Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Κέντρο Εικαστικών Τεχνών και Έρευνας- Ίδρυμα Κώστα και Ρίτας Σεβέρη CVAR. Βρίσκεται στην οδό Ερμού 285, στην  εντός των τειχών πόλης της Λευκωσίας. Το κτίριο που στεγάζει το Κέντρο ήταν χάνι την περίοδο της Τουρκοκρατίας και αργότερα μετατράπηκε σε αλευρόμυλο. Μετά από ενέργειες του Ιδρύματος Κώστα και Ρίτας Σεβέρη, το κτίριο αναστηλώθηκε για να στεγάσει το Κέντρο, η δημιουργία του οποίου χρηματοδοτήθηκε από τα προγράμματα USAID, UNDP-ACT, EEA Grants – Norway Grants και DeMinimis. Άνοιξε τις πύλες του στο κοινό στις 15 Σεπτεμβρίου 2014. 

Φιλοξενεί την ιδιωτική συλλογή των Κώστα και Ρίτας Σεβέρη, η οποία αποτελείται από περισσότερους από 1000 πίνακες περιηγητών – ζωγράφων που επισκέφθηκαν την Κύπρο από τον 18ο μέχρι τον 20ο αιώνα, εκατοντάδες κυπριακά αναμνηστικά αντικείμενα (συμπεριλαμβανομένων και από το Κυβερνείο 1878-1960), εκατοντάδες δείγματα κυπριακής και ευρωπαϊκής ενδυμασίας, κεντήματα, υφάσματα και τέλος περισσότερα από 10,000 βιβλία που αφορούν την Κύπρο, την Ελλάδα, την Τουρκία και την Εγγύς Ανατολή, για τέχνη και ιστορία. Παλιά βιβλία όσο και βιβλία αναφοράς, μεγάλα αρχεία με ημερολόγια των περιηγητών, άρθρα εφημερίδων που γράφτηκαν για την Κύπρο όπως και πληθώρα φωτογραφιών από το 1880 μέχρι το 1950.

Το CVAR διαθέτει επίσης Ερευνητικό Κέντρο. Οι δραστηριότητες του Κέντρου έχουν επίσης στόχο την επαφή και την επαναπροσέγγιση των δύο κοινοτήτων.

Ο επισκέπτης βλέπει την εξέλιξη της αρχιτεκτονικής, του τοπίου, της καθημερινής ζωής, αλλά και την ενδυμασία σε σχέση με την εξέλιξη της κυπριακής κοινωνίας: στην αρχή βλέπεις ότι οι ενδυμασίες ήταν εντελώς ανατολίτικες, ύστερα σιγά-σιγά αρχίζουν να δυτικοποιούνται. Τα έργα δίνουν μια πληθώρα πληροφοριών για τον τρόπο ζωής των Κυπρίων και τις αλλαγές του μέσα από τα χρόνια. Απεικονίζουν μνημεία και τοπία, σκηνές από την καθημερινότητα των Κυπρίων, τόσο σε δημόσιους (δρόμους, καφενεία, αγορές) όσο και σε εσωτερικούς χώρους. Την ίδια στιγμή, τα έργα τα ίδια αποτελούν ιστορικά τεκμήρια της εποχής τους δίνοντάς μας την ευκαιρία  για μελέτη των τρόπων  αναπαράστασης της Κύπρου και των ανθρώπων της από τους Ευρωπαίους ζωγράφους.

Σύμφωνα με τη δρα Σεβέρη, η οποία έχει μελετήσει τους τρόπους αναπαράστασης της Κύπρου από ξένους ζωγράφους, (έρευνα η οποία εκδόθηκε με τίτλο «Travelling Artists in Cyprus 1700-1960» (2003): «Στην ερμηνεία των ξένων ζωγράφων υπάρχουν δύο σημεία: υπάρχουν αυτοί οι ρομαντικοί ζωγράφοι οι οποίοι ήρθαν να ανακαλύψουν την Ανατολή, να δουν ένα νησί διαφορετικό, πιο εξωτικό… Παράλληλα, προς το τέλος του 19ου αιώνα έχουμε παραδείγματα από Άγγλους ζωγράφους οι οποίοι χρησιμοποίησαν την τέχνη προσπαθώντας να δείξουν την Κύπρο σαν ένα παραμελημένο νησί, ώστε να μπορέσουν μετά να δικαιολογήσουν την παρουσία τους ως ευεργετική. Οι καλλιτέχνες αυτοί δουλεύουν μέσα στο πνεύμα του Οριενταλισμού και της Αποικιοκρατίας. Αυτήν την προσέγγιση μπορούμε να τη δούμε πολύ καλά μέσα από πίνακες όπου για παράδειγμα οι Άγγλοι παρουσιάζονται πάντα καθαροί και συγυρισμένοι ενώ οι Κύπριοι είναι πάντα ρακένδυτοι, μέσα στα παζάρια, και πάντοτε σε πλήθη. Οι Άγγλοι παρουσιάζουν τον εαυτό τους πάντα σε μικρούς αριθμούς, ή μονάδες και πάντα σε απόσταση από τους Κυπρίους. Οι απεικονίσεις αυτές αλλάζουν μέχρι τις αρχές του εικοστού αιώνα, όταν οι Άγγλοι αρχίζουν να προωθούν το νησί ως τουριστικό προορισμό πια και παρουσιάζουν μια Κύπρο εντελώς διαφορετική» (CVAR).

Μετονομάζεται σε Δημοτικό Πολιτιστικό Κέντρο

Μετά τις δυσκολίες που αντιμετώπιζε το Κέντρο, σε σχέση με την επιβίωσή του, έπειτα από σχετικές διευθετήσεις, το Κέντρο Εικαστικών Τεχνών και Έρευνας κατάφερε να ξεπεράσει τους σκοπέλους και να εξακολουθήσει τη λειτουργία του. Το κτίριο περιήλθε στην κατοχή του Δήμου Λευκωσίας με το Ίδρυμα Κώστα & Ρίτας Σεβέρη να διατηρούν τη διαχείρισή του για τα επόμενα δεκαπέντε χρόνια. 

Η διαδικασία αγοράς του κτηρίου ξεκίνησε τον Νοέμβριο του 2019. Κατόπιν αιτήματος του Δήμου, με επιστολή ημερομηνίας 13 Νοεμβρίου 2019, ζητήθηκε όπως περιληφθεί στο Τετραετές Πρόγραμμα Αναζωογόνησης/Αναβίωσης Πράσινης Γραμμής 2017-2020 πρόσθετη χορηγία για την αγορά του εν λόγω κτηρίου.

 Το Υπουργικό Συμβούλιο ενέκρινε το συγκεκριμένο κονδύλι τον Ιανουάριο του 2020. Με επιστολή της, ημερομηνίας 16 Μαρτίου 2020, η Επαρχιακή Διοίκηση Λευκωσίας ενημέρωσε το Δήμο για την απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, δηλαδή για την επιχορήγηση του ποσού εξαγοράς του εν λόγω κτηρίου ύψους € 1.500.000. 

Σε περίπτωση που το Ίδρυμα Κώστα και Ρίτας Σεβέρη επιλέξει να αποχωρήσει από το κτήριο μετά την πάροδο κάποιων χρόνων, ο Δήμος ως ιδιοκτήτης του κτηρίου μπορεί να το αξιοποιήσει για άλλους σκοπούς.

Πηγή

Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια