Καρποκρατιανοί
Μια από τις αιρέσεις που εμφανίστηκαν στην Κύπρο στα χρόνια του αυτοκράτορα Θεοδοσίου (τέλος 4ου αιώνα μ.Χ.). Επειδή μαζί με άλλους αιρετικούς παρενοχλούσαν τους Ορθόδοξους Χριστιανούς, ο Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντίας Επιφάνιος ζήτησε από τον αυτοκράτορα Θεοδόσιο να εκδώσει διάταγμα εναντίον των αιρετικών. Ο Θεοδόσιος ο οποίος είχε κλείσει και όλες τις φιλοσοφικές Σχολές των Αθηνών εξέδωσε διάταγμα που επέβαλλε την απομάκρυνση των αιρετικών από την Κύπρο ή τη μετάνοιά τους και την ομολογία της Ορθοδοξίας. Ο Θεοδόσιος υπήρξε ο πρώτος αυτοκράτορας ο οποίος ασκούσε πολιτική μέσω της θρησκείας, επενδύοντας στη στήριξη του στο Θρόνο, στη νέα χριστιανική πίστη και τους πιστούς της.
Ο Καρποκράτης στην πραγματικότητα ήταν ακαδημαϊκός φιλόσοφος και διδάσκαλος της εγκύκλιας παιδείας και ταυτόχρονα, μία επιφανής προσωπικότητα του χριστιανικού Γνωστικισμού. Η διδασκαλία του περιελάμβανε ένα μεγάλο σύνολο από στοιχεία, γνωστικά, χριστιανικά και φιλοσοφικά. Κατά τον Καρποκράτη ο υλικός κόσμος με όλα του τα δημιουργήματα είναι έργο αγγέλων οι οποίοι εμφανίζονται υποδεέστεροι του αγέννητoυ και εντελώς άγνωστου Θεού-Πατέρα. Θεωρούσε ότι ο Χριστός ήταν ένας απλός άνθρωπος που γεννήθηκε με πατέρα τον Ιωσήφ και η μόνη διαφορά του από τους υπόλοιπους ανθρώπους ήταν η αρετή του και η ηθική του τελειότητα, η οποία του επέτρεψε να μείνει ελεύθερος από την καταδυνάστευση των αγγέλων που δημιούργησαν τον κόσμο. Οι Καρποκρατιανοί πίστευαν ότι μπορούσαν να γίνουν όμοιοι με το Χριστό και δυνατότεροι από τους Αποστόλους.
Οι θέσεις αυτές των Καρποκρατιανών λοιδωρήθηκαν σε σημείο που άρχισαν να τους κατηγορούν όχι μόνο ως αιρετικούς. Κατά παλαιότερη μαρτυρία του Κλήμη του Αλεξανδρέως, οι Καρποκρατιανοί, ανάμεσα σε άλλα, επιδίδονταν και σε ομαδικά όργια ανδρών και γυναικών.
Πηγές:
- Κωνσταντίνου Β. Σκουτέρη, Ιστορία Δογμάτων, τόμος Α΄, Αθήνα 1998, σελ. 314)