Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Στέλεχος της Αριστεράς. Η Κλειώ Χριστοδουλίδου γεννήθηκε στη Λεμεσό το 1904 από εργατική οικογένεια με καλή οικονομική κατάσταση. Πέθανε στην Αθήνα το 1992. Ο πατέρας της ήταν μαραγκός, άνθρωπος προοδευτικών αντιλήψεων, ο οποίος οργάνωσε την πρώτη Συντεχνία Ξυλουργών.

Ο μεγάλος της αδελφός, Κώστας Χριστοδουλίδης (Σκελέας), ο κατοπινός πρώτος Γ.Γ. του Κ. Κ. Κύπρου, γεννήθηκε το 1899 και ήταν επίσης ξυλουργός.  Ο δεύτερος της αδελφός, ο Χριστόδουλος Χριστοδουλίδης (Αλέξης), γεννήθηκε το 1902 και ήταν διανοούμενος. Ήταν μέλος του «Συλλόγου των 12» και έγραφε λογοτεχνική κριτική από μαρξιστικής πλευράς.

» Βλέπε Αφιέρωμα Αριστερά και Κύπρος

Το 1924, ο Αλέξης μαζί με το Λεωνίδα  Στρίγγο, μετέπειτα σημαίνον στέλεχος του ΚΚΕ, έφυγαν για τη Μόσχα να σπουδάσουν πολιτικές επιστήμες και να επιστρέψουν για να βοηθήσουν το νεοσύστατο τότε Κόμμα. Μέσα σε ένα τέτοιο περιβάλλον η νεαρή Κλειώ δραστηριοποιήθηκε και οργάνωσε τον πρώτο πυρήνα γυναικών του Κομουνιστικού Κόμματος Κύπρου. 

Το 1925 συγκροτήθηκε πυρήνας του ΚΚΚ στο Βαρώσι και ήταν η πρώτη γυναίκα που εντάχθηκε σε αυτόν. Στο ιδρυτικό Συνέδριο στις 14 και 15 Αυγούστου του 1926 είχε το προνόμιο να λάβει μέρος ως αντιπρόσωπος της Αμμοχώστου. Η ίδια περιγράφει τα γεγονότα ως εξής: «Μαζί με τον αδελφό μου πήγαμε στη Λεμεσό. Κατεβήκαμε στο Δημόσιο Κήπο και μείναμε ώσπου σουρούπωσε. Εκεί μας συνάντησε κάποιος κομματικός και μας οδήγησε στο μικρό δωματιάκι του γνωστού σπιτιού της Βασιλείου Μακεδόνος Νο 13. Νύχτωσε εντελώς μέχρι να φθάσουμε. Έμπαιναν ένας- ένας σαν τους κλέφτες. Δεν γνωριζόμαστε μεταξύ μας, ούτε κανένας μας σύστησε. Μετά ήρθε ο Βάτης. Με μια λάμπα δύο νούμερο, μόλις που βλέπαμε ο ένας τον άλλο. Ακούγαμε την ανάλυση, το πρόγραμμα, το καταστατικό.

Μετά το συνέδριο άρχισαν να δημιουργούνται οι Οργανώσεις Εργαζομένων  γυναικών. Πρωτοπόρες στην Αμμόχωστο μαζί με την Κατίνα ήταν η Πάτρα Χρίστου Σαββίδη και η Αρτεμισία Νικόλα.

Για την ιστορία τις αναφέρουμε ονομαστικά:

• Αθανασία, αδελφή του Πλουτή Σέρβα.
• Μαρία Μαρκουλή, μητέρα του Δώνη Χριστοφίνη, αδελφή της Ειρήνης Παπαϊωάννου.
• Άννα Πλυτά η οποία μετά δραστηριοποιήθηκε στην Αθήνα.
• Ειρήνη Χρυσοστομίδη αδελφή του Δημητρού Χρυσοστομίδη.
• Ιφιγένεια, ανηψιά του Πλουτη και κατοπινή σύζυγος του Παντιά Κωνσταντινίδη.
• Ειρήνη Σολομωνίδη, αδελφή του Χαράλαμπου Σολομωνίδη.
• Τούλα Επαμεινώνδα, μετέπειτα σύζυγος του Κοσμά Χριστοφίδη.

«Οι κομματικοί», λέει σε συνέντευξη που παραχώρησε η Κλειώ, στην Κρίστιαν Χρίστου, «έδειχναν στις γυναίκες μεγάλη εκτίμηση αλλά όταν ζήτησα να γίνω μέλος του Κόμματος, ο αδελφός μου Σκελέας αντιδρούσε λέγοντας μου ότι είμαι αδύνατη και φοβητσιάρα.»

«Για να με δοκιμάσουν», συνεχίζει, «με έστειλαν νύκτα, στο νεκροταφείο του Αη Νικόλα, να τους φέρω πίσω μια προκήρυξη την οποία έβαλαν από πριν πάνω σε συγκεκριμένο τάφο.» Και καταλήγει:  «Δεν φοβήθηκα πολύ. Τους ζωντανούς να φοβάσαι όχι τους πεθαμένους, σκέφτηκα».

Ήταν τότε που οι Άγγλοι έκλεισαν την εφημερίδα «Πυρσός», η οποία ήταν σε μεγάλο βαθμό, εκφραστικό όργανο του κόμματος. Ήθελαν να έχουν δικό τους τυπογραφείο για να βγάζουν νέα εφημερίδα και η Κλειώ πρόσφερε την προίκα της, 300 χρυσές λίρες, για να αγοραστεί πιεστήριο από την Αίγυπτο και να εκδίδεται η εφημερίδα «Νέος Άνθρωπος» και άλλα έντυπα του κόμματος.

» Βλέπε Λήμμα Νικολάου Κατίνα

Παρότι δραστήρια και πρωτοπόρα, δεν πήρε μέρος στο Α’ Συνέδριο του 1926 διότι ο πατέρας της δεν το επέτρεψε. Έφυγε από τη Κύπρο το 1927 με εντολή να πάρει στην Ελλάδα τις αποφάσεις του Α’ Συνεδρίου. Πήγε, όπως λέει η ίδια, στην Αθήνα κατευθείαν στο σπίτι του γιατρού Γιαβόπουλου, αδελφού της Φωφώς Βασιλείου και την άλλη μέρα παρέδωσε τα έγγραφα στο Κόμμα. Εκεί συνάντησε τα ηγετικά στελέχη και τον Αλέκο Ιωαννίδη, οικονομικό διαχειριστή του Ριζοσπάστη και κατοπινό σύζυγο της.

Σε λίγο καιρό έφυγε για τη Σοβιετική Ένωση όπου μετά τις σπουδές της εργάστηκε ως δασκάλα σε ελληνόφωνα σχολεία στο Σοχούμι και τη Μαριούπολη.

Επέστρεψε στην Αθήνα το 1935 και πήγε να εργαστεί σε υφαντουργείο. « Ήθελα να δω τη ζωή και τα βάσανα των εργατριών από κοντά», λέγει η ίδια, «να πιάσω μαγιά, γιατί έπρεπε να βοηθήσω στο γυναικείο κίνημα.» Μετά από ένα χρόνο αποσπάστηκε πλήρως στη δουλειά του Κόμματος.

Κατά τη δικτατορία του Μεταξά, η Κλειώ συνελήφθη και εξορίστηκε στην Κίμωλο. Με τη γερμανική κατοχή δραπέτευσε, επέστρεψε στην Αθήνα και έλαβε μέρος στην Εθνική Αντίσταση. Στη διάρκεια του Εμφυλίου συνελήφθηκε και καταδικάστηκε σε θάνατο. Η ποινή μετατράπηκε σε ισόβια και κρατήθηκε στις φυλακές Αβέρωφ μέχρι το 1952. Δραστηριοποιήθηκε στη συνέχεια στην ΕΔΑ και παρέμεινε στέλεχος του παράνομου Κομμουνιστικού Κόμματος.

Σε όλη της τη ζωή κράτησε την Κύπρο στη καρδιά της. Ήταν παρούσα σε πολλά συνέδρια του ΑΚΕΛ και από την ίδρυση του Σπιτιού της Κύπρου στην Αθήνα το 1987,  η Κλειώ ήταν τακτικός θαμώνας. Ήταν τότε που προσέφερε και το πορτραίτο του αδελφού της Αλέξη Χριστοδουλίδη, καμωμένο από το μεγάλο κύπριο λογοτέχνη Νίκο Νικολαΐδη, το οποίο επί προεδρίας Γιώργου Βασιλείου μεταφέρθηκε  στο Προεδρικό Μέγαρο.

Το ΑΚΕΛ την τίμησε ως ένα από τα ιδρυτικά μέλη του ΚΚΚ. Η  Κλειώ πέθανε το 1992 στην Αθήνα και άφησε τη μοναδική της περιουσία, ένα διαμέρισμα στους Αμπελόκηπους, στο ΚΚΕ. Εκ μέρους της Κ.Ε. του ΑΚΕΛ η Κρίστιαν Χριστου παρέστη στην κηδεία της. Στην αποχαιρετιστήρια ομιλία της είπε: «Δε σε γνωρίσαμε στη νιότη σου, αλλά από την πρώτη συνάντηση ήταν σαν να σε ξέραμε από παλιά. Ψηλή κορμοστασιά, διαπεραστικό βλέμμα, καθαρή και φιλοσοφημένη σκέψη, θάρρος της γνώμης, απέραντη αισιοδοξία, καμωμένη δηλαδή από τη στόφα των παλιών αγωνιστών. Η πολυτάραχη ζωή σου, οι φυλακίσεις, οι διώξεις, οι πίκρες, οι ήττες και τα λάθη, η απώλεια των δύο αδελφών σου, δε λύγισαν ποτέ το φρόνημα και το ηθικό σου. Έμεινες πάντα περήφανη και κατακόρυφη, με αταλάντευτη πίστη και απίστευτη δύναμη. Δεν έφυγες! «Όποιος πιστέψει παιδί μου δεν φεύγει. Ότι και να του κάνουνε δεν φεύγει!», μας έλεγες.»

Πηγές:

• Κρίστιαν Χρίστου: Ιστοσελίδα ΠΟΓΟ