Καραμούλληδες ή Καραμουλλήδες
Αμιγές τουρκοκυπριακό χωριό της επαρχίας Πάφου, στην κοιλάδα της Χρυσοχούς, περί τα 30 χμ. βόρεια της πόλης της Πάφου. Είναι το μικρότερο σε διοικητική έκταση χωριό της επαρχίας του. Γειτονεύει με μερικά άλλα αμιγή τουρκοκυπριακά χωριά, όπως η Χρυσοχού, η Ανδρολίκου, το Φασλί και η Πελαθούσα, αλλά και με μεικτά χωριά, όπως η Πόλη, το Προδρόμι και ο Άγιος Ισίδωρος.
Το χωριό είναι κτισμένο στην ανατολική όχθη του ποταμού του Σταυρού της Ψώκας, σε μέσο υψόμετρο 65 μέτρων. Από γεωλογικής απόψεως, οι Καραμούλληδες είναι τοποθετημένοι πάνω στις πρόσφατες αλλουβιακές αποθέσεις της Ολόκαινης γεωλογικής περιόδου. Πάνω στις αποθέσεις αυτές αναπτύχθηκαν προσχωσιγενή εδάφη.
Οι Καραμούλληδες δέχονται μια μέση ετήσια βροχόπτωση περί τα 550 χιλιοστόμετρα. Στην περιοχή του χωριού καλλιεργούνται κυρίως το σησάμι και λίγα σιτηρά. Η κτηνοτροφία είναι ανύπαρκτη.
Από συγκοινωνιακής απόψεως, οι Καραμούλληδες βρίσκονται πάνω στον κύριο δρόμο Πάφου - Πόλης. Στα βορειοδυτικά συνδέονται με το επίσης τουρκοκυπριακό χωριό Χρυσοχού (περί το 0,5 χμ.) και μέσω του με το χωριό Πόλη (περί τα 4,5 χμ.) Στα νότια συνδέεται με το χωριό Γουδί (περί το 1,5 χμ.).
Το χωριό γνώρισε πληθυσμιακές αυξομειώσεις. Σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία, οι πλήρεις απογραφές έχουν ως ακολούθως:
| Χρονολογία | Κάτοικοι |
|---|---|
| 1881 | 51 |
| 1891 | 34 |
| 1901 | 39 |
| 1911 | 61 |
| 1921 | 53 |
| 1931 | 47 |
| 1946 | 58 |
| 1960 | 83 |
| 1973 | 109 |
| 1976 | 4 |
| 1982 | 17 |
| 1992 | 12 |
| 2001 | 46 |
| 2011 | 33 |
| 2021 | 4 |
Μετά την τουρκική εισβολή του 1974, οι Τουρκοκύπριοι κάτοικοι των Καραμούλληδων εξαναγκάστηκαν από την ηγεσία τους να εγκαταλείψουν το χωριό τους και να μεταφερθούν μαζί με όλους τους άλλους Τουρκοκυπρίους των ελεύθερων περιοχών για εγκατάσταση στις κατεχόμενες περιοχές. Η μεταφορά τους έγινε νωρίς το 1975
Η ονομασία του χωριού θεωρείται από αρκετούς μελετητές (Σ. Μενάρδος, Ν. Κληρίδης, Ν.Γ. Κυριαζής, G. Jeffery, J.C. Goodwin) ότι είναι τουρκική, προερχόμενη από τις τουρκικές λέξεις καρά μουλλάς, δηλαδή μαύρος δικαστής. Όπως αναφέρουν, οι καραμούλληδες που έδωσαν την ονομασία στο χωριό ήσαν οι απόγονοι του πρώτου Τούρκου δικαστή (μουλλά) που κατοίκησε στην περιοχή εκείνη μετά την τουρκική κατάκτηση της Κύπρου το 1570/71 και που ήταν πιθανώς μαύρος ή μελαμψός. Βέβαια η ιστορία αυτή δεν αποδεικνύεται.
Πιθανώς πριν από το 1570 το χωριό να υφίστατο με άλλη ονομασία που αλλοιώθηκε. Μερικοί θεωρούν ότι η αρχική του ονομασία ήταν Καλαμούλλιν* (ονομασία χωριών που αναφέρεται ότι υφίσταντο κατά την περίοδο της Φραγκοκρατίας και μνημονεύονται από τους Λεόντιο Μαχαιρά και Γεώργιο Βουστρώνιο). Ίσως η ονομασία αυτή (εάν το χωριό ήταν ένα από εκείνα που την έφεραν) να αλλοιώθηκε από τους Τούρκους μετά την κατάκτηση της Κύπρου.
Πηγή
Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια