Κατσινιόρος
Σκορπιός. Buthus occitanus. Οικογένεια: Scorpionida. Νυκτόβιο έντομο που απαντάται στους κάμπους και σε κατοικημένες περιοχές, ιδίως σε χαλάσματα και ερείπια. Το μέγεθός του φθάνει τα 10 εκατοστόμετρα. Το σώμα του αποτελείται από το υπογάστριο, που ενώνεται με τον κεφαλοθώρακα, χωρίζεται δε σε δυο μεγέθη, ένα πλατύ τμήμα με επτά πλατιά δακτυλιδωτά μέρη, κι ένα δεύτερο με πέντε λεπτά στρογγυλά δακτυλίδια που σχηματίζουν ένα είδος ουράς η οποία καταλήγει σε κεντρί. Μπροστά φέρει δυο μεγάλες δαγκάνες όπως του κάβουρα, όταν δε κινείται οι δαγκάνες του προεξέχουν και τις έχει πάντοτε ανοικτές. Τα πόδια του είναι οκτώ.
Ο κατσινιόρος τρέφεται κυρίως με έντομα και αράχνες που αφού τις συλλάβει με τις δαγκάνες του, τις σκοτώνει με το κεντρί του. Τα μικρά του γεννιούνται ζωντανά (όχι σε αυγά) και για λίγο καιρό μετά τη γέννησή τους μεταφέρονται από τη μάνα τους πάνω στο σώμα της. Μεγαλώνουν πολύ αργά, ορισμένα δε είδη χρειάζονται μερικά χρόνια για ν' αναπτυχθούν πλήρως.
Το κέντρισμα του κατσινιόρου που απαντάται στην Κύπρο είναι πολύ οδυνηρό αλλά ποτέ θανατηφόρο, ακολουθείται δε από ιδρώτα και κατάπτωση καθώς και χλωμάδα. Ουδέποτε επιτίθεται στον άνθρωπο αλλά κεντρίζει πολύ γρήγορα όταν ενοχληθεί. Κοντά σ' εγκαταλειμμένα και χαλασμένα σπίτια κι αγροικίες όπου ζουν συνήθως οι κατσινιόροι, χρειάζεται προσοχή ιδίως όταν μετακινούμε πέτρες ή άλλα αντικείμενα γιατί συνήθως ζουν κάτω απ' αυτά. Όταν συμβεί ν' ανεβεί και να κινείται ο κατσινιόρος πάνω στο σώμα μας, δεν πρέπει ποτέ να προσπαθούμε να τον διώξουμε με το χέρι γιατί οπωσδήποτε θα μας κεντρίσει· θα πρέπει να τον διώχνουμε με κάποιο αντικείμενο.
Πολλοί υπήρχαν κάποτε στην περιοχή της εκκλησίας του Σταυρού του Αγιασμάτι (περιοχή Πλατανιστάσας), στο δάσος γύρω από τον Δελίκηπο, προς τον φράκτη των Λευκάρων και στην περιοχή του Ακρωτηρίου.
Στις ερήμους υπάρχουν σκορπιοί που το κέντρισμά τους είναι θανατηφόρο, στην δε Αριζόνα των Ηνωμένων Πολιτειών ζουν δυο είδη με θανατηφόρο κέντρισμα, ο Centruroides sculpturatus και ο C. gertschi.
Άλλη μια κυπριακή ονομασία του σκορπιού, που συνηθέστερα λέγεται κατσινιόρος, είναι γριτζελλόρος. Η λέξη έχει πιθανώς την προέλευσή της από τη λέξη γριτζ'έλλιν (επειδή η δηλητηριώδης ουρά του σκορπιού θυμίζει κρίκο).
Πηγή
Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια