Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Στις αρχές της Γεωμετρικής εποχής κατακλύζουν την Κύπρο μικρά πήλινα ειδώλια που απεικονίζουν τη "θεά με υψωμένα χέρια". Η θεά αυτή εμφανίζεται σε διάφορα μέρη της Κύπρου και επιζεί μέχρι και τον 5^ο αι. π. Χ.  Έχει εισαχθεί από την Κρήτη, πιθανόν από Κρήτες που ήλθαν στην Κύπρο μετά την Κάθοδο των Δωριέων ( 1100 π.Χ.). Σταδιακά αφομοιώθηκε με την τοπική Μεγάλη Θεά της γονιμότητας.

Πιστεύεται πως η συγκεκριμένη στάση των χεριών της θεάς δηλώνει ευλογία και χαιρετισμό προς τους πιστούς και όχι δέηση.

Ενώ δεν έχει έλθει στο φως καμιά μαρτυρία μέχρι σήμερα στην Κύπρο για τη συνέχιση της λατρείας του "κερασφόρου θεού" και του "θεού του ταλάντου" της Εποχής του Χαλκού, η αδιάλειπτη λειτουργία του ιερού της Αφροδίτης στην Πάφο, καθώς και διάφορες επιγραφές και κεραμικά, μαρτυρούν ότι η Ελληνίδα θεά εξακολουθούσε να λατρεύεται στην Κύπρο καθ΄ όλη τη Γεωμετρική Εποχή, ακόμη και αργότερα. Παριστάνεται να φορά στο κεφάλι ψηλό πόλο, κόσμημα στο λαιμό. Λουριά ή κορδόνια κρέμονται από το λαιμό και περνούν ανάμεσα στους μαστούς της, για να κρατούν το φόρεμα, τα  οποία υπενθυμίζουν τον "κεστόν ιμάντα" της Αφροδίτης, που απαντά και στα μικρά χάλκινα αγάλματα του 12^ου αι. π.Χ.  

Εκτός από αυτές τις θεότητες, οι Φοίνικες, που είχαν ήδη απλωθεί σε διάφορα μέρη του νησιού, εισήγαγαν δύο δικές τους θεότητες, την Αστάρτη, θεά του έρωτα και της γονιμότητας, και τον Ηρακλή - Μελκάρτ. Προς τιμή των δύο αυτών θεοτήτων και για να ασκούν τη λατρεία τους οι Φοίνικες έκτισαν δύο ναούς στο Κίτιον.

Η "θεά με υψωμένα χέρια" συγχωνεύεται με τον τύπο της γυμνής Αστάρτης που λατρευόταν στο Κίτιον, ίσως και στην Πάφο. Στο λυχνοστάτη, που βρισκόταν στη Συλλογή Χατζηπροδρόμου, έχουμε μια εξαίρετη παράσταση της θεάς.  Απεικονίζεται γυμνή, με λυγισμένα χέρια, πόλο στο κεφάλι,  κηλίδες ερυθράς βαφής στα μάγουλά της, μεγάλα σκουλαρίκια και βραχιόλια.

Προς τιμή των θεών γίνονταν διάφορες θυσίες, όπως μαρτυρούν οστά ζώων που βρέθηκαν σε διάφορα ιερά και ζωγραφιστές παραστάσεις πάνω σε αγγεία. Στο λαιμό ενός αμφορέα εικονίζονται ανθρώπινες μορφές που μεταφέρουν ένα ζώο για θυσία. Πίσω τους στέκει μια γυναικεία μορφή με υψωμένα χέρια, που ίσως παριστάνει τη θεά ή, το πιθανότερο, την ιέρειά της, αφού ακολουθεί την πομπή.

Μια επιγραφή στο φοινικικό αλφάβητο, χαραγμένη σε θραύσμα κυπέλλου του τέλους του 9 ου  αι. π.Χ., αναφέρεται σ΄ ένα Φοίνικα κάτοικο της Ταμασσού, που πρόσφερε θυσίες στην Αστάρτη και μετά έκοψε τα μαλλιά του, τα έβαλε σ΄ αυτό το αγγείο και τα αφιέρωσε στη θεά. Αυτό το κύπελλο βρέθηκε στο ναό της θεάς στο Κίτιον.

Η μυθολογία της Εγγύς Ανατολής έχει επηρεάσει την ελληνική μυθολογία. Πολλά από αυτά τα δάνεια έγιναν κατά τις πρώτες επαφές των Μυκηναϊων με τους κατοίκους της Εγγύς Ανατολής στην Ανατολική Μεσόγειο, και ειδικότερα στην Κύπρο. Οι πρώιμοι ελληνικοί μύθοι που υιοθέτησης οι Έλληνες από την Εγγύς Ανατολή κυκλοφορούσαν στην Πάφο τον 10^ο αι. και έτσι μπορούσαν να αποτελούν πηγή έμπνευσης για τους ντόπιους  αγγειογράφους.