Ιωάννης Κύπριος
Κύπριος αγωνιστής καθ’ όλη τη διάρκεια της ελληνικής επανάστασης, που πολέμησε τόσο στη ξηρά όσο και στη θάλασσα. Δεν είναι γνωστός ο ακριβής τόπος καταγωγής του στην Κύπρο. Στην Ελλάδα πήγε είτε αμέσως μετά την έναρξη του αγώνα, ως εθελοντής, είτε πιο πριν. Πάντως, σύμφωνα προς διάφορα πιστοποιητικά του που σώζονται στα ελληνικά κρατικά αρχεία, μετείχε στην επανάσταση από την αρχή της.
Βλέπε λήμμα: Ελληνική Επανάσταση και Κύπρος
Μετά τη λήξη του αγώνα και τη σύσταση του Ελληνικού κράτους, ο Ιωάννης (του οποίου ο χαρακτηρισμός ως Κύπριος παρέμεινε τελικά ως επίθετό του) εγκαταστάθηκε μόνιμα εκεί. Κατά το 1865, σε προχωρημένη πλέον ηλικία, διέμενε στο Κρανίδι της Ερμιονίδος απ’ όπου υπέβαλε, στις 10 Μαΐου, προς την ελληνική κυβέρνηση αίτηση μαζί με πιστοποιητικά για την δράση του, γράφοντας μεταξύ άλλων ότι: ... Ταῦτα [=τα πιστοποιητικά του] ὑποβάλλων ὑπ' ὄψιν τῆς Σ. Ἐπιτροπῆς εὐελπιστῶ, ὅτι θέλει με κατατάξει εἰς τήν χορείαν τῶν συναγωνιστῶν μου καθ' ὅσον μάλιστα προβεβηκώς τήν ἡλικίαν στεροῦμαι καί αὐτῶν τῶν πρός τό ζῆν ἀναγκαιοτέρων...
Προς την αρμόδια επιτροπή ο Ιωάννης Κύπριος είχε υποβάλει ταυτόχρονα και πιστοποιητικά που βεβαίωναν τη συμμετοχή του σε πάρα πολλές μάχες, υπογραμμένα από διάφορους οπλαρχηγούς και πλοιάρχους του αγώνα, μεταξύ των οποίων και ο Μακρυγιάννης, ο Νικόλας Μέξης, ο Νικόλας Λάμπρου, ο Κώστας Γεκώνης, ο Νικηταράς, ο Π. Ζαφειρόπουλος, ο Ανάργυρος Χατζηαργυρού κ.α.
Από τα πιστοποιητικά που κατείχε, φαίνεται ότι ο Ιωάννης Κύπριος είχε πάρει μέρος σε σημαντικές και μεγάλες μάχες σε διάφορα μέρη, όπως στα Δερβενάκια, στον Πειραιά, στο Ναύπλιο, στην Τριπολιτσά (=Τρίπολη της Πελοποννήσου). Φαίνεται επίσης ότι αρχικά είχε υπηρετήσει στο ναυτικό, ως πυροβολητής στα καράβια Ἡρακλῆς και Ἐπαμεινώνδας, και είχε πάρει μέρος κατά το 1821 σε διάφορες ναυμαχίες όπως στο Ερίσσιον, στη Μυτιλήνη, στη Σάμο, στη Ρόδο και αλλού, όπου κι ἐξετέλεσε τά χρέη του μέ ὅλην τήν ἀπαιτουμένην γενναιότητα, δραστηριότητα, ἀψηφῶν τόν κίνδυνον τῆς ζωῆς του καί μέ εὐπείθειαν εἰς τούς ἀνωτέρους του...
Φαίνεται ότι μετά τον Αύγουστο του 1821 εγκατέλειψε το ναυτικό κι εντάχθηκε στον στρατό ξηράς οπότε και πήρε μέρος σε πολλές σημαντικές μάχες υπό διαφόρους οπλαρχηγούς. Κατά πάσαν πιθανότητα παρέμεινε στην Ελλάδα μέχρι το τέλος της ζωής του.
Πηγή
Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια