Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Νέο Χωριό Πάφου- Neo Chorio Pafou. Xωριό της επαρχίας Πάφου περί τα 41 χιλιόμετρα βόρεια της πόλης της Πάφου. Στη διοικητική έκταση του χωριού περιλαμβάνεται μεγάλο μέρος της χερσονήσου του Ακάμα.

Το Νέο Χωριό είναι κτισμένο στο οροπέδιο της Λευκωσίας σε μέσο υψόμετρο 170 μέτρων και σ' απόσταση δυο περίπου χιλιομέτρων από τη θάλασσα. Το κύριο γεωμορφολογικό χαρακτηριστικό του οροπεδίου είναι ένα αντίκλινο με ΒΔ-ΝΑ διεύθυνση που συμπίπτει με την κορυφογραμμή της περιοχής. Ένα μεγάλο μέρος της κορυφογραμμής αυτής εκτείνεται στη διοικητική έκταση του Νέου Χωριού, στο τμήμα του που καταλαμβάνεται από το δάσος του Ακάμα. Η ψηλότερη κορφή της κορυφογραμμής που εμπίπτει στα διοικητικά όρια του χωριού είναι η Μαύρη Σιηνιά (428 μέτρα). Το τοπίο του χωριού είναι διαμελισμένο από πολυάριθμα ρυάκια που πηγάζουν από την κορυφογραμμή του οροπεδίου και καταλήγουν είτε στα δυτικά ακρογιάλια της περιοχής είτε στον κόλπο της Χρυσοχούς.

Από γεωλογικής απόψεως, στη διοικητική έκταση του χωριού απαντάται μια μεγάλη ποικιλία αποθέσεων που περιλαμβάνουν λάβες, διαβάσες, σερπεντινίτες, προσχώσεις των αναβαθμίδων, αποθέσεις του σχηματισμού των Μαμωνιών, υφαλογενείς ασβεστόλιθους του σχηματισμού Τέρρα, σύναγμα (εκτεταμένοι σχηματισμοί άμμων και χαλικιών της Πλειστόκαινης περιόδου), υφαλογενείς ασβεστόλιθους του σχηματισμού Κορωνιάς, και αποθέσεις του σχηματισμού Πάχνας (εναλλασσόμενες στρώσεις κιμωλιών, μαργών και ψαμμιτών). Πάνω στα πετρώματα αυτά αναπτύχθηκαν φαιοχώματα, πυριτιούχα εδάφη, καφκάλλες, τέρρα ρόζα, εδάφη του σχηματισμού των Μαμωνιών και ασβεστούχα εδάφη.

Το Νέο Χωριό δέχεται μια μέση ετήσια βροχόπτωση περί τα 530χιλιοστόμετρα. Στην περιοχή του καλλιεργούνται οι ελιές, οι χαρουπιές, τα εσπεριδοειδή, τα σιτηρά, τα νομευτικά φυτά, τα αμπέλια οινοποιησίμων ποικιλιών, οι αμυγδαλιές, οι καρυδιές, τα ρεβίθια, λίγες αχλαδιές και ελάχιστα λαχανικά. Η μεγαλύτερη ωστόσο έκταση του χωριού καταλαμβάνεται από το κρατικό δάσος του Ακάμα. Τα κυρίαρχα δέντρα στην περιοχή είναι ο πεύκος, ο αόρατος, η αγριοελιά και η αγριοτερατσ΄ιά. Η θαμνώδης βλάστηση είναι επίσης πολύ πλούσια και ποικίλη και περιλαμβάνει τον σχίνο, τη ξισταρκά, την περνιά, τη μερσινιά, το θρουμπί, τη μαζιά, το λάδανο, την τρεμιθιά, τη λατζ'ιά και αρκετά άλλα είδη. Αρκετά πλούσια είναι επίσης η ποικιλία των αγριολούλουδων που φυτρώνουν στην περιοχή.

Η κτηνοτροφία είναι περιορισμένη.

Το Νέο Χωριό περιλαμβάνεται στο Αρδευτικό Έργο Χρυσοχούς.

Από συγκοινωνιακής απόψεως, το Νέο Χωριό συνδέεται στα ανατολικά με το χωριό Προδρόμι (περί τα 7 χμ.) και μέσω του με το χωριό Πόλη (περί τα 8 χμ.). Στα βορειοδυτικά συνδέεται με τα Λουτρά της Αφροδίτης (περί τα 6 χμ.). Συνδέεται επίσης με σκυρόστρωτους δρόμους στα δυτικά με τη γραφική τοποθεσία Σμιγιές (περί τα 2,5 χμ.) και στα νοτιοανατολικά με το χωριό Ανδρολίκου (περί τα 5 χμ.).

Σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία, οι πλήρεις απογραφές πληθυσμού έχουν ως ακολούθως:

Το όμορφο τοπίο του χωριού, τα ωραία καθαρά του ακρογιάλια και η γειτνίασή του με το δάσος του Ακάμα με την πλούσια φυσική του βλάστηση ήταν επόμενο να προσελκύσουν το ενδιαφέρον για τουριστική ανάπτυξη. Στην παραθαλάσσια περιοχή του χωριού άρχισαν να ανεγείρονται τουριστικά καταλύματα και εξοχικές κατοικίες ενώ ενδιαφέρον για ανέγερση εξοχικών κατοικιών άρχισε να εκδηλώνεται και μέσα στο ίδιο το χωριό. Οι παραθεριστές στην περιοχή είναι ντόπιοι, κυρίως Λευκωσιάτες, αλλά και ξένοι που έρχονται εδώ μακριά από τον συνωστισμό και τον θόρυβο για λίγη ξεκούραση, αλλά και για να απολαύσουν την καθαρή θάλασσα και τις σπάνιες ομορφιές της γύρω περιοχής. Ιδιαίτερα μεγάλο αριθμό επισκεπτών δέχονται καθημερινά τα Λουτρά της Αφροδίτης. Οι επισκέπτες αυτοί είτε προέρχονται από την τουριστική περιοχή της Πάφου, είτε μένουν στα τουριστικά καταλύματα της Πόλης και του Λατσιού. Τον Αύγουστο ένας μεγάλος αριθμός Κυπρίων κατασκηνώνουν στην περιοχή δυτικά του Λατσιού μέχρι και τα Λουτρά της Αφροδίτης.

Από το γειτονικό λιμανάκι του Λατσιού, που βρίσκεται περί τα 4 χιλιόμετρα βορειοανατολικά του Νέου Χωριού, μπορεί ένας με βάρκα να περιδιαβάσει τις όμορφες ακτές του Ακάμα μέχρι τα Λουτρά της Αφροδίτης, τη Φοντάνα Αμορόζα αλλά και πιο πέρα μέχρι το ακρωτήρι του Ακάμα. Τόσο τα Λουτρά της Αφροδίτης, όσο και η Φοντάνα Αμορόζα και το ακρωτήρι του Ακάμα περιλαμβάνονται στα διοικητικά όρια του Νέου Χωριού.

Αναφέρεται ότι το χωριό είχε ιδρυθεί από εργάτες του μεγάλου αγροκτήματος Δυο Ποταμοί στην περιοχή του Ακάμα. Το αγρόκτημα αυτό υφίστατο από τα χρόνια της Φραγκοκρατίας, και ίσως το χωριό να είχε ιδρυθεί από τότε. Το αγρόκτημα πέρασε στα χέρια Τούρκων μετά την τουρκική κατάκτηση της Κύπρου (1570-71), τελικά όμως αγοράστηκε από Ελληνοκυπρίους. Η ονομασία Νέο Χωριό δόθηκε στον αρχικό οικισμό επειδή οι εργάτες του αγροκτήματος που τον ίδρυσαν, είχαν μεταφερθεί εκεί από άλλο χωριό ή άλλα χωριά.

Αναφέρεται πάντως ότι η περιοχή του χωριού ήταν κατοικημένη κατά την Αρχαιότητα. Υπάρχουν αρχαίοι τάφοι που πιστεύεται ότι είναι των Ρωμαϊκών χρόνων, καθώς και άλλες αρχαιότητες που δεν έχουν ακόμη διερευνηθεί επισταμένα. Κάπου στην περιοχή θα πρέπει να υφίστατο και η θρυλούμενη αρχαία πόλις Ακαμαντίς που δεν έχει ακόμη εντοπιστεί από την αρχαιολογική σκαπάνη.

Βλέπε λήμμα: Ακαμαντίς 

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει παλαιά εκκλησία, πολύ κοντά στο χωριό, αφιερωμένη στον άγιο Μηνά.

Βλέπε λήμμα: Μηνά άγιος

Η εκκλησία του χωριού είναι αφιερωμένη στον άγιο Γεώργιο.

Ο G. Jeffery (1918) δίνει την πληροφορία ότι το χωριό ονομαζόταν και Φραγκομάτα, ονομασία που ασφαλώς παραπέμπει στους Μεσαιωνικούς χρόνους. Ο ίδιος μελετητής παρατήρησε ότι υπήρχε στην περιοχή αρκετά μεγάλος αριθμός αγροτικών εκκλησιών που, αν ληφθεί υπόψιν η αραιότητα του πληθυσμού κατά το παρελθόν, είτε χρησιμοποιούνταν περιοδικά από περιπλανώμενες ομάδες ανθρώπων, είτε ανήκαν σε παλαιές και ξεχασμένες σήμερα αγρεπαύλεις και αγροκτήματα.

Πηγή

Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια