Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Βυζαντινός χρονογράφος του 11ου αιώνα. Είναι γνωστός μόνο από το έργο του Σύνοψις Ἱστοριῶν ἀρχομένη ἀπό κτίσεως κόσμου καί μέχρι τῆς βασιλείας Ἰσαακίου τοῦ Κομνηνοῦ, συλλεγεῖσα ἐκ διαφόρων βιβλίων. Στη χρονογραφία του αυτή ο Κεδρηνός αρχίζει από τη δημιουργία του κόσμου, προχωρεί στην ιστορία των Εβραίων και άλλων λαών της Ανατολής και στη συνέχεια διηγείται τη ρωμαϊκή και βυζαντινή ιστορία ως την αρχή της βασιλείας του Ισαάκιου Κομνηνού (1057).

Στο έργο του Κεδρηνού απαντώνται αρκετές αναφορές στην Κύπρο και στοιχεία για πρόσωπα και γεγονότα σχετικά με το νησί. Αναφερόμενος στην προχριστιανική Αρχαιότητα γράφει, ανάμεσα σε άλλα, ότι οι Κύπριοι υπήρξαν οι πρώτοι που έκαμαν θυσίες στους θεούς. Περίεργη είναι εδώ η παρατήρησή του ότι οι Κύπριοι λέγονταν και Χαλδαίοι, είχαν δηλαδή δυο εθνικά ονόματα. Στη θεά Αφροδίτη αποδίδει το επίθετο λογική. Η «λογική» Αφροδίτη παντρεύτηκε τον γιο του Κινύρα Άδωνι. Επειδή ο Άδωνις ήταν φιλόσοφος, έζησαν και οι δυο μαζί ως το θάνατό τους φιλοσοφώντας. Σε άλλο σημείο της χρονογραφίας του εξηγεί γιατί ονομάστηκαν «στωικοί» οι οπαδοί του Ζήνωνος του Κιτιέως.

Για μεταχριστιανικά πρόσωπα και γεγονότα ο Κεδρηνός παρέχει στη χρονογραφία του τις ακόλουθες πληροφορίες: Στην πρώτη Οικουμενική Σύνοδο της Νίκαιας (325 μ.Χ.) ο Κύπριος επίσκοπος Τριμιθούντος άγιος Σπυρίδων απέδειξε ότι η βασιλεία του Θεού δεν βρίσκεται στη λογική επιχειρηματολογία αλλά στη θεϊκή δύναμη. Μολονότι, όπως γράφει ο Κεδρηνός, ο Σπυρίδων «είχε απλοϊκό χαρακτήρα» και η ρητορική του ικανότητα ήταν περιορισμένη, ζήτησε να αντιμετωπίσει στη συζήτηση κάποιον φιλόσοφο. Οι υπόλοιποι πατέρες προσπάθησαν να τον αποτρέψουν. Εκείνος όμως πήρε το λόγο και αντιμετώπισε αποτελεσματικά τον φιλόσοφο.

Στο 28ο έτος της βασιλείας του Μεγάλου Κωνσταντίνου (332 μ.Χ.) έπεσε μεγάλη πείνα στην Ανατολή, που επηρέασε και την Κύπρο. Τον ίδιο χρόνο έγινε στην Κύπρο και σεισμός, γκρεμίστηκε η Σαλαμίς και σκοτώθηκε πολύς κόσμος. Τον επόμενο χρόνο, 333 μ.Χ., ο διοικητής της Κύπρου Καλόκαιρος, που θέλησε να οικειοποιηθεί το νησί, αποστατώντας από την αυτοκρατορία, τιμωρήθηκε στην Ταρσό της Κιλικίας με τον διά πυράς θάνατο.

Για το θάνατο του Κυπρίου (αρχι)επισκόπου Επιφανίου ο Κεδρηνός επαναλαμβάνει τη γνωστή και από άλλες πηγές πληροφορία ότι ο Επιφάνιος πέθανε στο πλοίο επιστρέφοντας από την Κωνσταντινούπολη. Τον θάνατό του προαισθάνθηκε ο ίδιος κατά θεία αποκάλυψη, του το προείπε δε και ο πατριάρχης Ιωάννης ο Χρυσόστομος, ο οποίος με τη σειρά του άκουσε από τον Επιφάνιο την πρόβλεψη για τον δικό του θάνατο στην εξορία.

Ο Κεδρηνός αναφέρεται και στην εύρεση του λειψάνου του αποστόλου Βαρνάβα (478 μ.Χ.) στα χρόνια του Βυζαντινού αυτοκράτορα Ζήνωνος, παρέχοντας τις ακόλουθες λεπτομέρειες: το λείψανο βρέθηκε όρθιο στον τάφο του κάτω από μια κερασιά (από άλλες πηγές: κάτω από μια κερατέα = χαρουπιά) έχοντας στο στήθος του το κατά Ματθαίον ευαγγέλιο, γραμμένο ιδιόχειρα από τον Βαρνάβα. Ο Βυζαντινός χρονογράφος προσθέτει και τα σχετικά με την παραχώρηση των αυτοκρατορικών προνομίων στην Κυπριακή Εκκλησία από τον Ζήνωνα, ο οποίος διαφύλαξε το ευαγγέλιο στο ναό του Αγίου Στεφάνου στα βυζαντινά ανάκτορα.