Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Καράκουμι- Karakoumi. Χωριό της επαρχίας Κερύνειας, περί τα 3 χμ. ανατολικά της πόλης της Κερύνειας. Βρίσκεται στην κατεχόμενη από το 1974 από τους Τούρκους εισβολείς περιοχή της Κύπρου. Είναι το μικρότερο σε διοικητική έκταση χωριό της επαρχίας του (μόνο 33 εκτάρια).

Το Καράκουμι είναι κτισμένο στην παράκτια πεδιάδα της Κερύνειας, σε μέσο υψόμετρο 15 μέτρων. Το τοπίο του χωριού είναι διαμελισμένο από τα ρυάκια αργάκι του Γιακίμη και αργάκι των Μεγάλων Χωραφιών που πηγάζουν από τον Πενταδάκτυλο και χύνονται στη θάλασσα της Κερύνειας.

Από γεωλογικής απόψεως, στη διοικητική έκταση του χωριού κυριαρχούν οι ασβεστολιθικοί ψαμμίτες, οι άμμοι και τα χαλίκια. Πάνω στα πετρώματα αυτά αναπτύχθηκαν εδάφη τέρρα ρόζα και ξερορεντζίνες.

Το Καράκουμι δέχεται μια μέση ετήσια βροχόπτωση γύρω στα 530 χιλιοστόμετρα. Στην περιοχή του χωριού εκαλλιεργούντο, πριν από την τουρκική εισβολή του 1974, κυρίως τα σιτηρά, οι ελιές, οι χαρουπιές και λίγα εσπεριδοειδή. Η κτηνοτροφία ήταν σχεδόν ανύπαρκτη.

Από συγκοινωνιακής απόψεως, το Καράκουμι συνδέεται οδικά στα νότια με τον παραλιακό δρόμο που συνδέει τη δυτική με την ανατολική επαρχία της Κερύνειας.

Σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία οι πλήρεις απογραφές πληθυσμού έχουν ως ακολούθως:

Μετά την τουρκική εισβολή του 1974 και την κατοχή του βορείου τμήματος της Κύπρου, στο Καράκουμι παρέμεινε μικρός αριθμός κατοίκων του που εγκλωβίστηκαν. Τον Νοέμβριο του 1975 ήταν 31, τον Φεβρουάριο του 1976 ήσαν 21 και τον Οκτώβριο του 1976 μόνο 7. Τελικά προσφυγοποιήθηκαν κι αυτοί, όπως κι όλοι οι άλλοι κάτοικοι του χωριού. Σ' αυτό εγκαταστάθηκαν Τουρκοκύπριοι που μεταφέρθηκαν από τις ελεύθερες περιοχές της Κύπρου στις κατεχόμενες.

Ιστορικά στοιχεία

Κατά τους Σίμο Μενάρδο, Νέαρχο Κληρίδη, Ν.Γ. Κυριαζή και J.C. Goodwin, η ονομασία του χωριού σχηματίστηκε από τις τουρκικές λέξεις Karâ (που σημαίνει μαύρος) και qum (που σημαίνει άμμος). Η ονομασία του χωριού σημαίνει, δηλαδή, Μαυρόαμμος, κι ίσως να του έχει δοθεί εξαιτίας του σκούρου χρώματος της άμμου στην παραθαλάσσια περιοχή του. Ωστόσο, με βάση το γεγονός ότι το χωριό ήταν ανέκαθεν αμιγώς ελληνικό δεν δικαιολογείται η τουρκική προέλευση της ονομασίας του. Δική μας άποψη είναι ότι το δεύτερο συνθετικό της ονομασίας του χωριού προήλθε από την λέξη κώμη (= χωριό). Όσο για το πρώτο συνθετικό, πιθανό να προήλθε από κύριο όνομα, όπως λ.χ. το επίθετο Καράς. Άρα, Καράκουμ από το Καρά Κώμη, δηλαδή χωριό του Καρά. Πιθανώς δε η ονομασία να είναι των Βυζαντινών χρόνων. Πιθανώς ακόμη το πρώτο συνθετικό προήλθε από την λέξη κάρα, εάν η περιοχή είχε σχετιστεί κάποτε με το λείψανο κάποιου αγίου. 

Οι Τούρκοι σε μια προσπάθεια παραποίησης της ιστορίας και των γεωγραφικών δεδομένων, μετονόμασαν το χωριό σε Κarakum.

Πιθανόν κατά την περίοδο προ της τουρκικής κατακτήσεως της Κύπρου το 1570/71, το χωριό να υφίστατο ως οικισμός κοντά στην Κερύνεια ή φέουδο ή τσιφλίκι και να είχε διαφορετική ονομασία, ίσως φράγκικη, που αναγκαστικά άλλαξε και τουρκοποιήθηκε, χωρίς ωστόσο να κατοικηθεί κιόλας από Τούρκους.

Η εκκλησία του χωριού είναι αφιερωμένη στον άγιο Βασίλειο.

Πηγή

Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια