Αρέστης
Ήρωας των κυπριακών ακριτικών ποιημάτων, γνωστός και με τα ονόματα Αρεστής (ο) και Αρεστίν (το), ή Αρεστόπουλλον (το). Ο Αρέστης, γιος του Ασγουρή*, είναι γενικότερα γνωστός σαν γιος του Αρμούρη, ενώ στα καρπαθιακά τραγούδια ονομάζεται Αρμουρόπουλος ή του Καλομούρου και Καλομοίρου ο γιος.
Ο Αρέστης είναι ήρωας εκπληκτικής δυνάμεως, του οποίου ο πατέρας είναι αιχμάλωτος στα χέρια των Σαρακηνών. Σε ηλικία τριών ημερών ή δυο χρόνων νικά στα δικίμια τους δράκοντες και ξεκινά να ελευθερώσει τον πατέρα του. Περνά τον φουσκωμένο Ευφράτη, καταστρέφει αμέτρητα φουσάτα Σαρακηνών, σκοτώνει τον θείο ή/ και τον αδελφό του και ελευθερώνει τον πατέρα του.
Κατά τον Η. Gregoire (Ο Διγενής Ακρίτας, Νέα Υόρκη, 1942, σ. 13) το όνομα Αρέστης «είναι παραφθορά πολύ διαδεδομένη του Ορέστης και Ορέστης πάλι είναι όνομα ξακουστού Βυζαντινού ήρωα, που ίδρυσε στα χρόνια του Λέοντος του Σοφού το θέμα της Μεσοποταμίας».
Τα κατορθώματα όμως του Αρέστη, ή γιου του Αρμούρη θυμίζουν τα κατορθώματα του αυτοκράτορα Μιχαήλ Γ', ο οποίος το 859 πέρασε τον Ευφράτη και πήρε από τους Σαρακηνούς σκληρή εκδίκηση για την καταστροφή της πόλης Αμόριον, πατρίδας της οικογένειάς του από τον παππού του Μιχαήλ Β' (820-829), την οποία είχαν καταλάβει οι Άραβες το 838 και την κατέστρεψαν.
Τα πολύστιχα κυπριακά ακριτικά που διηγούνται τα κατορθώματα του γιου του Ασγουρή, του Αρέστη, ανάγονται σε πολύ παλαιά χρόνια, πιθανόν στον 9ο αιώνα, οπότε είχε δημιουργηθεί το τραγούδι του Αρμούρη ή Αρμουρόπουλου (βλ. Η. Gregoire, ο.π.π. σσ.6-13 και 201-204), αμέσως μετά τις περιφανείς νίκες του Μιχαήλ Γ' κατά των Αράβων.
-> ακριτική ποίηση