Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Καμπί- Kampi. Χωριό της επαρχίας Λευκωσίας, στη γεωγραφική περιφέρεια της Πιτσιλιάς, περί τα 39 χμ. νοτιοδυτικά της πρωτεύουσας.

Το Καμπί είναι κτισμένο σε μέσο υψόμετρο 880 μέτρων. Το βουνίσιο ανάγλυφο, διαμελισμένο από το ρυάκι Μαρούλλαινα, είναι τραχύ με στενές βαθιές κοιλάδες και ρεματιές που οι πλευρές τους είναι απότομες, σχεδόν κάθετες. Το ρυάκι Μαρούλλενασ αποτελεί βραχίονα του ποταμού του Ακακίου.

Βλέπε λήμμα: Μαρούλλενα ρυάκι

Από γεωλογικής απόψεως, τα κύρια πετρώματα της περιοχής είναι οι διαβάσες και οι γάββροι, πάνω στους οποίους αναπτύχθηκαν τα πυριτιούχα ανώριμα εδάφη.

Το χωριό, που βρίσκεται κοντά στα διοικητικά όρια Λευκωσίας - Λεμεσού, δέχεται μια μέση ετήσια βροχόπτωση περί τα 800 χιλιοστόμετρα. Η καλλιεργούμενη γη περιορίζεται στις κοιλάδες, σε μερικά ισιώματα και σε σχετικά ήπιες πλαγιές. Καλλιεργούνται κυρίως αμπέλια (οινοποιήσιμες ποικιλίες), αμυγδαλιές, λίγα φρουτόδεντρα, λαχανικά (πατάτες και ντομάτες), νομευτικά φυτά και λίγα όσπρια. Η κτηνοτροφία είναι περιορισμένη.

Το Καμπί περιλαμβάνεται στο σχέδιο ενιαίας αγροτικής ανάπτυξης Πιτσιλιάς και έχει ωφεληθεί απ' αυτό με τη βελτίωση αγροτικών δρόμων, την κατασκευή εγγειοβελτιωτικών έργων, την αξιοποίηση πηγών για σκοπούς άρδευσης και τη βελτίωση του υφιστάμενου αρδευτικού δικτύου.

Το χωριό χαρακτηρίζεται από μεγάλο πολυτεμαχισμό και μικροτεμαχισμό. Το ανεπαρκές αγροτικό δίκτυο και τα πολύ μικρά και σκόρπια κτήματα δημιουργούν σοβαρά προβλήματα στην ανάπτυξη της γεωργίας.

Το βουνίσιο ανάγλυφο της περιοχής επηρέασε το συγκοινωνιακό δίκτυο του χωριού που δεν είναι πυκνό. Ένας μόνο δρόμος συνδέει το Καμπί στα βορειοανατολικά με τα χωριά Φαρμακάς (περί τα 2 χμ.) και Γούρρι (περί τα 6 χμ.) και στα βορειοδυτικά με το χωριό Απλίκι (περί τα 4,5 χμ.).

Το δύσκολο γεωγραφικό περιβάλλον, η απομόνωση, το φτωχό συγκοινωνιακό δίκτυο και η μεγάλη απόσταση από την πρωτεύουσα είναι οι κύριοι παράγοντες που εμπόδισαν την πληθυσμιακή ανάπτυξη του χωριού, του οποίου ο πληθυσμός παρέμεινε αραιός, ενώ τώρα παρατηρείται μια σοβαρή τάση εγκατάλειψής του. Σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία, οι πλήρεις απογραφές πληθυσμού έχουν ως ακολούθως:

Ιστορικά στοιχεία

Το χωριό, που λέγεται και Καμπίν του Φαρμακά επειδή γειτονεύει με το χωριό Φαρμακάς, υφίστατο κατά την περίοδο της Φραγκοκρατίας. Ο ντε Μας Λατρί το περιλαμβάνει μεταξύ των κυπριακών χωριών που αρχικά είχαν δοθεί στους Ναΐτες ιππότες, αλλά περιήλθαν, μετά τη διάλυση του τάγματος των Ναϊτών, στους Ιωαννίτες ιππότες.

Βλέπε λήμμα: Φαρμακάς

Εάν η ονομασία του χωριού δεν προήλθε από ιταλικό ή γαλλικό όνομα κατά την περίοδο της Φραγκοκρατίας, θα πρέπει να θεωρήσουμε ότι σημαίνει μικρών διαστάσεων κάμπο (υποκορ: καμπίν), που ανήκε μάλιστα κάποτε σε κατοίκους του χωριού Φαρμακάς. Τούτο φαίνεται πιθανό, αφού διαφορετικά η ένδειξη του Φαρμακά θα ήταν αχρείαστη επειδή δεν υπάρχει άλλο χωριό με την ονομασία Καμπίν ώστε να ήταν απαραίτητος ο καθορισμός της τοποθεσίας του Φαρμακά για να το ξεχωρίζει. Ωστόσο και η λέξη κάμπος, που είναι μεσαιωνική, προήλθε από τη λατινική campus (και ιταλική campo).

Πάντως, από τον Λεόντιο Μαχαιρά αναφέρεται Κύπριος ευγενής με την ονομασία Πέτρος ντε Καμπίν που το 1367 είχε σταλεί από τον βασιλιά της Κύπρου Πέτρο Α' (1359 -1369) ως πρέσβης στον σουλτάνο της Αιγύπτου. Εκτός από το επίθετο ντε Καμπίν που χρησιμοποιούσε ο ευγενής αυτός, δεν αναφέρεται στις πηγές καμιά άμεση σύνδεσή του με το χωριό. Είναι όμως πιθανό είτε ο ίδιος είτε προγενέστερα μέλη της οικογένειάς του να υπήρξαν ιδιοκτήτες του χωριού από όπου άντλησαν και το οικογενειακό τους επίθετο, πράγμα συνηθισμένο κατά τα μεσαιωνικά χρόνια.

Ο Φλώριος Βουστρώνιος (16ος   αιώνας) αναφέρει το Καμπίν με το ίδιο ακριβώς όνομα, γράφοντας: Campin. Το περιλαμβάνει στον κατάλογο των χωριών που κατά την περίοδο της Φραγκοκρατίας ανήκαν στο Τάγμα των Ναϊτών και που μετά τη διάλυσή του, το 1313, πέρασαν στην ιδιοκτησία του Τάγματος των Ιωαννιτών.

Ο αρχιμανδρίτης Κυπριανός, πάλι, αναφέρει (Ἱστορία Χρονολογική..., 1788, σ. 13) το χωριό ως Καμποφάρμακα (τα). Κάνοντας λόγο για τον ποταμό Πηδιά, ο Κυπριανός γράφει ότι αυτός, τά πλείω χειμαρρωειδής, ἔχει καί διαφόρους τάς ἀρχάς του˙ κυριώτερον δέ ἀπό τά Καμποφάρμακα τῆς Ὀρεινῆς, καί ἀπό τά ἄνωθεν τοῦ  Ἀναλιόντα βουνά...

Εξαιτίας της απομόνωσης του χωριού, έφθασαν σ' αυτό καθυστερημένα οι διάφορες σύγχρονες διευκολύνσεις: ηλεκτρισμός και τηλεφωνική επικοινωνία μόλις το 1970, ενώ υδατοπρομήθεια το 1974.

Η εκκλησία του χωριού, κτίσμα του 1800, είναι αφιερωμένη στον άγιο Γεώργιο. Στον ίδιο άγιο είναι αφιερωμένο και ερειπωμένο σήμερα ξωκλήσι, περί τα 2 χμ. από το χωριό.

Πηγή

Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια