Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Επιχειρηματίας, ευεργέτης. Ο Ευρυβιάδης Αντωνιάδης γεννήθηκε στη Λάρνακα το 1857. Σε ηλικία 14 ετών έφυγε για την Αλεξάνδρεια, σε αναζήτηση μιας καλύτερης τύχης. Μέσα από πολλές δυσκολίες κατάφερε να πλουτίσει ιδρύοντας την Ελληνικήν Λέσχη Αλεξάνδρειας. Το 1894 παντρεύτηκε την Ελένη Νικηταΐδου από τη Σύμη και απέκτησε ένα γιο τον Οδυσσέα.

Έχοντας στην καρδιά του τη Λάρνακα από την οποία έφυγε νωρίς, χωρίς να έχει την ευκαιρία να σπουδάσει, δεν δίστασε να προσφέρει από την προσωπική του περιουσία, όταν η πόλη του χρειάστηκε οικονομική αρωγή για την ανέγερση Παρθεναγωγείου, το οποίο ονομάστηκε Ευρυβιάδειο Παρθεναγωγείο.

Μιτσής

Το νέο σχολείο κτίστηκε σε χωράφι που δώρισε ο Δημοσθένης Μιτσής, πάνω σε σχέδια που εκπονήθηκαν στην Αθήνα και είχαν σαν πρότυπά τους κτήρια νεοκλασικού ρυθμού. Το σχολείο παραδόθηκε στη μαθητιώσα νεολαία το 1906.

Από το 1906 έως το 1968 το Ευρυβιάδειο λειτούργησε ως Παρθεναγωγείο. Τον Ιούλιο του 1968, η σχολική εφορία, έγινε μικτό και μετονομάστηκε σε Ευρυβιάδειος Αστική. Το 1969 συνέβη το ατόπημα από μια σχολική εφορία, που χωρίς όραμα παιδείας και με τη συγκατάθεση του Υπουργείου Παιδείας, αποφάσισε την κατεδάφιση του ιστορικού αυτού νεοκλασικού κτηρίου με σκοπό την ανέγερση ενός άλλου απρόσωπου μοντέρνου σχολείου, αυτού που βλέπουμε σήμερα όταν περνούμε από τη Λεωφόρο Γρηγόρη Αυξεντίου.

Το  1986 η σχολική εφορία με πρόεδρο τον Χριστόδουλο Τουμανή, αποφάσισε να το μετονομάσει και πάλι σε Ευρυβιάδειο Γυμνάσιο, τοποθετώντας παράλληλα την προτομή του ευεργέτη στο προαύλιο, διορθώνοντας εν μέρει τις λανθασμένες αποφάσεις του παρελθόντος.

Ο Ευρυβιάδης Αντωνιάδης πέθανε το 1909 και ετάφη στη γενέτειρά του. Στην κηδεία του, πλήθος κόσμου αποχαιρέτησε τον ανιδιοτελή ευεργέτη της πόλης, εκφράζοντας με ποικίλους τρόπους το σεβασμό και την ευγνωμοσύνη του.

Ιστορικό ίδρυσης

Το 1905 όταν η εφημερίδα ″Νέον Έθνος″ δημοσίευσε άρθρο που διεκτραγωδούσε την άθλια οικονομική κατάσταση των σχολείων της πόλης και επισήμανε τον κίνδυνο που διέτρεχε το Αποστολίδειον Γυμνάσιο να κλείσει λόγω έλλειψης πόρων.

Ο Ευρυβιάδης, μόλις διάβασε αυτό το άρθρο που του είχε αποσταλεί στην Αλεξάνδρεια έσπευσε πρώτος μεταξύ των Κυπρίων της Αιγύπτου να αποστείλει προσωρινή συνδρομή προς τα σχολεία της γενέτειράς του από δέκα λίρες. Το καλοκαίρι του ίδιου χρόνου ξαναγύρισε στη Λάρνακα και δήλωσε πως θα προσέφερε το ποσό των 300 λιρών για την ανέγερση Παρθεναγωγείου.

Έγιναν τότε μελέτες και διαπιστώθηκε ότι η ολική δαπάνη για την ανέγερση του Παρθεναγωγείου θα έφτανε το ποσό των 600 λιρών. Επειδή η ερανική επιτροπή δεν είχε κατορθώσει τότε να μαζέψει οποιοδήποτε ποσό για αυτό τον σκοπό, μόλις ο Ευρυβιάδης το πληροφορήθηκε δεν δίστασε να αυξήσει την προσφορά του στις 600 λίρες. Με τη νέα προσφορά άρχισε η ανέγερση του σχολικού κτηρίου σε γη που δώρισε ο Δημοσθένης Μιτσής και σύμφωνα με σχέδια που είχαν εκπονηθεί στην Αθήνα κατά το πρότυπο του Ζαππείου και τα οποία αποστάληκαν στη Λάρνακα από την Ελληνική κυβέρνηση.

Όταν η πόλη της Λάρνακας σε δείπνο, του εξέφρασαν την ευγνωμοσύνη τους τότε ο Ευρυβιάδης τους απάντησε ότι δεν έκανε τίποτε παρά το καθήκον του. Τελικά η δαπάνη για την ανέγερση του Ευρυβιάδειου Παρθεναγωγείου έφτασε το υπέρογκο για εκείνη ποσό των 1600 λιρών, τις οποίες κατέβαλε εξ’ ολοκλήρου ο Ευρυβιάδης. Στις 26 του Μάρτη 1906 έγιναν τα εγκαίνια του Ευρυβιάδειου. Ο Ν. Ι. Δημητρίου παρέδωσε τα κλειδιά της στον ιδρυτή της ο οποίος στη συνέχεια τα παρέδωσε στον Μητροπολίτη ως πρόεδρου της Σχολικής Εφορείας. Ο Ευρυβιάδης ευχαρίστησε όλους όσοι υποστήριξαν με προθυμία το έργο του και ευχήθηκε κάθε πρόοδο στα νέα κορίτσια, τα οποία αποτελούν την ανύψωση κάθε κοινωνίας και έθνους.

Ο Μητροπολίτης Κιτίου Κύριλλος εξήρε το έργο της δωρεάς και εξέφρασε την ελπίδα ενός καλύτερου μέλλοντος για τη Λάρνακα. Έτσι μετά την τελετή παραδόθηκε στην πόλη της Λάρνακας το Ευρυβιάδειον Παρθεναγωγείον. Το σχολικό κτήριο κτίστηκε για να χρησιμοποιηθεί σαν εννεατάξιο. Ψηλά πάνω στη μετώπη της πρόσοψής του είχε δύο μεγάλα αγάλματα. Το ένα ήταν της θεάς της σοφίας Αθηνάς, ενώ το άλλο ήταν της Τερψιχόρης, μιας από τις εννέα μούσες. Σε χαμηλότερο επίπεδο σε δύο κουφώματα στους τοίχους του θαλάμου εισόδου υπήρχαν δύο άλλα αγάλματα. Το ένα ήταν της ″τραγωδίας″ και το άλλο της ″κωμωδίας″.

Για τη μεγάλη του αυτή δωρεά στην παιδεία της γενέτειράς του, η ελληνική κυβέρνηση του απένειμε τον «Αργυρούν Σταυρόν των ιπποτών του βασιλικού τάγματος του Σωτήρος.»

Από το 1906 μέχρι το 1968 το Ευρυβιάδειον λειτούργησε ως Παρθεναγωγείον. Το 1969 με απόφαση της Σχολικής Εφορείας το ιστορικό νεοκλασικό σχολικό κτήριο κατεδαφίστηκε και ανεγέρθηκε ένα νέο σχολικό κτήριο σύγχρονου αρχιτεκτονικού ρυθμού. Το όνομα του μεγάλου ευεργέτη αφαιρέθηκε και σ’ αυτό δόθηκε το όνομα γνωστού καφενείου της περιοχής. Τα ωραία αγάλματα θρυμματίστηκαν και πετάχτηκαν στα σκουπίδια. Ο Ευρυβιάδης Αντωνιάδης πέθανε το 1909 κατά τη διάρκεια ταξιδιού του προς την Ιταλία και τη Βιέννη της Αυστρίας από εγκεφαλικό επεισόδιο. Η είδηση του θανάτου του διαδόθηκε σε ολόκληρη την πόλη, προξενώντας βαθιά θλίψη. Το φέρετρο τοποθετήθηκε στο Ευρυβιάδειον Παρθεναγωγείον και το απόγευμα της 4ης Αυγούστου έγινε η κηδεία στον Ιερό Ναό Αγίου Λαζάρου. Το επιβλητικό κτήριο του Ευρυβιαδείου δεν σώζεται πια. Η προτομή του ευεργέτη που τοποθετήθηκε στο προαύλιο της σχολής από τη Σχολική Εφορεία το 1986 και τα όνομα Ευρυβιάδειον Γυμνάσιο είναι ότι απέμεινε από τη μεγάλη δωρεά του Ευρυβιάδη Αντωνιάδη.

Πηγές:

1. Ευρυβιάδειο Γυμνάσιο: Ιστοσελίδα
2. Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια
3. Ξιούρουππας Παναγιώτης: Η εκπάιδευση στη Λάρνακα