Κατακαλών Ευφορβηνός Κωνσταντίνος
Βυζαντινός αξιωματούχος, δούκας της Κύπρου γύρω στα 1103/1104. Κατά μια άποψη, ο Κωνσταντίνος Ευφορβηνός Κατακαλών υπηρέτησε ως δούκας - διοικητής της Κύπρου για κάποιο διάστημα μεταξύ δυο θητειών του Ευμαθίου Φιλοκάλη (Buckler, στο Archaeologie, LXXXIH, 1934, σ. 347). Ο Φιλοκάλης είχε διοριστεί ως στρατοπεδάρχης (= υπεύθυνος της στρατιωτικής διοικήσεως) στην Κύπρο μετά την καταστολή του κινήματος του Ραψομάτη στο νησί το 1092 από τον Ιωάννη Δούκα και τον Μανουήλ Βουτουμίτη.
Το 1103, όταν ο Βουτουμίτης βρισκόταν στην Κιλικία, αναφέρεται ότι είχε μαζί του αριθμό ευνοουμένων του αυτοκράτορα Αλεξίου Α' Κομνηνού, που επενέβαιναν στα στρατηγικά και στρατιωτικά του σχέδια. Μετά από παράπονά του προς τον αυτοκράτορα, πήρε απ' αυτόν την εντολή να διώξει τους ευνοούμενούς του στην Κύπρο. Στο νησί όμως, όπου ήλθαν, δημιούργησαν προβλήματα στον νέο διοικητή της Κύπρου δούκα Κωνσταντίνο Κατακαλών. Φαίνεται ότι κι αυτός διατύπωσε παράπονα κατά των θορυβοποιών, οι οποίοι ανακλήθηκαν στην Κωνσταντινούπολη.
Ο Κωνσταντίνος Ευφορβηνός Κατακαλών ήταν, πιθανώς, ο πατέρας του μαγίστρου Νικηφόρου Ισχύριου ο οποίος ίδρυσε, μετά τον θάνατο της συζύγου του Γέφυρας το 1099, το μοναστήρι των Φορβίων (Ασίνου) από το οποίο σώζεται η γνωστή ομώνυμη εκκλησία. Εάν ήταν, πράγματι, ο πατέρας του μαγίστρου Νικηφόρου, τότε ο ίδιος και μέλη της οικογένειάς του θα ζούσαν στην Κύπρο και πριν ο Κατακαλών υπηρετήσει ως δούκας του νησιού.
Πηγή:
Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια