Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Στεγάζεται στο φρούριο (κάστρο) της Λεμεσού, ιδρύθηκε το 1986 και αποτελεί συνέχεια του Κυπριακού Μουσείου. Εκτίθενται αντικείμενα μέσα από τα οποία αντικατοπτρίζεται το ιστορικό γίγνεσθαι της Κύπρου, η οικονομική, κοινωνική και θρησκευτική ζωή, καθώς και άλλες πτυχές της καθημερινής ζωής στο νησί από τον 3ο μέχρι το 18ο αιώνα μ.Χ. Καλύπτονται με άλλα λόγια η πρωτοχριστιανική, παλαιοχριστιανική και βυζαντινή περίοδος, η φραγκοκρατία, βενετοκρατία και τέλος η τουρκοκρατία.

Παρουσιάζεται επίσης πλούσιο φωτογραφικό υλικό που αφορά τις βυζαντινές και μεσαιωνικές οχυρώσεις της Κύπρου, καθώς και αντιπροσωπευτικά εκκλησιαστικά μνημεία των προαναφερθέντων περιόδων.

Ιστορία της Μεσαιωνικής Κύπρου- Η Κύπρος προπύργιος της Δύσης (Ψηφιακός Ηρόδοτος- Αρχείο ΡΙΚ).

Στο ισόγειο έχουν τοποθετηθεί συστηματικά, με επεξηγηματικά σχόλια, διάφορες ταφόπλακες από ρωμαιοκαθολικές και ελληνορθόδοξες μεσαιωνικές εκκλησίες, που φέρουν ανάγλυφες παραστάσεις λαϊκών και εκκλησιαστικών προσωπικοτήτων των Λουζινιανικών και Βενετικών χρόνων. Εντυπωσιακή είναι μια σειρά γύψινων εκμαγείων του γλυπτού διακόσμου του μεσαιωνικού καθεδρικού ναού της Αγίας Σοφίας στην κατεχόμενη Λευκωσία.

Στις αίθουσες του ισογείου εκτίθενται επίσης κιονόκρανα και άλλα αρχιτεκτονικά μέλη από πρωτοχριστιανικές βασιλικές κι ένα βενετικό θύρωμα από τη Λευκωσία. Στην κεντρική αίθουσα του ανωγείου υπάρχουν επιπρόσθετα δείγματα αρχιτεκτονικών μελών από πρωτοχριστιανικές βασιλικές, που περιλαμβάνουν μια τράπεζα προσφορών, θωράκια, παράθυρα, ανάγλυφα, κιονόκρανα, κιονίσκους και διάφορα άλλα. Στα πλευρικά κελιά αντιπροσωπεύεται η κυπριακή και εισαγμένη κεραμική από τον 4ο μέχρι τον 19ο αιώνα μ.Χ. με εκλεκτά δείγματα πήλινων αγγείων και ομοειδών έργων. Στους ίδιους χώρους υπάρχουν μερικά εκθέματα επιγραφών και ανάγλυφων και σε ειδικές προθήκες παρουσιάζονται μεταλλοτεχνικά έργα, κυρίως όπλα και πανοπλίες, ξυλόγλυπτα, χαλκωματικά και άλλα. Σε παρόμοιες προθήκες, στο μέσο της κύριας αίθουσας, εκτίθενται κοσμήματα, σφραγίδες, λύχνοι, νομίσματα, μικροτεχνήματα και διάφορα άλλα έργα εκκλησιαστικής τέχνης.

Η οθωμανική κατάκτηση της Κύπρου (Ψηφιακός Ηρόδοτος- Αρχείο ΡΙΚ)

Σε ειδική προθήκη υπάρχει ένας σκελετός που ανήκει σε κάποιον από τους υπερασπιστές της Λευκωσίας, ο οποίος είχε πέσει στα χέρια των Τούρκων πολιορκητών, στα 1570, και κατακρεουργήθηκε.

Διαβάστε επίσης: Πολιορκία και άλωση της Λευκωσίας από τους Τούρκους

Το Κάστρο

Το Κάστρο στο οποίο στεγάζεται η μεσαιωνική συλλογή, χρονολογείται στην περίοδο της τουρκοκρατίας (γύρω στα 1590) και ενσωματώνει τμήματα του προγενέστερου μεσαιωνικού κάστρου. Από αρχαιολογικές έρευνες που έγιναν στο χώρο, φαίνεται ότι το κάστρο κτίστηκε πάνω από μια παλαιοχριστιανική βασιλική (4ος-7ος αι. μ.Χ.) και ένα μεσοβυζαντινό μνημείο (10ος-11ος αι. μ.Χ.). Άλλα ευρήματα μαρτυρούν την ύπαρξη ενός σημαντικού ναού, πιθανώς του πρώτου λατινικού καθεδρικού της πόλης. Από την τουρκοκρατία και μέχρι το 1940 το Κάστρο χρησιμοποιείτο ως φυλακή. Όταν ιδρύθηκαν οι Κεντρικές Φυλακές στη Λευκωσία, το Κάστρο της Λεμεσού δόθηκε στο Τμήμα Αρχαιοτήτων και χρησιμοποιήθηκε ως Επαρχιακό Αρχαιολογικό Μουσείο Λεμεσού από το 1948 μέχρι το 1964, οπότε παραχωρήθηκε στην Εθνική Φρουρά λόγω των διακοινοτικών ταραχών. Από το 1987 μέχρι σήμερα φιλοξενεί μέρος της Μεσαιωνική Συλλογής του Κυπριακού Μουσείου.

Πηγές

Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια

Τμήμα Αρχαιοτήτων Κύπρου