Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Το Μουσείο Κυπριακών Τροφίμων και Διατροφής (ΜΚΤΔ) είναι ένας μη κυβερνητικός, μη κερδοσκοπικός οργανισμός, ο οποίος ασχολείται με την καταγραφή, μελέτη, διάσωση και διάδοση του γαστρονομικού πολιτισμού της Κύπρου.

Πρόκειται για ένα εικονικό μουσείο του οποίου οι συλλογές είναι ψηφιακές και η πρόσβαση σε αυτές γίνεται διαδικτυακά.

Το ΜΚΤΔ ιδρύθηκε το 2012 με σκοπό να συνεχίσει το έργο του Εικονικού Μουσείου Κυπριακών Τροφίμων και Διατροφής (ΕΜΚΤΔ). Η πρόταση για τη δημιουργία του «Εικονικού Μουσείου Κυπριακών Τροφίμων και Διατροφής» εγκρίθηκε το 2008 και το έργο υλοποιήθηκε στη διάρκεια δύο ετών με συγχρηματοδότηση του Ιδρύματος Προώθησης Έρευνας και των Διαρθρωτικών Ταμείων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Στα πλαίσια του προγράμματος δημιουργήθηκε ο ψηφιακός χώρος με πυρήνα μία βάση δεδομένων, ανοιχτή στο κοινό, στην οποία αναρτήθηκαν τα αποτελέσματα της έρευνας των επιμέρους ερευνητών.

Η ψηφιακή συλλογή του μουσείου είναι οργανωμένη θεματικά και είναι προσβάσιμη στο ευρύ κοινό. Το περιεχόμενο της συλλογής εμπίπτει στα πλαίσια της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς καθώς δεν πρόκειται για ψηφιοποιημένα φυσικά αντικείμενα αλλά για καταγραμμένες πρακτικές, τεχνογνωσία, συνήθειες, αντιλήψεις και άλλα τα οποία σχετίζονται με την παραδοσιακή κουζίνα και διατροφή.

Τα δεδομένα βρίσκονται αναρτημένα στη βάση υπό τη μορφή κειμένων, φωτογραφιών, βίντεο και ψηφιακών πανοραμάτων και είναι οργανωμένα σε έξι βασικές θεματικές ενότητες οι οποίες είναι Τρόφιμα, Παραδοσιακές Συνταγές, Σιτηρέσιο-Γεύματα, Χώροι παραγωγής και διάθεσης, Τεχνικές παραγωγής και Παραδοσιακά σκεύη και εργαλεία.

Αποστολή του ΜΚΤΔ είναι η καταγραφή και η διάσωση όλων των πληροφοριών που αφορούν το γαστρονομικό πολιτισμό της Κύπρου διαχρονικά, καθώς και η επεξεργασία, η προβολή και η διάδοση των πληροφοριών αυτών στο ευρύ κοινό, στην Κύπρο και το εξωτερικό. Βασικός σκοπός του ΜΚΤΔ είναι η διαθεματική και διεπιστημονική προσέγγιση του πολυσύνθετου θέματος της διατροφής. Τα παραπάνω επιτυγχάνονται μέσα από την επιστημονική έρευνα την οποία διεξάγει το Μουσείο, αλλά και μέσα από τη διοργάνωση δράσεων και εκδηλώσεων και τη συμμετοχή του σε ευρωπαϊκά και άλλα προγράμματα.

Παρά τα λίγα χρόνια της λειτουργίας του το ΜΚΤΔ έχει δημιουργήσει ένα δίκτυο συνεργασιών με πολλά εκπαιδευτικά και πολιτιστικά ιδρύματα και φορείς της Κύπρου μέσα από τη συνδιοργάνωση διαφόρων εκδηλώσεων και δραστηριοτήτων. Βρίσκεται επίσης σε επαφή με κοινότητες οι οποίες δραστηριοποιούνται σε θέματα προώθησης της παραδοσιακής διατροφής, με κυβερνητικά τμήματα, καθώς και με συνδέσμους και οργανώσεις.

Στόχοι του μουσείου

Βασικός στόχος του έργου είναι η ανάδειξη ενός σημαντικού μέρος του πολιτισμού της Κύπρου, και συγκεκριμένα αυτό που αφορά στα τρόφιμα και τα διατροφικά πρότυπα του λαού της, μέσα από μια διαθεματική προσέγγιση που θα προσεγγίζει την ιστορική, αρχαιολογική, λαογραφική, διατροφική, άλλα και περιβαλλοντική διάσταση του θέματος.

Παράλληλος στόχος είναι η συγκέντρωση, διάσωση, οργάνωση και παρουσίαση του συναφούς υλικού με τη μορφή ενός Εικονικού Μουσείου, το οποίο θα αποτελεί μία περιεκτική βάση δεδομένων έτσι ώστε ο υπάρχων πλούτος να είναι προσβάσιμος από το μέσο Κύπριο πολίτη, τους ομογενείς στο εξωτερικό, τους άλλους Ευρωπαίους πολίτες, αλλά και άλλους ενδιαφερόμενους, όπως ερευνητές, τουρίστες, οργανωμένα σύνολα (π.χ. Εταιρεία Κυπριακών Σπουδών), σύνδεσμοι (Σύνδεσμος Διατροφολόγων) , υπηρεσίες (π.χ. Κυπριακός Οργανισμός Τουρισμού, Υπ. Παιδείας & Πολιτισμού και Υπ. Γεωργίας), επιχειρήσεις και βιοτεχνίες τροφίμων ανά πάσα στιγμή.

Οι θεματικές Ενότητες Μουσείου

1. Παραδοσιακές κυπριακές συνταγές. Διατροφική αξιολόγηση.

2. Εξέλιξη συγκεκριμένων τροφίμων και εδεσμάτων, όπως είναι τα διάφορα προϊόντα δημητριακών, τα γαλακτοκομικά προϊόντα και προϊόντα αυτοφυών ειδών, και πώς αυτά έχουν επηρεαστεί από την ιστορική διαδρομή του νησιού και την επαφή του με άλλους λαούς.

3. Διαιτητικές συνήθειες των κατοίκων τις Κύπρου σε διάφορες ιστορικές περιόδους. Τυπικά μενού και βασικά εδώδιμα είδη ανάλογα και με την τεχνολογική πρόοδο και τις τελετουργικές εκδηλώσεις κάθε εποχής. Διατροφική αξιολόγηση των παραπάνω.

4. Είδη των μαγειρικών σκευών και άλλων εργαλείων και μέσων που χρησιμοποιούνταν από την αρχαιότητα μέχρι και σήμερα για την παραγωγή , μεταποίηση , εμπόριο και παρασκευή τροφίμων και φαγητών (π.χ. γεωργικά εργαλεία, αποθηκευτικά σκεύη, μαγειρικά σκεύη, εστίες μαγειρέματος, σκεύη σίτισης)

5. Διαχρονική παρουσίαση του τρόπου παραγωγής διαφόρων βασικών για την κυπριακή κουζίνα, εδώδιμων υλικών, όπως του ελαιολάδου, των ελιών, του κρασιού, του ψωμιού και των άλλων προϊόντων του σιταριού, των φρούτων, των ξηρών καρπών, των λαχανικών ,των άγριων χόρτων,και των προιόντων κρέατος και γάλακτος.

6. Χρήση διαφόρων εδώδιμων υλικών τόσο στη διατροφή όσο και σε άλλες καθημερινές ανάγκες. (π.χ. φαρμακευτικές, καλλωπιστικές κ.α) καθώς και η συμβολική τους σημασία.

7. Διαχρονική παρουσίαση των τεχνικών, χώρων παραγωγής και διάθεσης των τροφίμων (οικίες, βιοτεχνίες, αγορές, μοναστήρια)

Πηγή

Μουσείο Κυπριακών Τροφίμων και Διατροφής