Αράπ Αχμέτ τέμενος
Τζαμί που βρίσκεται στο βορειοδυτικό τμήμα της Παλιάς Λευκωσίας. Κτίστηκε στα τέλη του 16ου ή τον 17ο αιώνα και επισκευάστηκε κατά το 1845. Ονομάστηκε έτσι προς τιμήν του Τούρκου στρατιωτικού Αράπ Αχμέτ που πήρε μέρος στην πολιορκία και κατάληψη της Λευκωσίας κατά το 1570. Το όνομα του ίδιου συνδέεται με σοβαρές επισκευές στο κύριο υδραγωγείο της πόλης. Πρόκειται για ένα από τα ελάχιστα τζαμιά που κτίστηκαν από τους Οθωμανούς μετά την κατάληψη της Κυπρου. Τα περισσότερα τεμένη λειτούργησαν μέσα σε χριστιανικές εκκλησίες.
Ρυθμός
Το τέμενος κτίστηκε σύμφωνα με τον κλασσικό οθωμανικό ρυθμό, που αναπτύχθηκε κατά τον 16ο αιώνα. Ο ρυθμός αυτός είχε δεχθεί πολλές επιδράσεις από τις βυζαντινές μορφές με πολύ χαρακτηριστικό στοιχείο την ανάπτυξη της θολοδομίας. Ο πυρήνας του κτιρίου αποτελείται από ένα τετράγωνο μεγάλο χώρο καλυμμένο με θόλο διαμέτρου περίπου 6 μέτρων και τέσσερα τεταρτοσφαίρια στις γωνιές. Τον θόλο στηρίζουν 8 κολώνες που προεξέχουν από τους περιμετρικούς τοίχους. To Mihrab είναι κοσμημένο με ένα είδος σταλακτιτών. Μπροστά από τον κύριο χώρο υπάρχει στοά καλυμμένη με τρεις τρουλλίσκους στηριγμένους σε τετράγωνες κολώνες, με καμάρες μεταξύ τους. Στα δυτικά του κτιρίου βρίσκεται ο μιναρές που συνδέεται μ' αυτό εσωτερικά. Στην αυλή του διατηρείται οκτάγωνη βρύση και τάφοι. Είναι το μοναδικό δείγμα αυτού του ρυθμού στη Λευκωσία.
Το γεγονός ότι τόσο στο περιτείχισμα του χώρου του τεμένους όσο και στα γειτονικά κτίρια υπάρχουν αρχιτεκτονικά μέλη με γλυπτό διάκοσμο, καθώς και μια συλλογή από ταφόπετρες στο πάτωμα του κτιρίου, οδηγούν στο συμπέρασμα ότι στον ίδιο χώρο προϋπήρχε κάποια σημαντική Καθολική εκκλησία. Οι ταφόπετρες προέρχονται από τον 14ο , 15ο και 16ο αιώνα και περιέχουν μερικά ονόματα γνωστών φράγκικων οικογενειών.
Πηγή:
Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια