Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Η Τασούλα Προεστού Καριόλου γεννήθηκε το 1928 στον Άγιο Ερμόλαο της Κερύνειας. Ο πατέρας της Χριστόδουλος Προεστός καταγόταν από τη Λάπηθο και ήταν αδέλφια με την Ευφροσύνη Προεστού, τη γνωστή Κυρά της Λαπήθου που έσωσε τα 12 παλικάρια το 1974 από βέβαιο θάνατο, φιλοξενώντας τους επί έναν μήνα στο σπίτι της. Σύζυγος της ήταν ο δύτης Ανδρέας Καριόλου, ο οποίος ανακάλυψε το αρχαίο καράβι της Κερύνειας.

Όταν η ίδια φοιτούσε στο δημοτικό σχολείο και ο μικρότερος αδελφός της ήταν δύο χρονών, αναγκάστηκαν να αποχωριστούν τον πατέρα τους, που έφυγε μετανάστης στην Αφρική, στο Κονγκό. Η Τασούλα έζησε στον Άγιο Ερμόλαο με τη μητέρα και τον αδελφό της μέχρι τα 12 της χρόνια. Τα πρώτα χρόνια του γυμνασίου πηγαινοερχόταν στη Λευκωσία αλλά μετά, κάπου αρχές του ’40, μετακόμισε μαζί η μάνα και όλα τα αδέλφια, πέντε συνολικά, στη Λευκωσία, για να μπορέσουν να συνεχίσουν τις σπουδές τους στο γυμνάσιο. Το σπίτι τους ήταν στην εντός των τειχών Λευκωσία, κοντά στους αλευρόμυλους Μιτσίδη. Πρώτα πήγε στο Παγκύπριο Γυμνάσιο και μετά στην Αμερικανική Ακαδημία.

Θυμάται η ίδια: «Είχαμε στο χωριό περιουσία αλλά δεν μπορούσε να τα βγάλει πέρα. Πολύς κόσμος λόγω της φτώχειας σηκωνόταν κι έφευγε». Με λίγα πρόβατα, λίγες αγελάδες όπως είχε ο πατέρας της, λίγες κότες, λίγα κτήματα που δεν είχαν και πολύ νερό, δεν μπορούσε να ζήσει ο κόσμος. Έπρεπε να βρει άλλες πηγές. «Είχαμε ελιές, βγάζαμε λάδι, φυτεύαμε σιτάρι. Μερικά τα πουλούσαμε – τα ανταλλάζαμε με άλλα υπάρχοντα καθώς ο κόσμος τότε δεν είχε χρήματα, έφερνες εσύ χαλλούμι σου έδινα εγώ ψωμί – και τα υπόλοιπα τα κρατούσαμε για τις καθημερινές μας ανάγκες. Στην Αφρική ήταν ήδη ο θείος μου ο Χρίστος, αδελφός της μητέρας μου που του είπε ‘Χριστόδουλε να σε φέρω κοντά μου να δουλέψεις’, και πήγε. Μετά, αφού μεγάλωσαν τα δυο μου αδέλφια πήγαν κι αυτά μαζί του. Δούλευαν στην παραγωγή του καφέ. Πέρασε δύσκολα, μας είπε αργότερα. Αλλά για τη μητέρα μας ήταν μια ανακούφιση τα λεφτά που της έστελνε και ήθελε να μας στείλει όλους στο σχολείο, να μην πάει ο ένας και ο άλλος όχι»…

Η ζωή της άλλαξε όταν γνώρισε τον άντρα της Ανδρέα Καριόλου και μετακόμισε στην Κερύνεια. Όπως αφηγείται ήταν δύσκολο να πείσει τη μητέρα της να την αφήσει να κυκλοφορεί. Άντε μέχρι το ζαχαροπλαστείο στον Μακρύδρομο, στο Χάρικεϊν για να φάνε κανένα κοκ με τις φίλες της ή σε κάποιον αγώνα ποδοσφαίρου, εκεί που πρωτοείδε και τον Ανδρέα. «Έπαιζε ποδόσφαιρο στην Ομόνοια. Και ερχόταν στη γειτονιά κρατώντας, θυμάμαι, τη βαλιτσούλα του και πήγαινε να παίξει μπάλα». Κάποιες φορές αντάλλαξαν ματιές και χαμόγελα και σε ένα γήπεδο που υπήρχε εκεί στο κολυμβητήριο Λευκωσίας στον Άγιο Ανδρέα. Ένα χωμάτινο γήπεδο, θυμάται. «Μετά ήρθε να με ζητήσει από τη μάνα μου διότι τότε ο πατέρας ήταν ακόμα έξω. Αυτή δέχτηκε. ‘Αφού τη θέλεις’, λέει, ‘να την πάρεις’. Ήταν όμως αριστερός. ‘Δεν πειράζει’, λέω της μάνας μου. ‘Να δούμε το άτομο. Δεν θα δούμε το κόμμα’».

Το  1945 παντρεύτηκε τον Ανδρέα Καριόλου και μετακόμισαν στην Κερύνεια.  Όπως η ίδια θυμάται, «αρχές του ’50 και η Κερύνεια ήταν μια όμορφη και ήσυχη πόλη. Στο λιμανάκι υπήρχαν τότε μόλις δυο μαγαζιά, το ένα της Ατσιγγανούς και το άλλο της Τζούλιας, τότε που πωλούσαν σουβενίρ. Τι άλλο από λευκαρίτικα κεντήματα! Οι τουρίστες, πολύ λίγοι. Μετρημένοι στα δάκτυλα.» Εκεί ξεκίνησε να δουλεύει στο κατάστημα «νεωτερισμών» και «παιδικών» του Ανδρέα, του «Αρρή», όπως ήταν γνωστός ο μελλοντικός της σύζυγος. Αργότερα αυτό μετατράπηκε σε κατάστημα ειδών για τη θάλασσα. Ο ίδιος, πέρα από την αντιπροσωπεία που είχε και διένεμε κονιάκ και άλλα ποτά στην περιοχή της Κερύνειας, ξεκίνησε το 1957, την πρώτη σχολή υποβρύχιας κολύμβησης στην Κύπρο και όργωνε την Ανατολική Μεσόγειο και τα μικρασιατικά παράλια. 

Ο Ανδρέας και η Τασούλα έκαναν δύο παιδιά, τον Γλαύκο και τον Μάριο.

Η ανακάλυψη του ναυαγίου της Κερύνειας

Τις μέρες που έγινε η ανακάλυψη του ναυαγίου του καραβιού της Κερύνειας «ο άντρας μου πετούσε από τη χαρά του», λέει η ίδια. Ήταν 20 Νοεμβρίου του 1965. Σύμφωνα με τη γυναίκα του, την πρώτη ημέρα που το βρήκε, το έχασε κιόλας διότι του τελείωνε το οξυγόνο και το σκάφος απομακρυνόταν. Δεν είχε αφήσει ούτε ένα σημάδι για να το ξαναβρεί. Μετά από 400 καταδύσεις και ύστερα από τρία χρόνια κατάφερε να εντοπίσει ξανά τον θησαυρό της Κερύνειας.

Έγκλειστοι στο Dome

Κατά την τουρκική εισβολή αναγκάστηκαν να μείνουν έγκλειστοι για ένα χρόνο στο ξενοδοχείο Dome της Κερύνειας μαζί με άλλους 800 Κερυνειώτες. Με την απελευθέρωση τους

φιλοξενήθηκαν στη Λευκωσία στο σπίτι των αδελφικών φίλων τους Νεοπτόλεμου και Μαρίας Μιχαηλίδη και μετά μετακόμισαν σε οικία που τους δόθηκε, μια τουρκοκυπριακή στη Λάρνακα.

Ο Ανδρέας Καριόλου πνίγηκε στις  26 Απριλίου του 1977 στην προσπάθειά του να διασώσει Καναδό δεκανέα, μέλος της ειρηνευτικής δύναμης των Ηνωμένων Εθνών στην Κύπρο, που τον είχε εγκαταλείψει ο επίσης εκπαιδευτής του σε βάθος 120 ποδών, στη θάλασσα της Λάρνακας. 

Πηγή

Η γάτα που ήρθε προσφυγας από την Κερύνεια, εφ. Πολίτης, 12/01/2020