Δημοσιογράφος, επικεφαλής της ΕΟΚΑ Β μετά το θάνατο του Γεώργιου Γρίβα για μικρό χρονικό διάστημα. Ο Λευτέρης Παπαδόπουλος υπήρξε εκ των έντονων επικριτών του Προέδρου Μακαρίου από τη δεκαετία του 1960 αφού ανήκε στην ενωτική παράταξη. Τάχθηκε υπέρ του Σχεδίου Ατσεσον και στήριζε σε κάθε του κίνηση τον Στρατηγό Γρίβα. Γεννήθηκε στην Πάφο με ρίζες από τη Μελίνη της επαρχίας Λεμεσού το 1942. Σπούδασε στην Αθήνα και υπήρξε μέλος των κυπριακών φοιτητικών οργανώσεων. Στις 10 Αυγούστου 1977 καταδικάστηκε σε 80 χρόνια φυλάκιση για συμμετοχή του στην ΕΟΚΑ Β, αλλά απολύθηκε το 1984. Πέθανε το Σάββατο 4 Μαΐου 2019 στη Λευκωσία.
Φοιτητής
Ο Λευτέρης Παπαδόπουλος φαίνεται να πολιτικοποιείται στην Αθήνα ως φοιτητής μετά την επικράτηση του πραξικοπήματος της 21ης Απριλίου 1967. Τότε ο στρατιωτικός διοικητής Αθηνών καθαίρεσε το εκλεγμένο Συμβούλιο της ΕΦΕΚ, μέλος του οποίου ήταν και ο Γιάννος Κρανιδιώτης. Το καθεστώς διόρισε άλλα συμβούλια τόσο στην ΕΦΕΚ όσο και στην ΟΕΦΕΚ, αποτελούμενα από έμπιστους της χούντας. Ισχυρότερος παράγοντας της ΟΕΦΕΚ ήταν ο Λευτέρης Παπαδόπουλος.
Το 1968 ο Γρίβας δοκίμασε να οργανώσει στην Αθήνα φιλοβασιλικό κίνημα και να εκπαιδεύσει αντάρτικές ομάδες. Το εγχείρημα απέτυχε και το καθεστώς συνέλαβε μερικούς από τους πρωταγωνιστές. Μεταξύ αυτών ήταν και ο Λευτέρης Παπαδόπουλος, ο οποίος απελάθηκε στην Κύπρο.
Σύμφωνα με το αρχείο της ΕΦΕΚ, ο Λ. Παπαδόπουλος, από τη Λεμεσό όπου διέμενε, συνέχιζε να διαδραματίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στις δραστηριότητες του φοιτητικού κινήματος. Το 1968 ιδρύθηκε η Δράσις, που είχε πρόεδρο τον Στέλιο Χρηστίδη, στέλεχος αργότερα της ΕΟΚΑ Β. Η Δράσις, με τη βοήθεια του καθεστώτος, επιβλήθηκε ως η κύρια φοιτητική κίνηση και ήλεγχε τόσο την ΕΦΕΚ όσο και την ΟΕΦΕΚ, μέχρι το 1974.
Παρά τις κατά καιρούς διαφωνίες της ΕΦΕΚ και της ΟΕΦΕΚ με τον Γεώργιο Παπαδόπουλο, κυρίως λόγω της ταύτισης τους με τον Στρατηγό Γρίβα ο οποίος ήταν φιλοβασιλικών φρονημάτων, οι φοιτητικές οργανώσεις βρίσκονταν σε στενή επαφή με το καθεστώς, από το οποίο έπαιρναν οικονομική βοήθεια, είτε απευθείας, είτε από τον Ασλανίδη μέσω του ΠΡΟ-ΠΟ, είτε από εφοπλιστές φίλα προσκείμενους στην Χούντα.
Για το ρόλο της ελεγχόμενης από τη χούντα ΟΕΦΕΚ, αναφέρεται ο ίδιος ο Λευτέρης Παπαδόπουλος, σε έκθεσή του, ημερομηνίας 28 Μαρτίου 1969, που υπέβαλε στο τοπικό κλιμάκιο της ελληνικής ΚΥΠ στη Λευκωσία. Ο Λευτέρης Παπαδόπουλος, αφού περιγράφει τις σχέσεις και τις διασυνδέσεις του με τον πρώην διοικητή της ΚΥΠ και αρχηγό του ΙΔΕΑ Αλέξανδρο Νάτσινα, με σκοπό τον έλεγχο του φοιτητικού κινήματος, αναφέρει τα εξής:
"Εκδηλωθείσης της επαναστάσεως της 21ης Απριλίου ετέθην αυθημερόν εις την διάθεσιν της. Και ούτω: Την 28 Απριλίου 67 το 7ον ΕΓ/ΓΕΣ μοι διέθεσεν λεωφορείον, σίτισιν και διαμονήν εις στρατιωτικούς καταυλισμούς διά τριακονταμελή ομάδα Κυπρίων φοιτητών. Περιωδεύσαμεν επί πενθήμερον συνθηματολογούντες υπέρ της Επαναστάσεως".
Μεταξύ των επιτευγμάτων του, ο Λευτέρης Παπαδόπουλος, περιγράφει στην έκθεση του και το εξής: "Κατά την αυτήν περίοδον παρέδωσα εις το 2ον ΕΓ/ΣΔΑ τα αρχεία των ΟΕΦΕΚ-ΕΦΕΚ, παρέχων ταυτοχρόνως πάσαν δυνατήν εξυπηρέτησιν προς εκκαθάρισιν των". Η Στρατιωτική Διοίκηση Αθηνών "εκτιμώσα τας παντοειδείς προς την Επανάστασιν υπηρεσίας" του, του παραχώρησε "δελτίον ταυτότητος του 2ου ΕΓ/ΣΔΑ υπ' αριθμόν 16 δι' ου εκαλούντο "Άπασαι αι Πολιτικαί, Στρατιωτικαί και Αστυνομικαί Αρχαί όπως μοι παρέχωσι πάσαν δυνατήν εξυπηρέτησιν προς επιτυχίαν του έργου μου"".
Ο Λ. Παπαδόπουλος παραχώρησε στην ασφάλεια ονομαστικό κατάλογο των Κυπρίων φοιτητών στις ανατολικές χώρες. Παραχώρησε επίσης στο 2ο Γραφείο της Στρατιωτικής Διοίκησης Αθηνών τους αριθμούς 200 διαβατηρίων Κυπρίων φοιτητών, στις πιο πάνω χώρες
Το 1972 καταγράφηκε η ανοιχτή ρήξη της ΕΦΕΚ με το καθεστώς, η οποία είχε να κάνει περισσότερο με την υπόγεια αντιπαράθεση μεταξύ των ομάδων του Δημήτριου Ιωαννίδη και του Γεώργιου Παπαδόπουλου εντός της χούντας, παρά με τις δημοκρατικές ευαισθησίες της ΕΦΕΚ.
Η «καλή συμπεριφορά»
Ύστερα από τις απελάσεις, η ΕΦΕΚ ζήτησε κατ' επανάληψη εμμέσως συγγνώμη από το καθεστώς. Ενδεικτικά παραδείγματα:
Στις 16 Μαΐου 1973 εξέδωσε ανακοίνωση με αφορμή τη συμπλήρωση ενός χρόνου από τις απελάσεις και ζητούσε να τους επιτραπεί να επιστρέψουν: "Η όλη στάσις των απελαθέντων έδειξε τον υγιή χαρακτήρα των, την εθνικήν των συνείδησιν και ότι κάθε άλλον παρά αποβλητέα στοιχεία εκ του εθνικού κορμού είναι". Η "καλή συμπεριφορά" της ΕΦΕΚ επιβεβαιώθηκε και από την πλήρη απουσία της από την εξέγερση του Πολυτεχνείου.
Στις 28 Νοεμβρίου 1973, τρεις μέρες μετά το πραξικόπημα του Ιωαννίδη, η ΟΕΦΕΚ συνεχάρη το νέο καθεστώς. Την ίδια μέρα τα μέλη της ΕΦΕΚ που είχαν απελαθεί απέστειλαν τηλεγράφημα, προσωπικά, στον Δημήτριο Ιωαννίδη:
"Ημείς οι απελαθέντες Κύπριοι φοιτηταί, μέλη των Δ.Σ. της ΕΦΕΚ και ΟΕΦΕΚ σας συγχαίρομεν ολοψύχως διά την υπό την ηγεσίαν σας επιτυχίαν της νέας επαναστάσεως". Αφού επέκριναν τον Παπαδόπουλο, ο οποίος τους απέλασε, έκλεισαν το τηλεγράφημά τους, ως εξής:
"Ταξίαρχε,
Είμεθα παρά το πλευρόν σας. Οι απανταχού της γης Έλληνες Κύπριοι φοιτηταί τους οποίους εμείς εκπροσωπούμεν σας συμπαρίστανται ολοψήχως. Ζήτω το Έθνος, Ζήτω η Ένωσις".
Σε άλλο τηλεγράφημα προς τους Γκιζίκη, Ανδρουτσόπουλο και Μπονάνο, οι απελαθέντες φοιτητές, έγραφαν:
"Απηλάθημεν διότι ακριβώς πιστεύομεν εις τα ίδια ιδανικά και αγωνιζόμεθα διά τους ίδιους σκοπούς της νέας Επαναστάσεως".
Στις 11 Ιανουαρίου 1974 το καθεστώς Ιωαννίδη ανακοίνωσε την άρση της απαγόρευσης εισόδου στην Ελλάδα του διοικητικού συμβουλίου της ΕΦΕΚ. Στις 22 Ιανουαρίου ήρθη και το μέτρο της απέλασης του Δ.Σ. της ΟΕΦΕΚ, οι οποίοι μπορούσαν πλέον να επιστρέψουν ελεύθερα στην Ελλάδα. Εκπρόσωποι των φοιτητών έδωσαν συνέντευξη τύπου στη Λευκωσία και ευχαρίστησαν δημόσια το καθεστώς για την απόφασή του.
Δημοσιογράφος
Επιστρέφοντας στην Κύπρο ο Λευτέρης Παπαδόπουλος άρχισε να εργάζεται ως δημοσιογράφος. Εργάστηκε στην εφημερίδα Εθνική της οποίας αργότερα και συγκεκριμένα το 1975 ήταν και ο κατά νόμον υπέυθυνος. Στις 26 Απριλίου 1974, η εφημερίδα υποστήριξε ανοικτά την παράνομη δραστηριότητα της «ΕΟΚΑ Β΄» με το κύριο άρθρο «ΖΗΤΩ Η ΕΟΚΑ Β΄». Το 1985 άρχισε να εκδίδει την Εβδομαδιαία πολιτική εφημερίδα της δεξιάς που κυκλοφορούσε κάθε Σάββατο με την ονομάσια "Ελληνική".
Αρθρογράφησε κατά καιρούς και σε άλλες εφημερίδες μεταξύ των οποίων και η εβδομαδιαία Ελευθερία της Γνώμης από το 1987 έως και το 1990.
Η διαδοχή
Μετά την επιστροφή του στην Κύπρο έγινε μέλος της ΕΟΚΑ Β και ανέλαβε τομεάρχης της Οργάνωσης στη Λεμεσό με το ψευδώνυμο "Κεραυνός". Μετά το θάνατο του Γεωργίου Γρίβα τον Ιανουάριο του 1974, ανέλαβε συναρχηγός της ΕΟΚΑ Β’ αντικαθιστώντας των Γεώργιο Καρούσο για λίγες εβδομάδες μαζί με τον επιχειρηματία Κίκη Κωνσταντίνου μέχρι την αντικατάστασή τους από τον Κροίσο Χριστοδουλίδη και αργότερα το Νάσο Σκλαβενίτη, τον οποίο επέβαλε το Καθεστώς Ιωαννίδη.
Οι υποψήφιοι για την διαδοχή του Γρίβα ήταν
Η απόφαση για την ηγεσία της ΕΟΚΑ Β θα λαμβάνονταν από την Αθήνα. Ο Κοσμάς Μαστροκόλιας, μετέφερε στην Κύπρο την γραμμή του καθεστώτος Δημήτριου Ιωαννίδη, με ένα πρωτόκολλο συνεργασίας που όριζε πως ο αγώνας θα συνεχιζόταν, ο Καρούσος θα απομακρυνόταν από την Κύπρο ενώ ο νέος αρχηγός θα απεστέλλετο από την Ελλάδα για να αναλάβει την διοίκηση. Τελικά, αρχηγός μετά τον Κροίσο Χριστοδουλίδη διορίστηκε ο Νάσος Σκλαβενίτης, ο οποίος είχε έδρα την Ελλάδα, και στην Κύπρο δημιουργήθηκε τοπική διοίκηση με στρατιωτικό διοικητή τον Κίκη Κωνσταντίνου και πολιτικό διοικητή τον Λευτέρη Παπαδόπουλο.
Στις 24 Απριλίου 1974, έγινε η πρώτη επιχείρηση της ΕΟΚΑ μετά τον θάνατο του Γρίβα. Στο χωριό Πάνω Αγγλεισίδες κουκουλοφόροι έκαναν επιδρομή, μπήκαν σε καφενεία και σπίτια και κακοποίησαν μακαριακούς ακόμη και μπροστά στα παιδιά τους. Αντιδρώντας στην ενέργεια αυτή, η κυβέρνηση κήρυξε την ΕΟΚΑ Β παράνομη οργάνωση. Τον Μάιο του 1974, ο Γεώργιος Ράφτης στην Πάφο, διέταξε κλοπή μεγάλης ποσότητας πυρομαχικών από το Κέντρο Εκπαίδευσης Νεοσυλλέκτων Γεροσκήπου. Κατά την πορεία των ανακρίσεων οι στρατιωτικές αρχές έμαθαν τα ονόματα όσων συμμετείχαν. Ως αποτέλεσμα, συνελήφθη όλη η ομάδα Ράφτη. Ο Παπαδόπουλος ζήτησε από τον Ράφτη να του παραδώσει τον οπλισμό και ξέσπασε διαμάχη ανάμεσα τους. Ο Ράφτης ζήτησε να εκτελεστούν μέλη της οικογένειας Τσέλεπου στην Πάφο, ως ριψάσπιδες και διασπαστές. Ο Παπαδόπουλος του απάντησε «Είσαι παληάνθρωπος, ανίκανος και τρελλός... Λυπούμαι, αλλά η οργάνωσις δεν διοικείται από σαρκοβόρα που τρων τις σάρκες των».
Οι σχέσεις των δυο τοπικών συναρχηγών Κωνσταντίνου και Λευτέρη Παπαδόπουλου ήταν γεμάτη εντάσεις καθώς διαφωνούσαν σε μια σειρά θεμάτων ενώ πίεζαν επιτακτικά την Αθήνα για να τους συνδράμει, όταν το καθεστώς Ιωαννίδη αποφάσισε την αντικατάσταση τους από τον λοχαγό Κροίσο Χριστοδουλίδη.
Η σύλληψη
Ο Λευτέρης Παπαδόπουλος συνελήφθη ύστερα από επιχείρηση του Εφεδρικού Σώματος με την κωδική ονομασία «Τα άλογα είναι στο στάβλο». Η επιχείρηση πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη 11 Ιουλίου 1974 σε σπίτι στη Δασούπολη. Είχε προγραμματισθεί στην οδό Ανδρέα Αβρααμίδη συγκέντρωση στελεχών της ΕΟΚΑ Β. Συνελήφθησαν πέραν του Λευτέρη Παπαδόπουλου, ο λοχαγός της Εθνικής Φρουράς Ανδρέας Παπαπέτρου, ο δικηγόρος Κυριάκος Σαβεριάδης, ο οικονομολόγος Αρης Χατζηγεωργίου και ο ιδιοκτήτης της οικίας Γεώργιος Μίτσιγγας.
Τέσσερις μέρες μετά την πλήρη εξάρθρωση της ΕΟΚΑ Β πραγματοποιήθηκε το πραξικόπημα από την Ελληνική Χούντα και ακολούθησε η Εισβολή.
Βλέπε Βίντεο: Κατάσχεση όπλων της ΕΟΚΑ Β
Βιβλία
Ο Λευτέρης Παπαδόπουλος έχει γράψει δύο πολυσέλιδα αυτοβιογραφικά βιβλία για την ΕΟΚΑ Β΄ καταγράφοντας "τις προδοσίες" που κατά την άποψη του διέπραξε ο Μακάριος επί της Κύπρου. Σε συνέντευξή του στην ακροδεξιά εφημερίδα Στόχος στην Αθήνα παραδέκτηκε ότι επί χρόνια προσπαθούσε να πείσει τον στρατηγό Γρίβα να δώσει την εντολή για να δολοφονηθεί ο Μακάριος ώστε να να σωθεί η Κύπρος, αλλά ο Γρίβας αρνήθηκε να το κάνει. Θεωρούσε τον εαυτό του αντικομουνιστή και πίστευε ότι η Κύπρος κινδύνευε από τη διείσδυση της ΕΣΣΔ μέσω του ΑΚΕΛ.
Το βιβλίο Πολιτικά κείμενα 1971 – 1974 του Γεώργιου Γρίβα – Διγενή είναι άγνωστο για τους περισσότερους αφού δεν κυκλοφόρησε ποτέ. Κατασχέθηκε ενώ βρισκόταν ακόμα στο τυπογραφείο ενώ λίγες μέρες αργότερα (Ιανουάριος 1977) συνελήφθη και ο Λευτέρης Παπαδόπουλος ο οποίος ήταν ο επιμελητής - εκδότης του βιβλίου. Στη συνέχεια κατηγορήθηκε για ανάμιξή του στο πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου κατά του αρχιεπισκόπου Μακαρίου και αντιμετώπιζε βαρύτατες κατηγορίες. Μεταξύ άλλων κατηγοριών ήταν και η κατοχή και εκτύπωση στασιαστικών εγγράφων. Τα έγγραφα που επικαλείτο η αστυνομία δεν ήταν τίποτε άλλο από το εν λόγω βιβλίο με τα πολιτικά κείμενα του Γρίβα τα οποία γράφτηκαν κατά την πολυτάραχη περίοδο μεταξύ του 1971 – 1974.
Με το βιβλίο αυτό ο Παπαδόπουλος υπερασπίζεται τoν Γρίβα και τη δράση του ενώ εξαπολύει μύδρους εναντίον του Μακαρίου αλλά και του Γλαύκου Κληρίδη.
Στον πρόλογό του ο Λευτέρης Παπαδόπουλος, αφού εκθειάζει τον Γρίβα, παραθέτει τα κείμενά του Αρχηγού, θέλοντας όπως γράφει, να δώσει μια σημαντική ιστορική μαρτυρία και να φωτίσει μια σελίδα της ιστορίας «η οποία περισσότερον πάσας άλλης εγνώρισε την πλαστογραφίαν και διαστροφήν, από τους πλείστους εξ όσων ασχολήθηκαν με αυτήν».
Περιεχόμενα βιβλίου
Πρόλογος
Εισαγωγή
Μακάριος και Γ. Παπαδόπουλος
Η πρόκλησις
Καλείσθε σεις νέοι!
Προ της καθόδου
Η απόδρασις
Οι Αγγλοαμερικάνοι
Θέλομεν στρατόν του «ΟΧΙ»
Αβάντε λοιπόν Μακάριε
Η συνάντησις
Όχι κ. Γλαύκε Κληρίδη
Ο πυρπολητής των ψυχών
Το μέλλον της Κύπρου
Αι επιχειρήσεις της Τηλλυρίας
Οι πλαστογράφοι
Απάντησις εις Γ. Παπαδόπουλον
Δύο ερωτήματα
Έτσι υπονομέυθη η Ένωσις
Αποστολή δολοφονίας
Η Γερμανία πληροφορείται
Ας προσέξει ο πρόεδρος
Αποδεχόμεθα αναμέτρηση
Μακάριος – Κληρίδης
Επίλογος
Παράρτημα (βοηθητικά κείμενα): Η προϊστορία της ανωμαλίας – Τρία αποκαλυπτικά κείμενα – Οι οπαδοί του Μακαρίου – Η Ε.Σ.Ε.Α. απαντά εις Μακάριον – Διεθνής Επιτροπή Νομικών (έκθεσις Τζ. Γκάρρετ) – Αποκαλύψεις Γλ. Κληρίδη.
Το βιβλίο είναι αφιερωμένο «Εις την αγωνίστριαν της Ε.Ο.Κ.Α. η οποία ως γνήσια Ελληνίδα επετέλεσε, κατά τρόπον αξιοθαύμαστον και με αυταπάρνησιν το εθνικό της Χρέος προκειμένου, η Κύπρος να ενωθή με την Μητέρα ΕΛΛΑΔΑ»
Σχετικά με τις κατηγορίες που αφορούσαν το βιβλίο η κατηγορούσα αρχή (δικηγόρος Κώστας Κυπρίδημος) ισχυρίστηκε ότι: Μεταξύ Αυγούστου και 17ης Δεκεμβρίου 1976 εκτύπωσε έγγραφα υπό τον τίτλο "Πολιτικά Κείμενα 1971-74" στο οποίον περιέχονται σχόλια τα οποία είναι ενδεχόμενο να ενθαρρύνουν την προσφυγή σε βία.
Η υπεράσπιση του Λευτέρη Παπαδόπουλου (δικηγόρος Ανδρέας Ευτυχίου) απάντησε ότι: Δεν αποδείχθη υπόθεση γιατί η Κατηγορούσα Αρχή απέτυχε να αποδείξει δόλια πρόθεση του κατηγορουμένου και δεύτερο δεν απεδείχθη η ερμηνεία του υπό κρίση βιβλίου είναι στασιαστικού περιεχομένου. Ο κατηγορούμενος προέβη στη σύνταξη βιβλίου καλοπίστως.
Συγκεκριμένα για την εκτύπωση του βιβλίου «Πολιτικά Κείμενα» το δικαστήριο απεφάσισε:
«Εχοντες υπ' όψιν το περιεχόμενον των σχολίων του κατηγορουμένου, τους χαρακτηριοσμούς τους οποίους ούτος χρησιμοποιεί διά τον Πρόεδρον της Δημοκρατίας, την Κυβέρνησιν, τα όργανα ασφαλείας του κράτους, τας επικρατούσας συνθήκας κατά την περίοδον της εκτυπώσεως του βιβλίου ως ανέφερεν η Κατηγορούσα αρχή των οποίων το Δικαστήριον λαμβάνει δικαστικήν γνώσιν, ευρίσκομεν ότι η κατηργορούσα αρχή απέδειξε πέραν πάσης λογικής αμφιβολίας και την πρώτην κατηγορίαν ως εκ τούτου ευρίσκομεν τον κατηγορούμενον ένοχον επί της πρώτης κατηγορίας».
Τελικά, στις 10 Αυγούστου 1977 ο τριανταπεντάχρονος τότε Λευτέρης Παπαδόπουλος καταδικάστηκε συνολικά σε φυλάκιση 80 ετών γιατί βρέθηκε ένοχος και στις εννέα κατηγορίες που αντιμετώπιζε (μεταξύ αυτών και η κατηγορία για το βιβλίο) αλλά θα εξέτιε ποινή φυλάκισης ισοβίων δεσμών δηλαδή 30 χρόνων. Οι άλλες κατηγορίες είχαν σχέση με την παράνομη δράση του ως ηγετικό μέλος της ΕΟΚΑ Β. Ο Λευτέρης Παπαδόπουλος εξέτισε τελικά εφτά χρόνια φυλάκισης.
Το 2010 ο Ελευθέριος Παπαδόπουλος εξέδωσε δίτομο βιβλίο με τίτλο: Η μαρτυρία μου ενώπιον της Ad Hoc επιτροπής της Κυπριακής Βουλής δια τον "Φάκελον Κύπρου": προδότες και προδοσίες εις βάρος της πατρίδος μου, της γλυκείας Κύπρου (Λευκωσία: [χ.ο.], 2010).
Πηγές: