Κάλυμνος
Με το ελληνικό νησί Κάλυμνος, που βρίσκεται μεταξύ της Λέρου και της Κω, απέχει 20 χμ. από τις τουρκικές ακτές κι ανήκει στα Δωδεκάνησα, η Κύπρος είχε αναπτύξει σχέσεις κατά την Αρχαιότητα, κυρίως εμπορικές. Τούτο αποδεικνύεται από αρχαιολογικά ευρήματα, που καταδεικνύουν ότι οι σχέσεις αυτές εντάσσονται στο γενικότερο πλαίσιο των συνεχών και πυκνών εμπορικών και άλλων σχέσεων της Κύπρου με διάφορα νησιά του Αιγαίου.
Στην Κάλυμνο έχει βρεθεί επιγραφή, που χρονολογείται στον 3ο π.Χ. αιώνα, και η οποία περιέχει τιμητικό ψήφισμα των Καλυμνίων για έναν Κύπριο, τον Αρίστωνα Αρισταγόρα από την Αμαθούντα, επειδή αυτός πρόσφερε υπηρεσίες, σε όσους Καλυμνιώτες συναντούσε. Πιθανότατα ο Κύπριος αυτός, που πολιτογραφήθηκε πολίτης της Καλύμνου, ήταν έμπορος.
Στην Αμαθούντα πάλι, έχει βρεθεί επιτύμβια επιγραφή, από τάφο ενός Καλυμνίου που πέθανε νέος στην κυπριακή πόλη. Η επιγραφή (επιτύμβιον) είναι του 4ου/ 3ου π.Χ. αιώνα κι αναφέρει:
Ἤδε σε [Ν]ικόγενες, κεύθει χθών τῆλε
Καλύμν [ας]
πατρίδος, ἀκμαίαν δ’ ὤλεσα[ς ἡ] λικί-
αν
Δηλαδή:
Το χώμα αυτό σε σκεπάζει εδώ, Νικογέ-
νη, από την Κάλυμνο
την πατρίδα σου μακριά, που έχασες τα
ωραία νειάτα.
Ο Νικογένης αυτός από την Κάλυμνο, δεν γνωρίζουμε πώς και γιατί βρέθηκε στην Αμαθούντα όπου πέθανε. Ίσως ήταν ναυτικός, ίσως υπηρετούσε στην πόλη ως μισθοφόρος.
Οι δυο επιγραφές που αναφέραμε είναι χαρακτηριστικές των σχέσεων Καλύμνου και Κύπρου κατά την Αρχαιότητα.
Στα νεότερα χρόνια πολλοί Καλύμνιοι σφογγαράδες (η σπογγαλιεία είναι η βασικότερη απασχόληση των κατοίκων της Καλύμνου) έφθαναν μέχρι τα νερά της Κύπρου για να ψαρέψουν σφογγάρια, με τα καΐκια τους. Όταν μάλιστα ο καιρός δεν επέτρεπε να ξανοίγονται στο πέλαγος (γιατί φθάνουν μέχρι τα παράλια της Αφρικής πολύ συχνά), έδεναν σε κυπριακά λιμάνια όπου παρέμεναν για λίγες ή περισσότερες μέρες. Τέτοιες επισκέψεις Καλυμνίων σφογγαράδων ήσαν πυκνές και συνεχείς, σχεδόν καθ’όλη την περίοδο της Αγγλοκρατίας.