Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Αδελφότητα που αποσκοπεί στην ηθική και πνευματική βελτίωση των μελών του με την αυτογνωσία, την έρευνα της αλήθειας, την αλληλεγγύη και την εφαρμογή ηθικών αρχών. Ενδείξεις περί υπάρξεως του Τεκτονισμού εις την Κύπρο υπάρχουν από τον 18ον αιώνα, κυρίως στην πόλη της Λάρνακας όπου υπήρχαν το λιμάνι και τα προξενεία της Νήσου. Αναφορά περί Τεκτονισμού γίνεται, για πρώτη φορά, το 1751 εις χειρόγραφο του εκ Λευκωσίας Πετράκη Καρίδη και μετά, το 1817, εις εγκύκλιο του Αρχιεπισκόπου, όπου και καταδικάζεται. Επίσης, σοβαρή ένδειξη της παρουσίας Τεκτόνων εις την Νήσο είναι οι ταφόπλακες με χαραγμένα Τεκτονικά Σύμβολα, που υπάρχουν εις τον περίβολο του Ιερού Ναού του Αγίου Λαζάρου και που χρονολογούνται εις τον 19ον αιώνα.

Εικάζεται ότι εις την Λάρνακα ήσαν τόσο λίγοι οι Τέκτονες, που για να συνεδριάσουν με την απαιτούμενη απαρτία, χρειαζόταν να ναυλοχούν πλοία εις την πόλη με Τέκτονες, ως μέλη του πληρώματος. Μετά τα γεγονότα του 1821 και την ενεργό ανάμειξη Τεκτόνων εις την Ελληνική Επανάσταση, εις την υπό Οθωμανική Κατοχή Κύπρο δεν έχουμε άλλες αναφορές και δυστυχώς δεν σώζονται αρχεία πέραν των πιο πάνω. Κύπριοι φοιτητές στο εξωτερικό και ιδιαιτέρως εις Αθήνας, είχαν μυηθεί στον Τεκτονισμό αλλά με την επάνοδο τους εις την Κύπρο δεν είχαν την δυνατότητα δημιουργίας Στοών. Ένας εξ αυτών ήταν ο Δρ. Ιωάννης Καραγεωργιάδης, ο οποίος είχε μυηθεί εις τον Τεκτονισμό εις την εν Αθήναις Στοά "Α' Πανελλήνιον" το 1865.

Στοές

Με την έλευση των Άγγλων, εις την Κύπρον το 1878 και την ίδρυση της πρώτης αγγλοφώνου Στοάς, "Άγιος Παύλος", το 1888, ο Αδ. Καραγεωργιάδης έγινε μέλος της. Στην συνέχεια, το 1893, με την συνδρομή Άγγλων και Ελλήνων Τεκτόνων ίδρυσε την Στοά "Ζήνων", την πρώτη ελληνόφωνο Στοά υπό την αιγίδα της Μεγάλης Στοάς της Ελλάδος. Αυτήν, με την παρέλευση του χρόνου, ακολούθησαν οι εγκαθιδρύσεις νέων ελληνοφώνων Στοών, κατά σειρά, εις Λάρνακα, Λευκωσία, Πάφο και Αμμόχωστο. Γνωστός Μασόνος ήταν ο εξ Ελλάδος καθηγητής και δημοσιογράφος Νικόλαος Καταλάνος ο οποίος υπερασπίστηκε δημόσια τον τεκτονισμό στις αρχές του 20ου αιώνα.

Μεγάλη Στοά

Σύμφωνα με τα διεθνή Τεκτονικά ειωθότα, κάθε ανεξάρτητο κράτος δικαιούται να έχει μίαν Μεγάλη Στοά, κάτω από την οποίαν θα λειτουργούν όλες οι Στοές της επικράτειας. Παρόλο ότι από της ιδρύσεως της Κυπριακής Δημοκρατίας το 1960, οι Τέκτονες της Κύπρου εδικαιούντο να ιδρύσουν την δική τους Μεγάλη Στοά, τούτο, δια πολλούς λόγους, κυρίως συναισθηματικούς, δεν υλοποιείτο. Μετά από αρκετές προσπάθειες, οι Κύπριοι Τέκτονες, την 4ην Δεκεμβρίου 2005, συνήλθαν τελικά εις Γενική Συνέλευση και πήραν την ιστορική απόφαση της ιδρύσεως της δικής τους Μεγάλης Στοάς της Κύπρου, διασυντριπτικής πλειοψηφίας

Ως Ιδρυτικά Μέλη ήσαν οι ακόλουθες Στοές, μέχρι τότε υπό την αιγίδα της Μεγάλης Στοάς της Ελλάδος:

• Στοά “ΚΙΜΩΝ”, εν Ανατ. Λάρνακος, ιδρυθείσα το 1918
• Στοά “ΣΟΛΩΝ”, εν Ανατ. Λευκωσίας, ιδρυθείσα το 1921
• Στοά “ΚΙΝΥΡΑΣ”, εν Ανατ. Πάφου, ιδρυθείσα το 1923
• Στοά “ΕΥΑΓΟΡΑΣ”, εν Ανατ. Αμμοχώστου, ιδρυθείσα το 1928
• Στοά “ΑΔΩΝΙΣ”, εν Ανατ\ Λευκωσίας, ιδρυθείσα το 1961
• Στοά “ΚΟΙΝΟΝ ΚΥΠΡΙΩΝ”, εν Ανατ. Λευκωσίας, ιδρυθείσα το 1977

Οι Στοές “ΖΗΝΩΝ” Λεμεσού και “ΦΟΙΝΙΞ” Λευκωσίας, δια δικούς τους λόγους, απεφάσισαν να ενταχθούν εις την Περιφερειακή Μεγάλη Στοά της Αγγλίας, εν Κύπρω, αντί εις την Μεγάλη Στοά της Κύπρου. Στη συνέχεια, ακολούθησε η διεξαγωγή της 1ης Εκλογικής Συνελεύσεως της Μεγάλης Στοάς της Κύπρου, την 15ην Ιανουαρίου 2006, κατά την οποίαν εξελέγησαν οι ακόλουθοι Αδ\ και οι οποίοι και απετέλεσαν το 1ο Μεγάλο Συμβούλιο της Μεγάλης Στοάς της Κύπρου:

Με. Διδάσκαλος: Ενδοξότ. Αδ. Ιβίκκος Βορκάς
Προσθ. Μεγ. Διδ.: Ένδ. Αδ. Ανδρέας Ασσιώτης
Α’ Μεγ. Επ.: Ένδ. Αδ. Παναγιώτης Ιωάννου
Β’ Μεγ. Επ.: Ένδ. Αδ. Σάββας Πιλακούτας
Μεγ. Ρήτωρ: Ένδ. Αδ. Αδάμος Κωμοδρόμος
Μεγ. Γεν. Γραμματεύς: Ένδ. Αδ. Χαρουτιούν Αρακελιάν
Μεγ. Θησαυροφ.: Ένδ. Αδ. Κυριάκος Νεοκλέους
Μεγ. Ελεονόμος: Ένδ. Αδ. Αντώνης Νεοφύτου
Μεγ. Τελετάρχης: Ένδ. Αδ. Αθανάσιος Παπαδόπουλος
Μεγ. Δοκιμαστής: Ένδ. Αδ. Παναγιώτης Βαβλίτης
Μεγ. Στεγαστής: Ένδ. Αδ. Χριστόδουλος Κυπερούντας

Σήμερα

Ο Μέγας Διδάσκαλος της Μεγάλης Στοάς της Κύπρου Ανδρέας Χαραλάμπους, στο πλαίσιο συνέντευξής στο «Masonic Forum» που ανέβηκε στο YouTube,  αναφέρθηκε στον αριθμό των Στοών που υπάρχουν στην Κύπρο και την ιστορία του Ελευθεροτεκτονισμού.

» Βίντεο: Βλέπε συνέντευξη Ανδρέα Χαραλάμπους

Υπάρχει  τουλάχιστον μια Στοά σε κάθε επαρχία της Κύπρου. Υπάρχουν Στοές που μιλούν την Αγγλική και Ελληνική γλώσσα. Κατά το παρελθόν υπήρχε και μια Ιταλική και μια Γερμανική Στοά  αλλά λόγω της μείωσης του αριθμών των μελών τους, οι εργασίες τους τερματίστηκαν. Σήμερα (2021) στην Κύπρο υπάρχουν 11 ενεργές Στοές  με περίπου 500 ενεργά μέλη.

Το κυρίαρχο-αναγνωρισμένο Τεκτονικό Σώμα στο νησί είναι η Μεγάλη Στοά της Κύπρου, ωστόσο δεν υπάρχει μασονικός έλεγχος στο βόρειο κατεχόμενο μέρος.

Η Μεγάλη Στοά της Τουρκίας  ίδρυσε και λειτουργεί τρεις Στοές στο βόρειο μέρος με Τ/κ μέλη, αλλά  η μη αλληλοαναγνωριση δεν επιτρέπει την συμμετοχή και επίσκεψη από την μια πλευρά στην άλλη

Πηγές:

1. Polignosi
2. Τεκτονισμός στην Κύπρο
3. Κύπρος -Μασονία. Συνέντευξη με τον γκραντ μασόνο