Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Μικρός οικισμός της επαρχίας Αμμοχώστου, μέσα στο δάσος της Καντάρας. Βρίσκεται περί τα 3 χμ. νοτιοδυτικά του ομώνυμου κάστρου, στην οροσειρά του Πενταδάκτυλου, στο οποίο οφείλει και την ονομασία του, στο κατεχόμενο από το 1974 από τα τουρκικά στρατεύματα τμήμα της Κύπρου.

Ο οικισμός είναι κτισμένος σε μέσο υψόμετρο 550 μέτρων. Από γεωλογικής απόψεως, είναι τοποθετημένος πάνω στους ασβεστόλιθους του Πενταδάκτυλου, τις μάργες και τις μαργαϊκές κρητίδες. Πάνω στα πετρώματα αυτά αναπτύχθηκαν ρεντζίνες. Ο οικισμός δέχεται μια μέση ετήσια βροχόπτωση περί τα 550 χιλιοστόμετρα.

Από συγκοινωνιακής απόψεως, ο οικισμός της Καντάρας συνδέεται οδικά στα βόρεια με το χωριό Δαυλός (περί τα 5 χμ.), στα διοικητικά όρια του οποίου περιλαμβάνεται, και στα νοτιοανατολικά με το χωριό Γεράνι (περί τα 6 χμ.). Επίσης ο δασικός δρόμος που περνά από τον οικισμό, τον συνδέει στα βορειοανατολικά με το κάστρο της Καντάρας και στα νοτιοδυτικά με τον οικισμό Μερσιννίκκι (περί τα 19 χμ.).

Η περιοχή του οικισμού της Καντάρας, λόγω του δροσερού κλίματος και του γραφικού τοπίου, αναπτύχθηκε, πριν από την τουρκική εισβολή του 1974, σε αξιόλογο ορεινό θέρετρο. Στην περιοχή δημιουργήθηκαν αρκετές εξοχικές κατοικίες. Εξάλλου το ιστορικό μοναστήρι της Καντάρας μέσα στον οικισμό, καθώς και το γειτονικό κάστρο, απετέλεσαν πόλους έλξης για αρκετούς Κυπρίους και ξένους.

Από πληθυσμιακής απόψεως, το 1931 ο οικισμός της Καντάρας εκατοικείτο από 14 άτομα. Από το 1946 και μετά ο πληθυσμός του οικισμού της Καντάρας συνυπολογιζόταν με εκείνον του χωριού Δαυλός.

Ο μικρός οικισμός της Καντάρας έχει δημιουργηθεί σχετικά πρόσφατα, κοντά στο μοναστήρι που βρίσκεται εκεί και που είναι αφιερωμένο στην Παναγία της Καντάρας (ή όπως αλλιώς λέγεται, Παναγία Κανταριώτισσα).

Στον οικισμό λειτουργούσε, μέχρι το 1974, ένα μικρό ξενοδοχείο 14 κλινών. Η ονομασία του οικισμού, όπως και του μοναστηριού αλλά και του δάσους που βρίσκεται στην περιοχή, οφείλεται στην ονομασία του γειτονικού μεσαιωνικού κάστρου. Το ίδιο το κάστρο πήρε την ονομασία Καντάρα πιθανόν από την αραβική λέξη Kandar που σημαίνει απόκρημνο βράχο και κατ’ επέκταση οχυρή τοποθεσία, οχυρό. Υπάρχει όμως και η άποψη ότι η ονομασία Καντάρα έχει ελληνική (βυζαντινή) προέλευση.