Κούριον Πάλας
Ιστορικό ξενοδοχείο της Λεμεσού, κτισμένο πολύ κοντά στο Ζωολογικό Κήπο. Άρχισε τη λειτουργία του λίγο πριν την Ανεξαρτησία του 1960. Ιδιοκτήτης του ήταν ο Χρίστος Μυλωνάς, ο οποίος είχε τότε υπό τη διεύθυνσή του και το ξενοδοχείο «Κοντινεντάλ», στον παραλιακό δρόμο της Λεμεσού. Η ανέγερση του ξενοδοχείου στοίχισε 80 χιλιάδες λίρες. Το πρώτο κτίσμα είχε 35 δωμάτια ύπνου εφοδιασμένα με τηλέφωνο, ραδιόφωνο, κεντρική θέρμανση και μπάνιο ή ντους. Υπήρχε επίσης μεγάλη αίθουσα χορού, τραπεζαρία, βεράντες, κήποι, χώρος στάθμευσης οχημάτων και γκαράζ για πέντε αυτοκίνητα.
Μετά τον θάνατο του Χρίστου Μυλωνά η ιδιοκτησία και η διεύθυνση του Κουρίου πέρασε στον Στέλιο Μυλωνά. Αρχές του 2000, ο Στέλιος Μυλωνάς πούλησε ξενοδοχείο σε νέους ιδιοκτήτες και το ξενοδοχείο έκλεισε οριστικά το 2022, συμπληρώνοντας έναν κύκλο ζωής 65 χρόνων. Η ανακοίνωση για την κατεδάφισή του έγινε στις 26 Δεκεμβρίου 2022 από το δήμαρχο Λεμεσό Νίκο Νικολαϊδη.
Στις αρχές της δεκαετία του 1950, ο Χρίστος Μυλωνάς, ανέθεσε τον σχεδιασμό του ξενοδοχείου στον γερμανο-εβραίο αρχιτέκτονα και μηχανικό Benjamin Ginsburg (1891-1956). Ο Ginsburg ζούσε τότε στο Τελ Αβίβ, αλλά ερχόταν στην Κύπρο, για να επιβλέπει μια σειρά από έργα που είχε αναλάβει. Ήταν ένας αρχιτέκτονας σταρ για την εποχή του, καθώς σχεδίασε χαρακτηριστικά τοπόσημα του νησιού μας. Στα έργα του περιλαμβάνονται το ξενοδοχείο Forest Park στις Πλάτρες (1932-1936), το κινηματοθέατρο Ριάλτο στη Λεμεσό (1930-1933), το Μέγαρο Δημαρχείου Λεμεσού (1938-1943), η οικία (σημερινή Δημοτική Πινακοθήκη) Λεύκιου και Υπατίας Ζήνωνος στη Λεμεσό (1938) και το ξενοδοχείο Λήδρα Πάλας στη Λευκωσία (1946-1949).
Όταν ο Ginsburg πέθανε το 1956, την επίβλεψη και αποπεράτωση του ξενοδοχείου ανέλαβε ο αρχιτέκτονας και ζωγράφος Χαρίλαος Δίκαιος (1912-2009). Το αρχικό κτίσμα αποπερατώθηκε το 1959.
Το 1962 έγιναν επεκτάσεις στο κτήριο, με την προσθήκη ενός ορόφου στη βόρεια πτέρυγα και πάνω από την κεντρική είσοδο, και δύο ορόφων στις υπόλοιπες πτέρυγες. Τις επεκτάσεις και προσθήκες ανέλαβε αρχιτεκτονικό γραφείο του Φώτη Κολακίδη. Στις αρχές της δεκαετίας του 1970, ο Κολακίδης ανέλαβε και τον σχεδιασμό της πισίνας και των υπόλοιπων υπαίθριων χώρων του ξενοδοχείου (μπαρ, γήπεδο αντισφαίρισης, στέγαστρα και κολυμβητική δεξαμενή για παιδιά). Η πισίνα αποπερατώθηκε το 1974.
Στις αρχές του 2000 το Κούριο άλλαξε ιδιοκτήτη και ακόμα μία μεγάλη ανακαίνιση του ξενοδοχείου πραγματοποιήθηκε. Την ανακαίνιση ανέλαβε το αρχιτεκτονικό γραφείο του Γιάννου Αναστασίου ενώ αργότερα νέες ανακαινίσεις ανέλαβε το το αρχιτεκτονικό γραφείο του Γιάννη Αρμεύτη.
Η Αρχιτεκτονική του Κούριο Πάλας
Ο Κώστας Γεωργίου, στο βιβλίο του «Η Αρχιτεκτονική των Κυπρίων επί Αγγλοκρατίας, 1878-1960», αναλύει με κάθε λεπτομέρεια την αρχιτεκτονική του Κουρίου. Το πρώτο κτίσμα του 1959 ακολούθησε το αρχιτεκτονικό στιλ του μεσοπολεμικού Ευρωπαϊκού Νέο-Μνημειακού Μοντερνισμού, με κάποια στοιχεία εντοπιότητας, όπως οι «παραδοσιακές» καμάρες (στην πρόσοψη και στον νότο) ή οι διακοσμήσεις με κόκκινο τουβλάκι. Οι πτέρυγες του κτηρίου ήταν με διάταξη σχήμα «Π» σε κάτοψη, με ισόγειο και δύο ορόφους σε βορρά και πάνω από την κεντρική είσοδο (δύση) και με ισόγειο και ένα όροφο στο υπόλοιπο της προσόψεως (δύση) και στον νότο. Το κυρίαρχο στοιχείο του κτηρίου ήταν το προεξέχων τμήμα που σηματοδοτούσε την είσοδο του ξενοδοχείου. Το απόλυτα συμμετρικό αυτό τμήμα είχε εσοχή στο ισόγειο, για να φιλοξενήσει την κυρίως είσοδο και εσοχές στους πάνω ορόφους, για να φιλοξενήσει βεράντες. Στο ισόγειο ένας ρηχός πρόβολος μπροστά από την εσοχή προσέφερε μια επιπλέον προστασία από τον ήλιο και τη βροχή. Ο πρόβολος αυτός θα αντικατασταθεί πολύ πιο μετά από ένα επιβλητικό porte cochère (= στέγαστρο έμπροσθεν της κυρίως εισόδου ξενοδοχείων για διέλευση και στάθμευση οχημάτων και αποβίβαση επισκεπτών) με «παραδοσιακές» καμάρες, όμοιες με αυτές που υπήρχαν ήδη σε άλλα σημεία της προσόψεως. Στο πρώτο κτίσμα του 1959, η επιγραφή «Curium Palace» (σε γοτθική γραμματοσειρά) ήταν τοποθετημένη λίγο κάτω από τη στέψη του προεξέχοντος τμήματος, με μια επιπλέον επιγραφή «Κούριον» στα Ελληνικά ένα όροφο πιο κάτω.
Στην ανακαίνιση και επέκταση του 1962 προστέθηκε ένας όροφος στη βόρεια πτέρυγα και άνωθεν της κεντρικής εισόδου και δύο όροφοι στις υπόλοιπες πτέρυγες, οπόταν, ουσιαστικά, υπήρχε ίδιος αριθμός ορόφων σε όλες τις όψεις και πτέρυγες. Η επιγραφή «Curium Palace» παρέμεινε στην ίδια θέση, αλλά ένα επίπεδο πιο πάνω.
Η Πισίνα του Ξενοδοχείου Κούριο Πάλας
Στις αρχές της δεκαετίας του 1970, ο Φώτης Κολακίδης σχεδίασε την πισίνα και τους υπόλοιπους υπαίθριους χώρους του ξενοδοχείου: μπαρ, γήπεδο αντισφαίρισης, στέγαστρα και κολυμβητική δεξαμενή για παιδιά. Τα εγκαίνια της πισίνας τελούνται λίγες μέρες πριν τα τραγικά γεγονότα του πραξικοπήματος και της εισβολής του 1974. Ο Κολακίδης είχε σχεδιάσει μια πισίνα με αυστηρές χαράξεις, η οποία όμως ξέφυγε από το τυποποιημένο ορθογώνιο σχήμα και ακολούθησε μια τεθλασμένη πορεία, σχηματίζοντας ένα «V» σε κάτοψη.
Καρναβάλια στο Κούριο Πάλας
Μετά την Ανεξαρτησία και μέχρι την τουρκική εισβολή του 1974 το ξενοδοχείο Κούριο μετατράπηκε σε ένα από τα επίκεντρα του Λεμεσιανού Καρναβαλιού. Ο Στέλιος Γεωργιάδης, στο βιβλίο του «Καρναβάλι Λεμεσού – Μια Μαγική Ιστορία», παρουσιάζει πολύ παραστατικά, και κυρίως μέσα από αφηγήσεις παλιών Λεμεσιανών Καρναβαλιστών, τους περίφημους καρναβαλίστικους χορούς που διοργανώνονταν στο Κούριο. Ο ιδιοκτήτης του Κουρίου, ο Στέλιος Μυλωνάς, διοργάνωνε χορούς και μάλιστα με μια θεματική κάθε φορά. Όλο το προσωπικό του ξενοδοχείου έπρεπε να ήταν μασκαρεμένοι με βάση το θέμα που αποφάσιζε ο Μυλωνάς.
Ο χορός που ήταν πιο συνυφασμένος με το Κούριο ήταν ο χορός του Συνδέσμου Κυριών. Η μητέρα του Μυλωνά ήταν μέλος της επιτροπής του Συνδέσμου Κυρίων, οπόταν το Κούριο κατέβαλε κάθε προσπάθεια, για να φιλοξενήσει τον χορό των Κυριών με τον καλύτερο τρόπο. Σύμφωνα με τις αφηγήσεις στο βιβλίο του Γεωργιάδη, ο καρναβαλίστικος αυτός χορός συγκέντρωνε όλη την αφρόκρεμα της Κύπρου. Για να διασκεδάσουν σε αυτόν το χορό, έφταναν από τη Λευκωσία πολιτικοί, όπως ο Σπύρος Κυπριανού, ο Τάσσος Παπαδόπουλος και ο Αλέξης Γαλανός.
Πηγή
Γεωργιάδης, Στέλιος. «Καρναβάλι Λεμεσού – Μια Μαγική Ιστορία» (βιβλίο). Λεμεσός: Εκδόσεις Στέλιος Γεωργιάδης (2016)
Γεωργίου, Κώστας. «Η Αρχιτεκτονική των Κυπρίων επί Αγγλοκρατίας, 1878-1960» (βιβλίο). Λευκωσία: Εκδόσεις Εν Τύποις (2018)
«Λεμεσού Μνήμες», facebook page
Φώτο Γκάλερι
