Μπανάνα
Η μπανάνα είναι τροπικό φρούτο, καρπός της μπανανιάς. Ανήκει στο γένος Musa της οικογένειας Musaceae. Στην Κύπρο η καλλιέργεια ευδοκί΅ησε στην παραλιακή ζώνη της επαρχίας Πάφου. Σή΅ερα, έχει περιοριστεί στα χωριά Κισσόνεργα Πέγεια. Η έκταση που καλλιεργείται σή΅ερα είναι, περίπου, 2600 δεκάρια.
Καταναλώνεται συνήθως ωμή, αν και μπορεί να φαγωθεί τηγανητή, ψητή και αποξηραμένη, σε στρογγυλές επίπεδες φέτες. Για τη διατήρησή της μπορεί μετά την ξήρανση να τριφτεί σε αλεύρι. Είναι φυτό γηγενές της τροπικής ζώνης και πιθανώς εξημερώθηκε για πρώτη φορά στην Παπούα Νέα Γουινέα. Σήμερα καλλιεργείται κυρίως στην τροπική ζώνη. Ορισμένες πρόσφατες ανακαλύψεις φυτολίθων μπανάνας στο Καμερούν που χρονολογούνται στην πρώτη χιλιετία π.Χ. πυροδότησαν μια διεθνή συζήτηση για την αρχαιότητα καλλιέργειας της μπανάνας στην Αφρική. Υφίσταται γλωσσολογική μαρτυρία ότι οι μπανάνες ήταν ήδη γνωστές στη Μαδαγασκάρη περίπου εκείνη την εποχή. Η πιο πρώιμη μαρτυρία καλλιέργειας μπανάνας πριν από αυτές τις πρόσφατες ανακαλύψεις θεωρείτο ο ύστερος 6ος αιώνας. Τούτη η μαρτυρία υπονοεί ότι οι μπανάνες καλλιεργούνταν στην Αφρική πριν φθάσουν Πολυνήσιοι έποικοι στη Μαδαγασκάρη και υποδεικνύει επίσης επαφή και εμπόριο μεταξύ Πολυνήσιων και Αφρικανών τουλάχιστον 3.000 χρόνια πριν. ’λλες ποικιλίες μπανάνας εισήχθησαν στην ανατολική ακτή της Αφρικής από Μουσουλμάνους ’ραβες.
Ο καρπός είναι μακρόστενος, κίτρινου χρώματος εξωτερικά, με ευχάριστο άρωμα και μαλακό φλοιό ο οποίος μπορεί να αφαιρεθεί με ευκολία. Το εσωτερικό χρώμα του είναι υπόλευκο και εκτός από γευστικός είναι και ιδιαίτερα εύπεπτος. Το μήκος του μπορεί να φτάσει τα 15-18 εκατοστά και διάμετρο τα 4-5 εκατοστά. Όσο είναι άγουρη η μπανάνα είναι πράσινη. Μόλις ωριμάσει, παίρνει το χαρακτηριστικό της κίτρινο χρώμα. Ο φλοιός της μπορεί εύκολα να αποσπαστεί σε λωρίδες. Το φυτό της μπανάνας είναι ψευδόστεμα που αναπτύσσεται έως τα 6 με 7,6 μέτρα σε ύψος. Τα φύλλα είναι διευθετημένα σπειροειδώς και είναι δυνατόν να αποκτήσουν 2,7 μ. σε μήκος και 60 εκατοστά σε πλάτος. Μια μερίδα μπανάνας θεωρείται ότι είναι περίπου 126 γραμμάρια. Περιέχει βιταμίνες A, B, C,.
Υπάρχουν πολλά είδη ποικιλιών μπανάνας. ’λλες περιλαμβάνουν τις κόκκινες Κουβανέζικες (ή Κολοράντο) οι οποίες προέρχονται από τον Ισημερινό και έχουν καφετί-κόκκινο δέρμα, Λακτάταν από τις Φιλιππίνες οι οποίες είναι πολύ αρωματικές, και Μανζάνο και Μπούρο που έχουν ελαφριές γεύσεις μήλου και λεμονιού, αντίστοιχα. ’λλες εξωτικές ποικιλίες δεν καταναλώνονται γενικά τοπικά, επειδή δεν αποθηκεύονται σωστά ή βλάπτεται εύκολα η φλούδα τους. Φυτευτές μπανάνες (Musa balbisiana), οι πρόγονοι της κοινής εξημερωμένης μπανάνας πωλούνται σε αγορές στην Ινδονησία.
Τα φύλλα του φυτού είναι μεγάλα, εύκαμπτα και αδιάβροχα. Χρησιμοποιούνται με πολλούς τρόπους, σαν αλεξιβρόχια (ομπρέλες) και για το τύλιγμα της τροφής με σκοπό το μαγείρεμα ή την αποθήκευση. Στην Ινδία ο χυμός που βγαίνει από τον κορμό χρησιμοποιείται ως οικιακό φάρμακο για τη θεραπεία του ίκτερου, ενίοτε με την προσθήκη μελιού.
Πηγή
Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια
Υπουργείο Γεωργίας και Φυσικών Πόρων
Βικιπαίδεια
Φώτο Γκάλερι
