Αμαθουσία
Επίκληση της θεάς Αφροδίτης που λατρευόταν στην αρχαία κυπριακή πόλη Αμαθούντα, όπου διέθετε και λαμπρό ναό. Ερείπια του ναού αυτού βρέθηκαν κατά τις ανασκαφές στην ακρόπολη της Αμαθούντος.
Την Αμαθουσία Αφροδίτη αναφέρουν σε έργα τους αρκετοί Ρωμαίοι συγγραφείς:
Ο Τάκιτος (Annales, III, 62), που αναφέρει ισχυρισμό των κατοίκων της Αμαθούντος ενώπιον της ρωμαϊκής Συγκλήτου το 22 μ.Χ. σχετικό με την ίδρυση του ιερού της Αμαθουσίας Αφροδίτης (βλέπε λήμμα Αμάθους).
Ο Οβίδιος (Metamorphoses, Χ, 220-242).
Ο Κάτουλλος (Carmina, 68A, 11-12), που την ονομάζει «πανούργα Αφροδίτη». Επίσης (36, 1116), γράφει ότι η Αφροδίτη κατοικεί στο ιερό Ιδάλιον, στην Αμαθούντα και στους Γόλγους.
Ο Βιργίλιος (Aeneis, Χ, 50-52), που βάζει την Αφροδίτη να ομιλεί και να λέει ότι είναι δική της η Αμαθούς.