Καταρράκτης
Με το όνομα αυτό υπάρχουν δυο ρυάκια, ένα στην επαρχία Κερύνειας κι ένα στην επαρχία Πάφου.
Καταρράκτης Κερύνειας: Ρυάκι που πηγάζει από την κορφή Γιαηλάς (935 μ.) του Πενταδάκτυλου και χύνεται στη θαλάσσια περιοχή της Κερύνειας, στα βορειοδυτικά του χωριού Χάρτζια. Το ρυάκι, που ακολουθεί Β.-Ν. διεύθυνση, έχει μήκος 7 περίπου χμ.
Από τις πηγές μέχρι τις εκβολές του, ο Καταρράκτης διασχίζει δολομιτικούς ασβεστόλιθους, μάργες, μαργαϊκές κρητίδες, ασβεστολιθικούς ψαμμίτες, άμμους, χαλίκια και αποθέσεις του φλύσχη της Κυθρέας. Εξάλλου τα εδάφη που αναπτύχθηκαν πάνω στα πετρώματα της διαδρομής είναι τα τέρρα ρόζα και οι ξερορεντζίνες.
Το ρυάκι δέχεται μια μέση ετήσια βροχόπτωση που κυμαίνεται μεταξύ 500 και 530 χιλιοστομέτρων. Κατά μήκος της διαδρομής του η χρήση γης ποικίλλει από κωνοφόρα δέντρα και άγρια χαμηλή βλάστηση μέχρι χαρουπιές, ελιές και σιτηρά.
Καταρράκτης Πάφου: Ρυάκι, παραπόταμος του ποταμού Ξερού, στην επαρχία Πάφου. Έχει μήκος 7 περίπου χμ. και πηγάζει από την κορφή Μαζί (683 μ.), που βρίσκεται στα βορειοανατολικά του χωριού Ακουρσός.
Από τις πηγές του μέχρι την ένωσή του με τον ποταμό Ξερό, κάπου στα νοτιοανατολικά του χωριού Πέγεια (υψόμετρο 130 μέτρων), ο Καταρράκτης κυλά πάνω στις μάργες, τις κρητίδες, τις μαργαϊκές κρητίδες, τις κρητιδικές μάργες, τους υφαλογενείς ασβεστόλιθους, τις αποθέσεις του σχηματισμού των Μαμωνιών, τους ασβεστολιθικούς ψαμμίτες και τους σερπεντινίτες. Εξάλλου τα εδάφη που διασχίζει το ρυάκι είναι τα ασβεστούχα, τα μαμώνια και τα τέρρα ρόζα.
Η μέση ετήσια βροχόπτωση κατά μήκος της κοίτης του ρυακιού κυμαίνεται μεταξύ 450 και 650 χιλιοστομέτρων ενώ η χρήση γης ποικίλλει από χαμηλή θαμνώδη βλάστηση, μέχρι αμπέλια, χαρουπιές, ελιές και σιτηρά.