΣΤ΄ επισκέφθηκε την Κύπρο από τις 4 μέχρι τις 6 Ιουνίου 2010, επί προεδρίας Δημήτρη Χριστόφια, κατόπιν πρόσκλησης του τελευταίου στη διάρκεια επίσκεψής του στη Ρώμη, τον Μάρτιο του 2009.
Η επίσκεψή του στην Κύπρο
Η επίσκεψη του Πάπα Βενέδικτου ΙΣΤ΄ ήταν η πρώτη επίσημη επίσκεψη επικεφαλής της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας στην Κύπρο. Στον Πάπα επιφυλάχθηκε υποδοχή αρχηγού κράτους. Το αεροσκάφος που τον μετέφερε, προσγειώθηκε στο αεροδρόμιο Πάφου. Στο δίαυλο τον ανέμεναν ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Χρυσόστομος Β΄, το Υπουργικό Συμβούλιο και ο Δήμαρχος της πόλης, Σάββας Βέργας. Το κόκκινο χαλί στρώθηκε από τη σκάλα του αεροσκάφους μέχρι την ειδικά διαμορφωμένη αίθουσα του αεροδρομίου, όπου έγινε η επίσημη υποδοχή, ενώ άγημα της Εθνικής Φρουράς και της Αστυνομίας απέδιδε τιμές. Τον Πάπα Βενέδικτο συνόδευσαν στην Κύπρο δεκαοκτώ Καρδινάλιοι, καθώς και 80 δημοσιογράφοι, φωτογράφοι και κινηματογραφιστές.
Πρώτη στάση του Πάπα ήταν στη στήλη του Αποστόλου Παύλου στην περιοχή της Κάτω Πάφου και μετά οικουμενική λειτουργία στον ναό της Αγίας Κυριακής Χρυσοπολίτισσας στην παρουσία του Μητροπολίτη Πάφου και σημερινού Αρχιεπισκόπου Γεώργιου, η οποία με την άδεια της Εκκλησίας της Κύπρου χρησιμοποιείται για λατρεία από καθολικούς και αγγλικανούς.
Βλέπε λήμμα: Κυριακή Αγία ή Χρυσοπολίτισσα
Στο χώρο της παλαιοχριστιανικής βασιλικής ανέμεναν τον Πάπα Βενέδικτο περισσότεροι από τέσσερις χιλιάδες πιστοί από διάφορες χώρες του κόσμου, στη συντριπτική τους πλειοψηφία καθολικοί, που ζουν και εργάζονται στην Κύπρο, ή άτομα που συνδύασαν τις διακοπές τους με την άφιξη του Πάπα.
Διαμονή στο μοναστήρι των Φραγκισκανών
Το απόγευμα της ίδιας μέρας ο Πάπας έφτασε στη Λευκωσία, πάντα κάτω από πρωτοφανή μέτρα ασφαλείας. Ο Ποντίφικας επέλεξε ως χώρο διαμονής του το κτίριο που στεγάζει την
Πρεσβεία της Αγίας Έδρας στην Κύπρο, το μοναστήρι των Φραγκισκανών, κοντά στην Πύλη Πάφου.
Βλέπε λήμμα: Φραγκισκανοί
Την επομένης της επίσκεψης του, ο Προκαθήμενος της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας μετέβη στο Προεδρικό και επισκέφθηκε το Δημοτικό Σχολείο του Αγίου Μάρωνα και την Αρχιεπισκοπή.
Στο Προεδρικό, μετά από κατάθεση στεφάνου στον ανδριάντα του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου, πρώτου Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας ο Πρόεδρος Χριστόφιας δώρισε στον Πάπα
ένα αντίγραφο κυπροαρχαϊκού αμφορέα που χρονολογείται από τον 7ο αιώνα, ενώ ο Ποντίφικας έδωσε στον Πρόεδρο μια ψηφιδωτή εικόνα του Χριστού, η οποία φτιάχτηκε από καλλιτέχνες του Βατικανού το 2001 και αποτελεί πιστό αντίγραφο εικόνας που βρίσκεται στον τάφο του Αποστόλου Πέτρου.
Βλέπε λήμμα: Μαρωνίτες
Καλωσορίζοντας τον Πάπα Βενέδικτο, ο Αρχιεπίσκοπος των Μαρωνιτών Γιούσεφ Σουέιφ χαρακτήρισε την επίσκεψη του Πάπα ιστορική και υπογράμμισε το γεγονός ότι Ε/κ, Τ/κ, Μαρωνίτες, Λατίνοι και Αρμένοι ζουν στο νησί ειρηνικά και αρμονικά. Ο Αρχιεπίσκοπος Σουέιφ αναφέρθηκεστην καταγωγή των Μαρωνιτών και είπε ότι οι Μαρωνίτες της Κύπρου είναι περήφανοι. «Τα τέσσερα χωριά όπου ζουν Μαρωνίτες –Κορμακίτης, Ασώματος, Αγία Μαρίνα Σκυλλούρας και Καρπάσια – καθώς επίσης και το Μοναστήρι του Προφήτη Ηλία είναι όπως τα τέσσερα σημεία του σταυρού» που περιμένουν καρτερικά να ελευθερωθούν, είπε ο Αρχιεπίσκοπος των Μαρωνιτών και ζήτησε από τον Ποντίφικα όπως συμπεριλάβει την Κύπρο στις προσευχές του.
Βλέπε λήμμα: Ηλίας Προφήτης, Αγία Μαρίνα Σκυλλούρας
Ο Πάπας Βενέδικτος XVI, μαζί με τη συνοδεία του, επισκέφτηκαν το μεσημέρι της 5ης Ιουνίου την Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου, όπου έγιναν δεκτοί από τον Προκαθήμενο της Εκκλησίας της Κύπρου Χρυσόστομο Β’ και Μέλη της Ιεράς Συνόδου της κυπριακής Εκκλησίας. Ακολούθησε ξενάγηση του Πάπα και της συνοδείας του στο Βυζαντινό Μουσείο, στο ξωκλήσι της Αρχιεπισκοπής και στο διαμέρισμα του Εθνάρχη Μακαρίου Γ’. Στο Μουσείο ο Πάπας ζήτησε ενημέρωση για τους κλεμμένους θησαυρούς που συλήθηκαν από εκκλησίες στα κατεχόμενα μετά την τουρκική εισβολή και βρίσκονται στο Μόναχο, ενώ εξέφρασε το συγκλονισμό του όταν είδε τα ψηφιδωτά της Κανακαριάς που επαναπατρίστηκαν μετά από δίκη στην Ινδιανάπολη των ΗΠΑ. Ο Πάπας εξέφρασε επίσης τη χαρά του για την έκθεση «Κύπρος και Ιταλία στην εποχή του Βυζαντίου» η οποία ήταν αφιερωμένη στην επίσκεψη του και στα 50χρονα της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Το απόγευμα ο Πάπας Βενέδικτος μετέβη στην Εκκλησία του Τιμίου Σταυρού, παρά την Πύλη
Πάφου, όπου τελέστηκε θεία λειτουργία με ιερείς, μοναστές, μοναχές, διακόνους, κατηχητές και καθολικά εκκλησιαστική κινήματα της Κύπρου.
Λειτουργία στο στάδιο Τάσσος Παπαδόπουλος
Το πρωί της τρίτης και τελευταίας ημέρας της επίσκεψης του Πάπα, τελέστηκε θεία
λειτουργία στην κλειστή αίθουσα Τάσσος Παπαδόπουλος – Ελευθερία. Την θεία λειτουργία παρακολούθησαν χιλιάδες πιστών από διάφορες χώρες, πολλοί από τους οποίους έφθασαν στο νησί από το εξωτερικό. Παρευρέθηκαν ο Αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος και άλλοι Κύπριοι Ιεράρχες, οι Επίσκοποι των Κοπτών, των Αγγλικανών και των Αρμένιων. Υπολογίζεται ότι συμμετείχαν 8.500 μέλη της καθολικής κοινότητας, 6500-7000 από αυτούς ήταν μέσα στην αίθουσα και εκατοντάδες άλλοι έξω από αυτό.
Ο Πάπας αναχώρησε από την Κύπρο στις 6 Ιουνίου. Της αναχώρησης του Πο-
ντίφικα προηγήθηκε προσφώνηση του Προέδρου της Δημοκρατίας Δημήτρη Χριστόφια και αντιφώ-
νηση από τον Πάπα Βενέδικτο. Ο Πάπας Βενέδικτος XVI απηύθυνε έκκληση
προς όλους να πολλαπλασιάσουν τις προσπάθειες τους για την οικοδόμηση πραγματικής και διαρκούς ειρήνης για όλους τους λαούς της περιοχής, υποδεικνύοντας πως η Κύπρος μπορεί να παίξει ιδιαίτερο ρόλο τόσο σε ό,τι αφορά τον πιο πάνω στόχο, όπως επίσης και προς την κατεύθυνση του διαλόγου και της συνεργασίας.
Με την ολοκλήρωση των ομιλιών, ο Ποντίφικας ευλόγησε ένα δενδρύλλιο ελιάς, το οποίο φυτεύτηκε σε ειδικό χώρο στο αεροδρόμιο της Λάρνακας.
Γιόζεφ Ράτσινγκερ- Πάπας Βενέδικτος
Ο Γιόζεφ Ράτσινγκερ γεννήθηκε στις 16 Απριλίου 1927 στο Μαρκτλ αμ Ινν, στη Βαυαρία της Γερμανίας. Από το 1946 μέχρι το 1951 σπούδασε θεολογία και φιλοσοφία. Το 1951 δέχτηκε το μυστήριο της Ιεροσύνης μαζί με τον μεγαλύτερο αδερφό του, Γκέοργκ Ράτσινγκερ. Το 1953 πήρε διδακτορικό στη θεολογία και το 1957 υπέβαλε την υφηγεσία του στο πανεπιστήμιο του Μονάχου. Ένα χρόνο αργότερα, το 1958, ο Ράτσινγκερ έγινε καθηγητής δογματικής θεολογίας στην Ανώτατη Φιλοσοφική Θεολογική Σχολή του Φράιζιγκ. Μέχρι το 1977 εργάστηκε σε αυτόν τον τομέα στα Πανεπιστήμιο του Μονάχου, του Μίνστερ, του Τίμπιγκεν και του Ρέγκενσμπουρκ. Από το 1962 μέχρι το 1965 ήταν παράλληλα και σύμβουλος του Αρχιεπίσκοπου Κολονίας, του Καρδινάλιου Γιόζεφ Φρινγκς.
Το 1977 ο Παύλος ΣΤ΄ ανακήρυξε τον Ράτσινγκερ καρδινάλιο. Το 1978 ο Καρδινάλιος Ράτσινγκερ συμμετείχε στην εκλογή του Ιωάννη Παύλου Α΄ και του Ιωάννη Παύλου Β΄. Ο Ιωάννης Παύλος Β΄ τον κάλεσε το 1981 να μείνει στη Ρώμη σαν ανώτερος σύμβουλος για θεολογικά θέματα. Μετά το θάνατο του Ιωάννη Παύλου Β΄, ο Ράτσινγκερ εξελέγη από το συμβούλιο των καρδιναλίων (κονκλάβιο) στις 19 Απριλίου 2005, και έγινε μετά τον Αδριανό ΣΤ΄ ο πρώτος Γερμανός Πάπας της Καθολικής Εκκλησίας μετά από 482 χρόνια. Τρεις μέρες πριν εκλεγεί Πάπας έκλεισε τα 78. Έτσι από το 1730 και μετά είναι ο μεγαλύτερος σε ηλικία εκλεγμένος Πάπας. Το όνομα που επέλεξε για την ενθρόνισή του ήταν Βενέδικτος ΙΣΤ΄.
Έργο ως Πάπας
Ο Βενέδικτος ΙΣΤ΄ θεωρήθηκε Πάπας που έμεινε προσηλωμένος στις παραδοσιακές απόψεις της καθολικής εκκλησίας. Δέχτηκε κριτική για την αμετακίνητη θέση της Καθολικής Εκκλησίας κατά της χρήσης προφυλακτικών, που θεωρείται από τους ειδικούς καίριας σημασίας για την αναχαίτιση της εξάπλωσης της επιδημίας του AIDS στην Αφρική. Δήλωσε ότι ήθελε να συνεχίσει τις προσπάθειες διαλόγου με άλλες θρησκείες, καθώς και με τα υπόλοιπα χριστιανικά δόγματα.
Κρίση με το Ισλάμ
Τον Σεπτέμβριο του 2006 βρέθηκε στο στόχαστρο του μουσουλμανικού κόσμου. Όλα ξεκίνησαν από τις δηλώσεις του που έγιναν κατά την επίσκεψή του στη Γερμανία, στις 14 Σεπτεμβρίου 2006. Δανειζόμενος αυτούσιο τμήμα διαλόγου του Βυζαντινού αυτοκράτορα Μανουήλ Β΄ Παλαιολόγου με Πέρση λόγιο και θέμα τις αλήθειες του Ισλάμ και του Χριστιανισμού, είπε: «Ο αυτοκράτορας μιλά για το θέμα του τζιχάντ, του ιερού πολέμου. Έλεγε, και μεταφέρω αυτούσια τη φράση: Δείξε μου τι νέο έφερε ο Μωάμεθ και εκεί θα βρεις μόνον πράγματα διαβολικά και απάνθρωπα, όπως η διαταγή του να διαδοθεί η πίστη που κήρυττε με το σπαθί». Αντιλαμβανόμενος ξεκάθαρα το πόσο λεπτό είναι το θέμα, σημειώνουν διεθνή πρακτορεία, ο Πάπας είπε δύο φορές τη φράση «μεταφέρω αυτούσια τη φράση», δίχως να σχολιάσει θετικά ή αρνητικά την παράθεση. Τη «βαθιά λύπη» του, για τις αντιδράσεις που προκάλεσαν στο μουσουλμανικό κόσμο οι δηλώσεις του στη Γερμανία, εξέφρασε ο Πάπας, στις 18 Σεπτεμβρίου 2006, πολλοί όμως ήταν αυτοί που δεν ικανοποιήθηκαν. Διαδηλώσεις, βανδαλισμοί, αλλά και μια δολοφονία Ιταλίδας μοναχής στη Σομαλία φέρεται να αποτέλεσαν απάντηση στην «προσβολή».
Εν μέσω πολλών αντιδράσεων, ο Πάπας Βενέδικτος ΙΣΤ΄ πραγματοποίησε επίσημη επίσκεψη στην Τουρκία κατόπιν πρόσκλησης του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου Α΄.
Επισκέφτηκε την Αγία Σοφία, αλλά και το Μπλε Τζαμί, σε μια προσπάθεια κατευνασμού των αντιδράσεων του μουσουλμανικού κόσμου απέναντι στο πρόσωπό του, λόγω των δηλώσεών του, δύο μήνες νωρίτερα.
Στις 11 Φεβρουαρίου 2013, ημέρα της εορτής της Παναγίας της Λούρδης, που το 1992 είχε θεσπιστεί από τον πάπα Ιωάννη Παύλο Β΄ ως παγκόσμια ημέρα των αρρώστων, ο Πάπας Βενέδικτος ΙΣΤ΄ ανακοίνωσε σε ιδιωτικό εκκλησιαστικό συμβούλιο ότι θα παραιτείτο του αξιώματός του στις 28 Φεβρουαρίου 2013, λόγω της επιδεινούμενης υγείας του.
Η κίνηση αυτή ήταν εντελώς απρόσμενη για τους σύγχρονους καιρούς, καθώς όλοι οι Πάπες διατηρούσαν το αξίωμά τους μέχρι τον θάνατό τους. Είναι ο πρώτος Πάπας από τον Γρηγόριο ΙΒ΄ το 1415 που παραιτήθηκε του αξιώματός του, και ο δεύτερος Πάπας Βενέδικτος, με τον προηγούμενο να είναι ο Πάπας Βενέδικτος Θ΄.
Απεβίωσε στις 31 Δεκεμβρίου 2022 σε ηλικία 95 ετών στο Βατικανό. Κηδεύτηκε στις 5 Ιανουαρίου 2023 στην κρύπτη της Βασιλικής του Αγίου Πέτρου.
Πηγή
Polignosi
Alfa News
Politis