Kιόνια

Image

Με την ονομασία Κιόνια υπήρχε, εκτός από τη γνωστή κορυφή της οροσειράς του Τροόδους (πάνω από το μοναστήρι του Μαχαιρά), κι ένας μεσαιωνικός οικισμός στην Κύπρο.

Ο οικισμός Κιόνια ευρίσκεται σημειωμένος σε παλαιούς χάρτες. Για παράδειγμα στον χάρτη του Α. Ortelius, του 1573, απαντάται ο οικισμός που αναγράφεται ως Chionia, στους νότιους πρόποδες της οροσειράς του Πενταδάκτυλου και συγκεκριμένα κοντά στο κάστρο της Καντάρας. Στην ίδια περιοχή σημειώνονται κι άλλοι μεσαιωνικοί οικισμοί που δεν υπάρχουν σήμερα, όπως οι οικισμοί Cado (Κάδος), Angone (Αγκώνα;), Plusia (Πλούσια).

 Δεν υπάρχουν περισσότερες πληροφορίες για τον οικισμό Κιόνια, που φαίνεται ότι είχε διαλυθεί νωρίς κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας. Ο οικισμός πιθανότατα διέσωζε αρχαίο τοπωνύμιο, προερχόμενο από την αρχαία ελληνική λέξη κίων (= κολώνα).

 Παρόμοια τοπωνύμια υπάρχουν και αλλού στην Κύπρο. Εκτός από την ομώνυμη κορυφή του Τροόδους, υπάρχει περιοχή Κιόνια στην Καρπασία, στην ακτή ανατολικά του χωριού Ριζοκάρπασο. Εξάλλου μικροσκοπικό νησάκι στην περιοχή του Ακάμα ονομάζεται Κιόνι. Τοποθεσίες με την ονομασία Κιόνι υπάρχουν στα χωριά Λαζανιάς, Δρούσεια, Τίμη, όπως και στην Πάφο. Τοποθεσίες με την ονομασία Κιόνια υπάρχουν στα χωριά Αβδελλερό, Λουτρός, Κάθικας, Αυγόρου, Όβγορος, Γέναγρα, Μονή, Χούλου, Δρύμου, Κούκλια, Μακούντα, Τίμη. Στο χωριό Άγιος Θεόδωρος της Σολιάς απαντά το τοπωνύμιο Κιονούδιν. Στις περισσότερες περιοχές, όπου υπάρχουν αυτά τα τοπωνύμια, υφίστανται αρχαιολογικοί χώροι ενώ στις υπόλοιπες πιθανότατα υφίσταντο ή δεν έχουν, ίσως, εντοπιστεί. Έτσι ενισχύεται η άποψη ότι προέλευση των ονομασιών είναι η αρχαία λέξη κίων. Στο κυπριακό γλωσσικό ιδίωμα η ονομασία προφέρεται Τζ'ιόνια (τζ'ιόνιν λέγεται το ασβεστολιθικό πέτρωμα, από το οποίο κατασκευάζονταν και κίονες και αγάλματα).