Καπνιστήριν

Image

Μικρό αντικείμενο, μεταλλικό ή πήλινο, που χρησιμοποιεί στην Κύπρο — ιδίως στην ύπαιθρο — η κάθε οικοκυρά για να καπνίζει. Το έθιμο του καπνίσματος, της δημιουργίας δηλαδή καπνού για θρησκευτικούς σκοπούς, είναι πανάρχαιο και υφίστατο κατά τις θρησκευτικές τελετές της Αρχαιότητας. Αργότερα υιοθετήθηκε και από την Εκκλησία του Χριστού· στις εκκλησίες οι ιερείς χρησιμοποιούν τον θυμιατό για θυμίαμα (δημιουργία, δηλαδή, αναθυμιάσεων που συνήθως έχουν ευχάριστη μυρωδιά).

 

Για την τέλεση αυτού του εθίμου από τις οικοκυρές στα σπίτια, χρησιμοποιείται το καπνιστήριν, κύπελλο με χερούλι, που φέρει ολόγυρα μικρές τρύπες. Στο κύπελλο τοποθετούνται αναμμένα κάρβουνα (οι τρύπες υποβοηθούν στο να διατηρούνται αναμμένα, με τη διέλευση αέρα) και πάνω σ' αυτά ρίχνονται ξηρά φύλλα ελιάς που έχουν αγιασθεί προηγουμένως στην εκκλησία (Κυριακή της ελιάς). Καιγόμενα τα φύλλα, δημιουργούν καπνό, με τον οποίο η οικοκυρά καπνίζει τα εικονίσματα του σπιτιού, τα δωμάτια, τον στάβλο, ακόμη και τον δρόμο μπροστά από το σπίτι της.

 

Το συνηθισμένο καπνιστήριν είναι κατασκευασμένο από πηλό που ψήνεται. Υπάρχουν και πολυτιμότερα καπνιστήρια, κατασκευασμένα από μέταλλο (συνήθως ασήμι). Το ασημένιο καπνιστήριν, μαζί με την ασημένια μερρέχα (μυροδοχείο), αποτελούν το λεγόμενο καπνιστομέρρεχον (το), που χρησιμοποιείται από την οικοκυρά σε επισημότερες περιπτώσεις, όπως μεγάλες γιορτές (επιτάφιος), γάμους, βαφτίσια κλπ.