Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Οι πρώτες βουλευτικές εκλογές στην Κύπρο πραγματοποιήθηκαν στις 31 Ιουλίου 1960, δυο εβδομάδες πριν από την εγκαθίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Οι 50 έδρες της Βουλής ήταν, βάσει των συμφωνιών Ζυρίχης και Λονδίνου, διαμοιρασμένες: Οι 35 απ' αυτές ανήκαν στην ελληνοκυπριακή κοινότητα και οι υπόλοιπες 15 στην τουρκοκυπριακή. Η κάθε μια από τις δυο κοινότητες εξέλεγε τους δικούς της βουλευτές. Οι υποψηφιότητες υπεβλήθησαν στις 21 Ιουλίου 1960. Υποψηφιότητα υπέβαλαν τριάντα υποψήφιοι του Πατριωτικού Μετώπου, πέντε υποψήφιοι του ΑΚΕΛ και δέκα ανεξάρτητοι υποψήφιοι. Δύο από τους ανεξάρτητους απέσυραν την υποψηφιότητας τους. Το Πατριωτικόν Μέτωπον  πήρε ποσοστό 56.1%  πήρε 30 έδρες  και το ΑΚΕΛ με 35%  πήρε πέντε έδρες.

 

Πρώτος πρόεδρος της Βουλής εξελέγη ο επικεφαλής του συνδυασμού του Πατριωτικού Μετώπου Γλαύκος Κληρίδης, ενώ πρώτος αντιπρόεδρος της Βουλής εξελέγη ο Τουρκοκύπριος Ορχάν Μουντερίσογλου.

 

Εκλογές τουρκικής κοινότητας: Οι υποψηφιότητες των Τουρκοκυπρίων υπεβλήθησαν στις 21 Ιουλίου 1960. Υπέβαλαν υποψηφιότητα 23 άτομα. Τις 15 έδρες της τουρκοκυπριακής κοινότητας κατέλαβε η Εθνική Τουρκική Ένωση Κύπρου υπό τον Φαζίλ Κιουτσούκ. Οι βουλευτές των εκλογικών περιφερειών Λευκωσίας, Λάρνακας και Κερύνειας ανακηρύχθηκαν χωρίς ψηφοφορία. Ψηφοφορία έγινε στη Λεμεσό, στην Αμμόχωστο και στην Πάφο.

 

Μετά τις πρώτες βουλευτικές εκλογές της 31 Ιουλίου 1960, διεξήχθησαν στην Κύπρο βουλευτικές εκλογές με τους Τουρκοκύπριους να απέχουν  γιατί από το 1963 αποσύρθηκαν σε θυλάκους που δημιούργησαν και απέφυγαν τη συνεργασία με τους   Έλληνες Κυπρίους στα πλαίσια των νομίμων διαδικασιών του κράτους. Δημιούργησαν, αντίθετα, δικές τους χωριστικές καταστάσεις, στα πλαίσια των οποίων διενεργούν και εκλογές για ανάδειξη δικού τους «προέδρου» καθώς και μελών χωριστής παράνομης «Βουλής».

 

Οι Έλληνες Κύπριοι διεξήγαγαν βουλευτικές εκλογές για ανάδειξη των 35 ελληνικών μελών της Βουλής, με το πλειοψηφικό σύστημα, το 1970 και το 1976.

 

Αναλυτικά

Οι πρώτες εκλογές στην Κυπριακή Δημοκρατία για ανάδειξη των μελών της Βουλής των Αντιπροσώπων διεξήχθησαν με το πλειοψηφικό σύστημα την 31η Ιουλίου 1960. Τα τελικά συγκεντρωτικά αποτελέσματα και η κατανομή των εδρών παρατίθενται βάσει στοιχείων της Κεντρικής Υπηρεσίας Εκλογών.

Οι τριάντα πέντε έδρες της ελληνικής κοινότητας στη Βουλή κατανέμονταν ως ακολούθως:

Εκλογική Περιφέρεια Λευκωσίας     12
Εκλογική Περιφέρεια Αμμοχώστου   7
Εκλογική Περιφέρεια Λεμεσού           7
Εκλογική Περιφέρεια Πάφου             4
Εκλογική Περιφέρεια Λάρνακας        3
Εκλογική Περιφέρεια Κερύνειας        2

Οι δεκαπέντε έδρες της τουρκικής κοινότητας στη Βουλή κατανέμονταν ως ακολούθως:

Εκλογική Περιφέρεια Λευκωσίας      5
Εκλογική Περιφέρεια Αμμοχώστου  3
Εκλογική Περιφέρεια Λεμεσού          2
Εκλογική Περιφέρεια Πάφου            2
Εκλογική Περιφέρεια Λάρνακας       2
Εκλογική Περιφέρεια Κερύνειας      1

Στις εκλογές κατήλθαν δύο κομματικοί συνδυασμοί, των συνεργαζόμενων κομμάτων του Α.Κ.Ε.Λ.¹ και του Πατριωτικού Μετώπου².

Οι τριάντα πέντε έδρες κατανεμήθηκαν ως ακολούθως: Α.Κ.Ε.Λ. πέντε έδρες, Πατριωτικό Μέτωπο τριάντα έδρες.

ΤΕΛΙΚΑ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΤΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

Εγγεγραμμένοι ψηφοφόροι 239 167  
Ψήφισαν 138 218 57,79%
Άκυρα ψηφοδέλτια 2 115 1,53%
Έγκυρα ψηφοδέλτια 136 103 98,47%
Αριθμός υποψηφίων 43  

Βουλευτές της ελληνικής κοινότητας κατά κόμμα και εκλογική περιφέρεια 

Λευκωσία

Α.Κ.Ε.Λ.

Εζεκίας Παπαϊωάννου
Ανδρέας Ζιαρτίδης

Πατριωτικό Μέτωπο

Γλαύκος Κληρίδης (Πρόεδρος Βουλής)
Λέλλος Δημητριάδης
Χαρίδημος Χατζηχάρος
Νίκος Κόσης
Βάσος Λυσσαρίδης
^{Τίτος Φάνος3}
Μιχαλάκης Σαββίδης
^{Πέτρος Στυλιανού4
Γεώργιος Τομπάζος5}
Ιωσήφ Γιαμάκης

Αμμόχωστος

Α.Κ.Ε.Λ.

Χαμπής Μιχαηλίδης

Πατριωτικό Μέτωπο

Νίκος Αγγελίδης
Κώστας Χριστοδουλίδης⁶
Ανδρέας Καρσεράς
Παύλος Παυλάκης
Γεώργιος Σάντης
Παναγιώτης Τουμαζής

Λεμεσός

Α.Κ.Ε.Λ.

Γιάγκος Ποταμίτης

Πατριωτικό Μέτωπο

Αντώνης Αναστασιάδης
Αιμίλιος Φράγκος
Στέλιος Μιχαηλίδης
Χριστόδουλος Μιχαηλίδης
Ανδρέας Παπαδόπουλος (Δάφνης Παναγίδης)⁷
Λεύκιος Ροδοσθένους⁸

Πάφος

Α.Κ.Ε.Λ.

Χρύσης Δημητριάδης

Πατριωτικό Μέτωπο

Γεώργιος Ιωαννίδης
Ηρόδοτος Νικολαΐδης
Πανίκος Σιβιτανίδης

Λάρνακα

Πατριωτικό Μέτωπο

Σταύρος Ποσκώτης
Γεώργιος Τζιρκώτης9
Σωτήρης Γιαννάκης

Κερύνεια

Πατριωτικό Μέτωπο

Φειδίας Παρασκευαΐδης
Ανδρέας Γιάγκου

Βουλευτές της τουρκικής κοινότητας κατά εκλογική περιφέρεια

Λευκωσία

Οσμάν Ορέκ (Μεχμέτ Κεμάλ Ντενίς)¹⁰
Φαζίλ Μουσταφά Πλουμέρ (Ιμπραχίμ Ορχάν)^{11, 12}
Ριζά Χαλίτ Αλή¹²
Σελτσιούκ Σιακίρ Σομέκ¹²
Ουμίτ Σουλεϊμάν Ονάν

Αμμόχωστος

Χασάν Αντνάν Γκιουβενέρ¹²
Νιαζί Μανιέρα (Νεμπίλ Ναμπί)^{12, 13}
Μπουρχάν Ναλμπάντογλου¹²

Λεμεσός

Χουσεΐν Ντερβίς
Ραμαντάν Τζεμίλ¹²

Πάφος

Αχμέτ Αζίζ Αλτάι12
Χαλίτ Κιαζίμ Σιεμσιεντίν (Αϊλά Χαλίτ Κιαζίμ)^{12, 14}

Λάρνακα

Ορχάν Μουντερίσογλου (Αντιπρόεδρος Βουλής)¹²
Νεντζέτ Χουσεΐν¹²

Κερύνεια

Αχμέτ Μιντχάτ Μπερμπέρογλου
 

Αντιπρόσωποι θρησκευτικών ομάδων¹⁵

Μαρωνιτών

Ιωάννης Μαυρίδης

Αρμενίων

Μπερτζ Τιλπιάν

Λατίνων

Άντονυ Πιετρώνη

 

 

 

1 Ανορθωτικό Κόμμα Εργαζόμενου Λαού (Α.Κ.Ε.Λ.)

Ιδρύθηκε στις 14 Απριλίου 1941 και ήταν το διάδοχο σχήμα του Κομμουνιστικού Κόμματος Κύπρου, το οποίο συστάθηκε στις 15 Αυγούστου 1926 και το 1931, μετά τα Οκτωβριανά, τέθηκε από τις αποικιακές αρχές εκτός νόμου.

2 Πατριωτικό Μέτωπο

Προήλθε από μετασχηματισμό του Ενιαίου Δημοκρατικού Μετώπου Αναδημιουργίας (Ε.Δ.Μ.Α.), που ιδρύθηκε την 1η Απριλίου 1959.

3 Την 21η Απριλίου 1966 ο Τίτος Φάνος, με επιστολή του προς την ολομέλεια της Βουλής των Αντιπροσώπων, υπέβαλε την παραίτησή του από το βουλευτικό αξίωμα, αποδεχόμενος το διορισμό του από τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Αρχιεπίσκοπο Μακάριο Γ΄ ως Υπουργού Συγκοινωνιών και Έργων στις 19 Απριλίου του 1966. Η βουλευτική έδρα παρέμεινε κενή.

4 Ο Πέτρος Στυλιανού εκλέχθηκε στις βουλευτικές εκλογές της 31ης Ιουλίου 1960 ως υποψήφιος του Πατριωτικού Μετώπου στην εκλογική περιφέρεια Λευκωσίας. Το 1962 διαγράφηκε από το Πατριωτικό Μέτωπο και παρέμεινε ανεξάρτητος βουλευτής για το υπόλοιπο της θητείας του.

5 Την 21η Απριλίου του 1966 ο Γεώργιος Τομπάζος, με επιστολή του προς την ολομέλεια της Βουλής των Αντιπροσώπων, υπέβαλε την παραίτησή του από το βουλευτικό αξίωμα, αποδεχόμενος το διορισμό του από τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Αρχιεπίσκοπο Μακάριο Γ΄ ως Υπουργού Γεωργίας και Φυσικών Πόρων στις 19 Απριλίου του 1966. Η βουλευτική έδρα παρέμεινε κενή.

6 Ο Κώστας Χριστοδουλίδης εκλέχθηκε στις βουλευτικές εκλογές της 31ης Ιουλίου 1960 ως υποψήφιος του Πατριωτικού Μετώπου στην εκλογική περιφέρεια Αμμοχώστου. Το 1966 διαγράφηκε από το Πατριωτικό Μέτωπο και παρέμεινε ανεξάρτητος βουλευτής για το υπόλοιπο της θητείας του.

7 Ο Δάφνης Παναγίδης εκλέχθηκε στην αναπληρωματική εκλογή που διεξήχθη στις 25 Σεπτεμβρίου 1960 για πλήρωση της κενωθείσας έδρας του Ανδρέα Παπαδόπουλου, ο οποίος διορίστηκε Υπουργός Συγκοινωνιών και Έργων από τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Αρχιεπίσκοπο Μακάριο Γ΄ στις 16 Αυγούστου 1960, και στις 28 Σεπτεμβρίου 1960 έδωσε τη νενομισμένη διαβεβαίωση ενώπιον της ολομέλειας της Βουλής των Αντιπροσώπων και ανέλαβε καθήκοντα βουλευτή. Το 1966 παραιτήθηκε από το βουλευτικό αξίωμα και η έδρα παρέμεινε κενή.

8 Ο Λεύκιος Ροδοσθένους έχασε τη βουλευτική του ιδιότητα μετά από απόφαση της ολομέλειας της Βουλής των Αντιπροσώπων, ημερομηνίας 21ης Ιουλίου 1961. Η βουλευτική έδρα παρέμεινε κενή.

9 Ο Γεώργιος Τζιρκώτης εκλέχθηκε στις βουλευτικές εκλογές της 31ης Ιουλίου 1960 ως υποψήφιος του Πατριωτικού Μετώπου στην εκλογική περιφέρεια Λάρνακας. Το 1966 διαγράφηκε από το Πατριωτικό Μέτωπο και παρέμεινε ανεξάρτητος βουλευτής για το υπόλοιπο της θητείας του.

10 Ο Μεχμέτ Κεμάλ Ντενίς εκλέχθηκε στην αναπληρωματική εκλογή που διεξήχθη στις 25 Σεπτεμβρίου 1960 για πλήρωση της κενωθείσας έδρας του Οσμάν Ορέκ, ο οποίος διορίστηκε Υπουργός Άμυνας από τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Αρχιεπίσκοπο Μακάριο Γ΄ στις 16 Αυγούστου 1960, και στις 28 Σεπτεμβρίου 1960 έδωσε τη νενομισμένη διαβεβαίωση ενώπιον της ολομέλειας της Βουλής των Αντιπροσώπων και ανέλαβε καθήκοντα βουλευτή.

11 Ο Ιμπραχίμ Ορχάν εκλέχθηκε στην αναπληρωματική εκλογή που διεξήχθη στις 25 Σεπτεμβρίου 1960 για πλήρωση της κενωθείσας έδρας του Φαζίλ Μουσταφά Πλουμέρ, ο οποίος διορίστηκε Υπουργός Γεωργίας και Φυσικών Πόρων από τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Αρχιεπίσκοπο Μακάριο Γ΄ στις 16 Αυγούστου 1960, και στις 28 Σεπτεμβρίου 1960 έδωσε τη νενομισμένη διαβεβαίωση ενώπιον της ολομέλειας της Βουλής των Αντιπροσώπων και ανέλαβε καθήκοντα βουλευτή.

12 Το Δεκέμβριο του 1961 δημιουργήθηκε η ανεξάρτητη τουρκική ομάδα, στην οποία εντάχθηκαν έντεκα από τους δεκαπέντε Τουρκοκύπριους βουλευτές του Τουρκικού Εθνικού Μετώπου (Ιμπραχίμ Ορχάν, Ριζά Χαλίτ Αλή, Σελτσιούκ Σιακίρ Σομέκ, Χασάν Αντνάν Γκιουβενέρ, Νεμπίλ Ναμπί, Μπουρχάν Ναλμπάντογλου, Ραμαντάν Τζεμίλ, Αχμέτ Αζίζ Αλτάι, Χαλίτ Κιαζίμ Σιεμσιεντίν, Ορχάν Μουντερίσογλου, Νεντζέτ Χουσεΐν). Ο Αντιπρόεδρος της Βουλής Ορχάν Μουντερίσογλου ήταν ο πρόεδρος της ανεξάρτητης τουρκικής ομάδας, ο Ριζά Χαλίτ Αλή ο αντιπρόεδρος και ο Μπουρχάν Ναλμπάντογλου ο γραμματέας.

13 Ο Ναμπί Νεμπίλ εκλέχθηκε στην αναπληρωματική εκλογή που διεξήχθη στις 25 Σεπτεμβρίου 1960 για πλήρωση της κενωθείσας έδρας του Μανιέρα Νιαζί, ο οποίος διορίστηκε Υπουργός Υγείας από τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Αρχιεπίσκοπο Μακάριο Γ΄ στις 16 Αυγούστου 1960, και στις 28 Σεπτεμβρίου 1960 έδωσε τη νενομισμένη διαβεβαίωση ενώπιον της ολομέλειας της Βουλής των Αντιπροσώπων και ανέλαβε καθήκοντα βουλευτή.

14 Στις 24 Σεπτεμβρίου 1963 ο Κιαζίμ Σιεμσιεντίν Χαλίτ σκοτώθηκε σε αυτοκινητικό δυστύχημα. Τη θέση του κατέλαβε η σύζυγός του, Κιαζίμ Αϊλά Χαλίτ, η οποία έδωσε τη νενομισμένη διαβεβαίωση ενώπιον της ολομέλειας της Βουλής των Αντιπροσώπων και ανέλαβε καθήκοντα βουλευτή στις 25 Οκτωβρίου 1963.

15 Αντιπρόσωποι θρησκευτικών ομάδων

Οι θρησκευτικές ομάδες των Αρμενίων, των Λατίνων και των Μαρωνιτών εκπροσωπούνταν με εκλεγμένους αντιπροσώπους τους στην Ελληνική Κοινοτική Συνέλευση μέχρι τη μεταβίβαση των νομοθετικών αρμοδιοτήτων της στη Βουλή το Μάρτιο του 1965. Από το 1965 μέχρι το 1970 οι τρεις αντιπρόσωποι εκπροσωπούσαν την ομάδα τους στη Βουλή με ετήσια παράταση της θητείας τους.