Θανατική ποινή είναι η ποινή που επιβάλλεται σε έναν εγκληματία από τις αρχές ενός κράτους, και έχει να κάνει με την αφαίρεση της ζωής αυτού. Είναι η αυστηρότερη ποινή που μπορεί να επιβληθεί και συχνά ονομάζεται «η εσχάτη των ποινών».
Η θανατική ποινή για φόνο καταργήθηκε στην Κύπρο στις 15 Δεκεμβρίου 1983. Καταργήθηκε για όλα τα εγκλήματα, στις 19 Απριλίου 2002 και αντικαταστάθηκε με ισόβια κάθειρξη. Η Κύπρος έχει υπογράψει και το δεύτερο προαιρετικό πρωτόκολλο του Διεθνούς Συμφώνου για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα, το οποίο προβλέπει την πλήρη κατάργηση της θανατικής ποινής. Η Κύπρος είχε αρχικά κάνει κράτηση για το δεύτερο πρωτόκολλο, που επέτρεπε την εκτέλεση για σοβαρά εγκλήματα σε περίοδο πολέμου, αλλά στη συνέχεια κατήργησε αυτή τη κράτηση.
Οι τελευταίες εκτελέσεις στην Κύπρο πραγματοποιήθηκαν στις 13 Ιουνίου 1962. Τρεις άνδρες, ο Χαράλαμπος Ζαχαρία, ο Λαζαρής Δημητρίου και ο Μιχαήλ Χειλέτικο κρεμάστηκαν για φόνο στις Κεντρικές Φυλακές της Λευκωσίας. Ο Ζαχαρία είχε σκοτώσει άνθρωπο το 1958 σε αμπελώνα στη Λεμεσό. Οι δύο άλλοι είχαν καταδικαστεί για το πυροβολισμό ανθρώπου έξω από κέντρο νυχτερινής διασκέδασης στη Λεμεσό το 1961. Οι Βρετανοί εκτελεστές Χάρι Άλεν και ο Τζον Άντερχιλ ταξίδεψαν στην Κύπρο για να πραγματοποιήσουν την εκτέλεση.
Αγωνιστές της ΕΟΚΑ είχαν απαγχονιστεί το 1956 και το 1957 από τους Άγγλους, για πράξεις που διαπράχθηκαν ως μέλη της ΕΟΚΑ. Η Κεντρική Φυλακή της Λευκωσίας εξακολουθεί να λειτουργεί ως φυλακή, αλλά η περιοχή όπου πραγματοποιούνταν οι εκτελέσεις είναι τώρα μουσείο- Φυλακισμένα μνήματα.
Το μη αναγνωρισμένο κράτος της Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου διατηρεί τη θανατική ποινή σε περιορισμένες περιστάσεις. Το άρθρο 15 του συντάγματος της Βόρειας Κύπρου δηλώνει ότι η θανατική ποινή μπορεί να επιβληθεί σε περιπτώσεις προδοσίας κατά τη διάρκεια εμπόλεμης περιόδου, πράξεις τρομοκρατίας και πειρατείας jure gentium, και για επαναλαμβανόμενες δολοφονίες. Ακόμη και σε αυτές τις περιπτώσεις, η εκτέλεση της θανατικής ποινής δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί, εκτός εάν η νομοθετική συνέλευση της Βόρειας Κύπρου αποφασίσει κάτι τέτοιο σύμφωνα με τις διατάξεις του Άρθρου 78.