Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Ιρλανδός λογοτέχνης. Γεννήθηκε στο Δουβλίνο της Ιρλανδίας στις 26 Ιουλίου  1856 και πέθανε στο Λονδίνο, σε ηλικία 94 ετών στις 2 Νοεμβρίου 1950. Το 1925 τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ της λογοτεχνίας. Κατά τα 50 και πλέον χρόνια της συγγραφικής δραστηριότητάς του έγραψε γύρω στα 50 θεατρικά έργα, τα πιο γνωστά από τα οποία είναι τα εξής: "Το επάγγελμα της κυρίας Γουώρρεν", "Πυγμαλίων", "Καίσαρ και Κλεοπάτρα", "Ο μαθητής του διαβόλου", "Φάννυ", "Άνθρωπος και υπεράνθρωπος", "Οι έξι του Καλαί", "Τα σπίτια των χήρων", "Πίσω στο Μαθουσάλα", "Αικατερίνη η Μεγάλη", "Στις χρυσές μέρες του βασιλιά Καρόλου", "Τα όπλα και οι άνθρωποι" κ.ά.

Ο Μπέρναρντ Σω (George Bernard Shaw) επισκέφτηκε την Κύπρο στις 20 Μαρτίου 1931 και η επίσκεψή του διήρκησε περίπου επτά ώρες, από τις 11π.μ. μέχρι τις 6μ.μ. Συγκεκριμένα, στις  20 Μαρτίου 1931, ώρα 11 π.μ., κατέπλευσε το ατμόπλοιο «Θεόφιλος Γκωτιέ» στο λιμάνι της Λάρνακας. Μεταξύ των επιβατών ήταν ο Σω η σύζυγός του Σιαρλότ και ο στενός του φίλος Ουίλλιαμ Ραλφ Ινγκε (William Ralph Inge 1860-1954), πρωθιερέας στον Καθεδρικό Ναό του Αγ. Παύλου στο Λονδίνο, μαζί με μέλη του «Hellenic Travellers’ Club». Η Κύπρος ήταν ένας από τους σταθμούς του ατμόπλοιου, κατά τη διάρκεια περιοδείας που διήρκησε έναν μήνα στη Μεσόγειο και στους Αγίους Τόπους. Μετά την αποβίβαση στη Λάρνακα ο Σω μαζί με τον Ινγκε και τις συζύγους τους μεταφέρθηκαν, με τη συνοδεία του διοικητή της Λάρνακας Surridge, στη Λευκωσία. Εκεί ο βρετανός Κυβερνήτης Ronald Storrs διοργάνωσε προς τιμήν τους γεύμα, ενώ αργότερα ο ίδιος ανέλαβε ξενάγησή τους στο Κυπριακό Μουσείο και σε αξιοθέατα της Λευκωσίας.

Η  εφημερίδα Ελευθερία της Λευκωσίας φιλοξένησε στα φύλλα της μικρό αφιέρωμα στον κορυφαίο δραματουργό, με αναφορά στα σημαντικότερα θεατρικά του έργα και συνοπτική βιογραφία. Το αφιέρωμα έγραψε ο Οδυσσέας Ευρυβιάδης, με δημοσιογραφικό ψευδώνυμο ‘‘Wideson’’, πρώην μέλος του Νομοθετικού Συμβουλίου, φανατικός θεατρόφιλος και κριτικός θεάτρου. Ο Ευρυβιάδης δεν παρέλειψε να εκδηλώσει τον θαυμασμό του προς τον ιρλανδό επισκέπτη, χαρακτηρίζοντάς τον ως το ‘‘μεγαλύτερο μυαλό της Αγγλίας’’. Επιπλέον, χρησιμοποιώντας το βιβλίο του Σω για τη Συνδιάσκεψη της Ειρήνης στο Παρίσι, το 1919, ‘‘Peace Conference Hints’’, όπου ο συγγραφέας εκφράζει τη συμπάθειά του για τα δεινά που υπέστη η Ελλάδα από εχθρούς και συμμάχους κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, βρήκε την αφορμή να αναφερθεί στον φιλελληνισμό του ιρλανδού δραματουργού.

Η Εκκλησία της Κύπρου, η οποία εκείνο το διάστημα προσπαθούσε με κάθε διαθέσιμο μέσο να προωθήσει τον αγώνα για την Ένωση, είδε με καλό μάτι την άφιξη του Σω, ελπίζοντας ότι το ενωτικό κίνημα θα αποκτούσε έναν φίλο. Για τον σκοπό  αυτό ο Αρχιεπίσκοπος Κύριλλος Γ΄, δια μέσου του Αρχιμανδρίτη Φιλοθέου, απηύθυνε επιστολή προς τον Ινγκε, προκειμένου ο ίδιος και ο Σωνα επισκεφτούν την Αρχιεπισκοπή. Ο Ινγκε δεν ήταν άγνωστος στον Κύριλλο, οι δυο τους είχαν γνωριστεί σε κάποιο από τα παλαιότερα ταξίδια του προκαθήμενου της κυπριακής εκκλησίας στο Λονδίνο.

Ο Ινγκε με απαντητική του επιστολή αρνήθηκε ευγενικά την πρόσκληση επικαλούμενος την έλλειψη χρόνου. Μετά από αυτή την εξέλιξη ο Μητροπολίτης Κιτίου και μέλος του Νομοθετικού Συμβουλίου, Νικόδημος Μυλωνάς, εκ μέρους των ελλήνων βουλευτών του νησιού απέστειλε ξεχωριστά τηλεγραφήματα προς τους δύο επισκέπτες. Το τηλεγράφημα προς τον Shaw ανέφερε τα εξής: Εντολή και εν ονόματι των Ελλήνων Βουλευτών απευθύνω χαιρετισμόν προς τιμήν πρός υμάς τόν επιφανή διανοούμενον και μέγαν ανθρωπιστήν διατυπώνων την ελπίδα ότι θα επεκτείνητε την ευμενή προσοχήν σας επί τη βάσει των ανθρωπιστικών ιδεωδών επί της δούλης ταύτης Ελληνικής μας πατρίδος.»

Επίσκεψη του Σω στην Αθήνα

 Στις 24 Μαρτίου 1931 το ατμόπλοιο "Θεόφιλος Γκωτιέ" έφτασε στον Πειραιά προερχόμενο από Κύπρο και Ρόδο. Την επόμενη ημέρα ο Μπέρναντ Σω και η παρέα του πήγαν στην Ακρόπολη κρατώντας μια ομπρέλα όχι από πάνω του για τον ήλιο, αλλά μπροστά από το πρόσωπό του, κάθε φορά που συναντούσε κάποιον δημοσιογράφο. Εκεί στο τέλος πριν αποχωρήσει έκανε και μια δήλωση που δίχασε τους Έλληνες δημοσιογράφους, καθώς άλλοι υποστήριξαν πως ήταν προσβλητικό αυτό που είπε, ενώ άλλοι είπαν πως ήταν απλώς ένα δείγμα της ευφυίας του, αφού με τον τρόπο που ελέχθη μάλλον ειρωνευόταν τους Άγγλους για την κλοπή. Συγκεκριμένα είπε: - "Τι να σας πω, ότι άξιζε να σας το κλέψουμε, το κλέψαμε και το ξέρουμε πως σας το κλέψαμε. Νομίζω πως είναι πολύ κουτοί οι Άγγλοι που ξεκινούν να έρθουν να δουν την Ακρόπολη, αφού ότι αξίζει το έχουν εντός του "Βρετανικού Μουσείου".

Πηγή

*Δρ Κυριάκος Ιακωβίδης, Λέκτορας Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας στο  Πανεπιστήμιο Νεάπολις Πάφου, "Η μία μέρα του Bernard Shaw στην Κύπρο – Μία άγνωστη ιστορία", Εφημερίδα «Ο Φιλελεύθερος», 2 Μαϊου 2022

* Ο Μπέρναρντ Σω επισκέπτεται το 1931 την Αθήνα