Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Τουρκοκυπριακό χωριό της επαρχίας Λευκωσίας στη γεωγραφική περιφέρεια της Σολιάς. Το χωριό αυτό υφίστατο κατά τα Μεσαιωνικά χρόνια, με την ίδια ακριβώς ονομασία. Σε παλαιούς χάρτες βρίσκεται σημειωμένο ως S. Pifani. Το χωριό είχε ιδρυθεί, προφανώς, κατά τα Βυζαντινά χρόνια. Ήταν μικρό φέουδο κατά την περίοδο της Φραγκοκρατίας. Είναι μεταξύ των πολλών κυπριακών χωριών που αν και σταδιακά εκτουρκίστηκαν κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας, διατήρησαν την αρχική -και μάλιστα αγιολογική- ονομασία τους. Από το χωριό αυτό κατάγεται ο επί μακρά σειρά ετών ηγέτης των Τουρκοκυπρίων Ραούφ Ντενκτάς. 

Γεωλογία

Είναι χτισμένο στα αριστερά της προσχωσιγενούς κοιλάδας του Καρκώτη, 310 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Από γεωλογικής απόψεως, γύρω από την κοίτη του Καρκώτη απαντώνται οι πρόσφατες αλλουβιακές αποθέσεις της Ολόκαινης γεωλογικής περιόδου ενώ στην υπόλοιπη διοικητική έκταση του χωριού κυριαρχούν οι διαβάσες και οι λάβες του Οφιολιθικού Συμπλέγματος του Τροόδους. Πάνω στα πετρώματα αυτά αναπτύχθηκαν προσχωσιγενή εδάφη, πυριτιούχα και φαιοχώματα. Τοποθετημένο πάνω στις βόρειες λάβες του πυριγενούς συμπλέγματος του Τροόδους, με μέση ετήσια βροχόπτωση γύρω στα 429 χιλιοστόμετρα, το χωριό εξαρτάται από τις ελιές και τις λίγες αρδευόμενες καλλιέργειες κατά μήκος του ποταμού.

Γεωγραφία

Ο Άγιος Επιφάνιος είναι το μόνο αμιγές τουρκοκυπριακό χωριό στη Σολιά. Πολύ κοντά του βρίσκονται δυο μεικτά χωριά, η Λινού και η  Φλάσου.

Το χωριό βρίσκεται λίγα μόνο μέτρα στα αριστερά του κύριου δρόμου, που σχεδόν ακολουθεί παράλληλα τον Καρκώτη από το διάσελο του Καρβουνά μέχρι τη Λεύκα και την Πεντάγια. Λίγα μέτρα στα βόρειά του βρίσκεται ο καινούργιος δρόμος από Λευκωσία προς Καλοπαναγιώτη και την υπόλοιπη Μαραθάσα.

Πληθυσμός 

Ο πληθυσμός του χωριού ουδέποτε ξεπέρασε τους 90. Μεταξύ 1881 και 1973 γνώρισε αρκετές αυξομειώσεις. Την υψηλότερη αύξηση πληθυσμού γνώρισε το 1973, ένα χρόνο πριν από την τουρκικη εισβολή. Πιθανόν στον αριθμό αυτό να προστέθηκαν και λίγοι Τουρκοκύπριοι από άλλες περιοχές. Ο τουρκοκυπριακός πληθυσμός εγκατέλειψε το χωριό το 1975. Σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία οι πλήρεις απογραφές πληθυσμού έχουν ως ακολούθως:

Πηγή:

1. Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια